Ανάμεσα στους θεόρατους βράχους των Μετεώρων που δεσπόζουν επιβλητικά στην Καλαμπάκα στέκεται και η Μονή Ρουσάνου, ένα μοναστήρι που χρησίμευσε ως καταφύγιο κατατρεγμένων ατόμων κατά τη διάρκεια των ιστορικών περιπετειών του Έθνους. Με προστάτιδά της την Αγία Βαρβάρα, η Μονή Ρουσάνου λειτουργεί σήμερα ως γυναικείο μοναστήρι.
Η Μονή Ρουσάνου οφείλει, πιθανότατα, την επωνυμία της στον πρώτο οικιστή του βράχου κατά τον 14ο-15ο αιώνα. Η ιστορία της χάνεται στα βάθη του χρόνου. Κάποιες πληροφορίες, που δεν είναι όμως διασταυρωμένες, αναφέρουν ότι το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1388 από τους ιερομόναχους Νικόδημο και Βενέδικτο.
Μεταξύ των ετών 1527 και 1529 οι Γιαννιώτες αδελφοί ιερομόναχοι Ιωάσαφ και Μάξιμος πήραν άδεια από τον τοποτηρητή της επισκοπής Σταγών Μητροπολίτη Λαρίσης Βησσαρίωνα και από τον ηγούμενο του Μεγάλου Μετεώρου να εγκατασταθούν και να μονάσουν στο βράχο του Ρουσάνου. Όταν ανέβηκαν εκεί επάνω, δεν βρήκαν παρά μόνο ερείπια και χαλάσματα, γι’ αυτό ανέπτυξαν ιδιαίτερη οικοδομική δραστηριότητα. Έχτισαν (1530) το καθολικό στη θέση της ερειπωμένης εκκλησίας της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και ανακαίνισαν το μοναστήρι.
Τον 16ο αιώνα πρέπει να λειτούργησε στην Ιερά Μονή Ρουσάνου ένα εργαστήριο αντιγραφής χειρογράφων, με επικεφαλής τον γνωστό ρουσανίτη κωδικογράφο ιερομόναχο Παρθένιο. Από αυτά δεν σώζονται πολλά, περίπου 50, γιατί η μονή υπέστη λεηλασίες και καταστροφές.
Δεν γνωρίζουμε την εξέλιξη του μοναστηριού στα μετέπειτα χρόνια. Τους δύο τελευταίους αιώνες παρατηρήθηκε μια σταδιακή παρακμή μέχρι το 1940, παρά τις προσπάθειες των μοναχών να διατηρηθεί σε λειτουργία. Στη διάρκεια της Κατοχής λεηλατήθηκε. Κατά τη δεκαετία του 1980 η Μονή Ρουσάνου αναστηλώθηκε και ανακαινίσθηκε ριζικά από την Αρχαιολογική Υπηρεσία της περιοχής.
Ο ναός του μοναστηριού είναι μικρός και κομψός. Λόγω ιδιομορφίας του βράχου, έχει στραμμένο το Ιερό Βήμα προς τον βορρά, αντί να το έχει ανατολικά, όπως είναι το κανονικό. Είναι αγιορείτικου τύπου, σταυροειδής δικιόνιος, με τρούλο στο κέντρο και δύο πλευρικές κόγχες.
Η αγιογράφηση του καθολικού έγινε το 1560 επί ηγουμένου Αρσενίου, με δικά του έξοδα, όπως μας πληροφορεί επιγραφή στον κυρίως ναό.
(Ο ληστής στον Παράδεισο. Τοιχογραφία καθολικού).
Οι τοιχογραφίες της μονής ανήκουν στην Κρητική Σχολή και, σύμφωνα με ειδικούς, είναι του Τζώρτζη, μαθητή του Θεοφάνη Στρελίτζα από την Κρήτη, χωρίς όμως να έχουν την υπογραφή του.
Ιδιαίτερα εντυπωσιακή στον νάρθηκα του καθολικού της μονής είναι η πολυπρόσωπη σύνθεση της Δευτέρας Παρουσίας και της Κρίσεως.
Επίσης εντυπωσιακές είναι οι παραστάσεις των στυλιτών και των ερημιτών, καθώς και οι σκηνές από τα μαρτύρια των αγίων.
Τι συμβολίζει το αβγό στρουθοκαμήλου που υπάρχει στον ναό;
Το αβγό της στρουθοκαμήλου έχει τον εξής συμβολισμό: Η στρουθοκάμηλος είναι το μοναδικό πτηνό που δεν κλωσάει τα αβγά του, αλλά τα προσέχει από κάποια απόσταση, μέχρι να γεννηθούν τα μικρά και να μεγαλώσουν κοντά της. Όπως αυτή λοιπόν, έτσι και ο Ένας και Μοναδικός Θεός προσέχει τους πιστούς στον χώρο της εκκλησίας μέχρι να γεννηθούν και να ακολουθήσουν το δρόμο Του. (Αβγά στρουθοκαμήλου υπάρχουν και στο καθολικό της Ιεράς Μονής Βαρλαάμ).
πηγή: orthodoxplanet.com
