Η συχνότητα εμφάνισης λιθίασης κυμαίνεται από 1% έως 15% σε όλη την διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου και μολονότι μελέτες του Εθνικού Οργανισμού Υγείας των ΗΠΑ αναφέρουν ότι σε σχέση με τριάντα χρόνια πριν, η συχνότητα εμφάνισης της πάθησης έχει αυξηθεί και στα δύο φύλα, οι ακριβείς λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την αύξηση δεν είναι ακόμη σαφείς.
Σε κάθε περίπτωση, η πιθανότητα ανάπτυξης λιθίασης ποικίλει ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, τη φυλή και τη γεωγραφική εντόπιση, με την πάθηση να εντοπίζεται συνηθέστερα στους άνδρες.
Νεότερες μελέτες υπογραμμίζουν, μεταξύ άλλων, και τον ρόλο της παχυσαρκίας στην αύξηση του ποσοστού των ασθενών με λιθίαση. Στις γραμμές που ακολουθούν, ο Χειρουργός Ουρολόγος, κ. Γρηγόριος Δελλής μας εξηγεί πώς αντιμετωπίζεται η λιθίαση, πότε το χειρουργείο είναι μονόδρομος, ενώ μας ενημερώνει αναλυτικά σχετικά με τον κίνδυνο υποτροπών.
Τι είναι η λιθίαση του ουροποιητικού συστήματος και με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται;
Ως λιθίαση του Ουροποιητικού Συστήματος ορίζεται η δημιουργία ενός ή περισσοτέρων λίθων μέσα στην αποχετευτική μοίρα του ουροποιητικού συστήματος (πυελοκαλυκικό σύστημα του νεφρού, ουρητήρας, ουροδόχος κύστη, ουρήθρα). Ανάλογα με την εντόπισή τους διακρίνονται σε λίθους των νεφρών, του ουρητήρα, της ουροδόχου κύστεως και της ουρήθρας, αντίστοιχα.
Πώς τίθεται η διάγνωση του προβλήματος;
Η διάγνωση γίνεται με το ιστορικό, την κλινική εξέταση, τον εργαστηριακό και τον απεικονιστικό έλεγχο, με την Αξονική Τομογραφία χωρίς σκιαγραφικό να αποτελεί την εξέταση εκλογής. Ωστόσο, δεν είναι σπάνιο η ανίχνευση λίθων να γίνει τυχαία στο πλαίσιο ενός απεικονιστικού ελέγχου που γίνεται για άλλο λόγο. Αυτό συμβαίνει, διότι συμπτώματα εμφανίζονται όταν ένας λίθος βρεθεί στον ουρητήρα και εμποδίζει την ομαλή αποχέτευση των ούρων από τα νεφρά. Το συνηθέστερο σύμπτωμα είναι ο κολικός που αφορά έντονο πόνο στην οσφύ με αντανάκλαση στην κοιλιά και τα γεννητικά όργανα. Ο πόνος εμφανίζεται ξαφνικά και μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία ή τάση για εμετό.
Πώς αντιμετωπίζεται η λιθίαση;
Η αρχική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την συντηρητική θεραπεία, δηλαδή την επαρκή ενυδάτωση του ασθενούς, τον περιορισμό της κατανάλωσης αλατιού, την χορήγηση παραγόντων για την αλκαλοποίηση των ούρων, καθώς και την χορήγηση a blocker για την υποβοήθηση της αυτόματης αποβολής του λίθου.
Παράλληλα, στη σύγχρονη «φαρέτρα» του ειδικού υπάρχουν οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές για την αφαίρεση του λίθου, οι οποίες ανάλογα με το μέγεθος και την εντόπιση του λίθου περιλαμβάνουν την:
- Εξωσωματική Λιθοθρυψία για λίθους του νεφρού και του ουρητήρα με διάμετρο μικρότερης των 2 εκ.
- Διαδερμική νεφρολιθοθρυψία για λίθους νεφρού μεγαλύτερους των 2 εκ.ή λίθους σκληρής σύστασης, ή που βρίσκονται σε εκκόλπωμα κάλυκα
- Ουρητηροσκόπηση με εύκαμπτο ή ημί-άκαμπτο εργαλείο για λίθους του ουρητήρα ή και του νεφρού με διάμετρο έως 2 εκ.
Σε ποιες περιπτώσεις θα πρέπει να αφαιρεθούν οι λίθοι;
Η επιλογή του τρόπου αντιμετώπισής τους εξαρτάται από το μέγεθος, την εντόπιση, το είδος του λίθου, καθώς επίσης και τα συμπτώματα.
Πιο συγκεκριμένα, οι ενδείξεις αφαίρεσης ενός νεφρικού λίθου είναι οι ακόλουθες:
- Αύξηση του μεγέθους του λίθου
- Ασθενείς υψηλού κινδύνου για σχηματισμό λίθου
- Απόφραξη που προκαλείται από τον λίθο
- Λοίμωξη που οφείλεται στην παρουσία λίθου
- Συμπτώματα που προκαλούνται από την παρουσία λίθου (πόνος, αιματουρία)
- Λίθοι διαμέτρου > 1,5 εκ.
- Λίθοι διαμέτρου <1,5 εκ όταν η συντηρητική αντιμετώπιση δεν αποτελεί πλέον επιλογή
- Προτίμηση του ασθενούς
- Συνυπάρχουσες παθήσεις
- Επαγγελματικές και κοινωνικές συνήθειες του ασθενούς (π.χ. πιλότοι)
- Συμπτώματα για διάστημα > 2-3 έτη
Υπάρχουν πιθανότητες υποτροπής; Τι θα πρέπει να προσέχει ένας ασθενής;
Η επανεμφάνιση λίθου είναι ο κανόνας μετά το πρώτο επεισόδιο στην περίπτωση που δεν ληφθούν προληπτικά μέτρα. Η πιθανότητα επανεμφάνισης για ιδιοπαθείς λίθους ασβεστίου είναι 40-50% στην πενταετία και 50-60% στην δεκαετία.
Εδώ θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η πιθανότητα υποτροπής σε ασθενείς με συστηματική πάθηση όπως κυστινουρία ή πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό είναι σαφώς μεγαλύτερη.
Η νεφρολιθίαση σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης, ειδικότερα στις γυναίκες, με μηχανισμό που δεν είναι ακόμα σαφής. Κάποιες μορφές λιθίασης, ειδικά αυτές που σχετίζονται με συστηματική νόσο, ευθύνονται για την επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας.
Για περισσότερες πληροφορίες ο και αναλυτική ενημέρωση ο Γρηγόριος Δελλής MD, MSc, PhD, FEBU Χειρουργός Ουρολόγος είναι στη διάθεση σας στο 21 3032 0492 και στη Παπαδιαμαντοπούλου 4, ( Αθήνα) όπου διατηρεί το ιδιωτικό του ιατρείο.
Website: https://dellis-urology.gr/
Facebook: https://www.facebook.com/dellisurology.gr
Ο Χειρουργός Ουρολόγος Γρηγόριος Δελλής είναι στρατιωτικός ιατρός, επιμελητής στην Ουρολογική Κλινική του 251 ΓΝΑ, ενώ παράλληλα διατηρεί Ιδιωτικό Ιατρείο.
Είναι απόφοιτος της Βαρβάκειου Σχολής, της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΑΣ) και της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης .
Εκπαιδεύτηκε στην Β’ Πανεπιστημιακή Ουρολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) στο Σισμανόγλειο ΓΝΑ όπου και ολοκλήρωσε την ειδικότητα της Ουρολογίας ενώ αναγορεύτηκε σε Διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ.
Το θέμα της διατριβής του ήταν «Η ασφάλεια και αποτελεσματικότητα της εύκαμπτης ουρητηροσκόπησης για λίθους νεφρού διαμέτρου μεγαλύτερης των 1,5 εκατοστών».
Έχει ολοκληρώσει το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ με θέμα «Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική, Ρομποτική Χειρουργική και Τηλεχειρουργική».
Είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Ουρολόγων (Fellow of the European Board of Urology FEBU) κατόπιν γραπτών και προφορικών εξετάσεων καθώς και άλλων Ελληνικών και Διεθνών εταιρειών.
Είναι παντρεμένος με την Αναισθησιολόγο Έλλη Πατίλη και πατέρας μιας κόρης.
O ιατρός συνεργάζεται με διάφορες κλινικές που μπορούν να προσφέρουν ανταγωνιστικά πακέτα νοσηλείας ανάλογα με τις δυνατότητες του κάθε ασθενή. Οι κλινικές – θεραπευτήρια που συνεργάζεται είναι: Αθηναϊκή Κλινική, Βιοκλινική Αθηνών, Ευγενίδειο Θεραπευτήριο, Ευρωκλινική Αθηνών και Γενική Κλινική “Μητέρα”.
Είναι πιστοποιημένος για ηλεκτρονική συνταγογράφηση στον ΕΟΠΥΥ. Συνεργάζεται με όλες τις Ιδιωτικές Ασφαλιστικές Εταιρίες.
