Μεταπολεμικά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, στη λαρισαϊκή μουσική σκηνή της πόλης κάνουν την εμφάνισή τους δύο ορχήστρες.
Η μεγάλη όμως κινητικότητα παρατηρείται αργότερα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ΄60 και του ΄70. Είναι η εποχή που αρχίζουν να δημιουργούνται τα πρώτα συγκροτήματα με Λαρισαίους μουσικούς, ακολουθώντας την τάση που ήδη πρωταγωνιστεί στην Αθήνα κυρίως, αλλά και τη Θεσσαλονίκη, με τα πρώτα ελληνικά συγκροτήματα των Forminx, των Charmes, με τους Αρίωνες, τους Olympians και τους Idols, τους Βόρειους και τους The Sounds and Tammy να κυριαρχούν στην ελληνική μουσική παραγωγή εκείνης της περιόδου.
Η λαρισαϊκή νεολαία προσπαθεί να εκφραστεί και να διασκεδάσει, να ακολουθήσει το ρεύμα της εποχής όπως εξελίσσεται παγκόσμια στα 60΄s. Οι Beatles έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους και έχουν ταρακουνήσει συθέμελα τον κόσμο…
Της Εύης Μποτσαροπούλου
Τις βάσεις όμως έβαλαν αυτές οι δύο πρώτες ορχήστρες από τη δεκαετία του 1950. Του Παλιούγκα και του Μαυρομουστάκη. Σε αυτούς τους δύο μουσικούς και μαέστρους έμαθαν μουσική οι πρώτοι Λαρισαίοι μουσικοί ερασιτέχνες, στα δικά τους σχήματα ξεκίνησαν να παίζουν αρχικά μέχρι να απογαλακτιστούν και να δημιουργήσουν τα δικά τους συγκροτήματα ακολουθώντας το ρεύμα των καιρών. Οι πιο πολλοί δε μουσικοί πνευστών οργάνων ήταν ταυτόχρονα και στη Φιλαρμονική της πόλης.
Η ορχήστρα του Αντώνη Παλιούγκα είναι η πρώτη ορχήστρα στην πόλη με πνευστά στη Λάρισα. Σαν τις ορχήστρες σε παλιές ταινίες. Με τρομπέτα, σαξόφωνο, ακορντεόν, κιθάρες και ντραμς. Είναι η εποχή που όλη η Ελλάδα σιγοτραγουδά τις μελωδίες του Μιχαήλ Σουγιούλ και του Γιώργου Μουζάκη και σιγοντάρει τις φωνές των Δανάη Στρατηγοπούλου, Τώνη Mαρούδα, Tζίμη Mακούλη, Mαίρη Λω, Σμαρούλα Γιούλη, Kούλα Nικολαΐδου… Τραγούδια με ρομαντισμό και αθωότητα, γλυκιές μελωδίες και λυρισμό. Όπως και τα ξένα τραγούδια της εποχής, Ιταλικά κυρίως και Γαλλικά, που γίνονταν γνωστά από το φεστιβάλ του Σαν Ρέμο και άλλα φεστιβάλ τραγουδιού.
Η ορχήστρα του Παλιούγκα δεν έχει κάποιο άλλο ειδικό όνομα – τα επόμενα χρόνια τα συγκροτήματα και οι μπάντες αρχίζουν άλλωστε να έχουν ονόματα. Τότε αρκούσε το όνομα του μαέστρου. Ο Αντώνης Παλιούγκας έπαιζε ακορντεόν και είχε σχολή μουσικής για ακορντεόν επί της οδού τότε Βασιλέως Κωνσταντίνου και μετέπειτα Παναγούλη. Ήταν ο πρώτος που έφερε στη Λάρισα όργανο Farfisa, της ιταλικής εταιρίας που κατασκεύασε τα πρώτα ηλεκτρικά όργανα στις δεκαετίες του ΄60 και του ΄70. Ήταν ένα ηλεκτρικό πιάνο. Στην ορχήστρα του, ο Αντώνης Παλιούγκας έπαιζε φυσικά ακορντεόν, ο Νίκος Βρυώνης έπαιζε τρομπέτα, ο Βαγγέλης Μπαλάνος σαξόφωνο, ο Γ. Γιαννακόπουλος κρουστά και ο Μπέμπης Γιαννακόπουλος ήταν στο τραγούδι. Αργότερα αντικαταστάθηκαν σταδιακά από τους Τάσο Σκόνδρα, Κ. Κοτρώτσιο, Πέτρο Χατζή, Παναγιωτίδη και Ταχυδρόμο. Οι τελευταίοι αποτέλεσαν τον αρχικό πυρήνα των Minis ενός από τα πρώτα δύο συγκροτήματα που δημιουργήθηκαν στη Λάρισα.
Η δεύτερη ορχήστρα της πόλης ήταν αυτή του Βαγγέλη Μαυρομουστάκη. Κι αυτός ακορντεόν έπαιζε. Είναι ο ίδιος Μαυρομουστάκης που άνοιξε το δισκοπωλείο στη Λάρισα στο ισόγειο του ξενοδοχείου Atlantic στη συμβολή των οδών Παναγούλη και Κύπρου. Δυστυχώς, δεν βρέθηκαν στοιχεία για τους μουσικούς που έπαιζαν στη δική του ορχήστρα.
Αυτό όμως που ξέρουμε είναι ότι και οι δύο ορχήστρες έπαιζαν συνήθως στο κοσμικό κέντρο Όασις στην περιοχή του Σταθμού, στο Αλκαζάρ, στο Φρούριο, στον Αρίστο επί της οδού Βόλου, στο Ριο στον επάνω όροφο με τα ελαφρολαϊκά – ο κάτω χώρος ήταν μπουζούκια, στο Δράμη. Η ορχήστρα στημένη, ο κόσμος καθισμένος στα τραπέζια, φαγητό μετά μουσικής και χορού ήταν η διασκέδαση της εποχής.
Το Όασις με το πέρασμα του χρόνου μετονομάστηκε σε Χαγιάτι, μια ακόμη κοσμική ταβέρνα/κέντρο διασκέδασης, που πρωταγωνίστησε στη νυχτερινή διασκέδαση της πόλης μέχρι να έρθουν τα 70s και να κάνουν την εμφάνισή τους οι πρώτες ντισκοτέκ. Εκεί στον ίδιο χώρο άνοιξε η Αναμπέλα το 1973, μία από τις πρώτες ντισκοτέκ της πόλης που άλλαξαν το χαρακτήρα της διασκέδασης και έδωσαν εναλλακτικές στη νεολαία.
Μέχρι τότε η λαρισαϊκή νεολαία ίσως και να ασφυκτιούσε. Όλη η διασκέδαση προσανατολιζόταν στις κοσμικές και οικογενειακές ταβέρνες όπου ο κόσμος διασκέδαζε συνοδεία λαϊκής μουσικής και φαγητού. Αλλά είχε έρθει η εποχή για νέους ρυθμούς… σέικ, τουίστ, μπόσα νόβα, τσάρλεστον, χάλι-γκάλι, ροκ εν ρολ.
Η ορχήστρα του Βαγγέλη Μηνά είναι η τρίτη που εμφανίζεται και που σύντομα μετονομάζεται σε Lovers και γίνεται το πρώτο λαρισαϊκό συγκρότημα. Οι Lovers υπήρξαν το μακροβιότερο συγκρότημα στην πόλη. Αποτελούνταν από τον μαέστρο Βαγγέλη Μηνά, τον Φόρη Σαμπάνη, τον Πέτρο Μέλιο, τον Γιώργο Μηνά τον Λάκη Κορδελά, τον Σωτήρη Κουματσακούλη, τον Χρήστο Ντάμο – έγινε γνωστός μετέπειτα με το καλλιτεχνικό όνομα Χρήστος Αυγερινός, τον Κ. Σπύρο και τον Γ. Μούμο.
Σιγά σιγά δημιουργούνται και άλλα συγκροτήματα, αν και δεν κατάφεραν να αντέξουν στον χρόνο όσο οι Lovers· οι περισσότεροι από τα μέλη των άλλων συγκροτημάτων δεν ήταν επαγγελματίες μουσικοί οπότε ακολούθησαν διαφορετικές πορείες σε βάθος χρόνου με αποτέλεσμα σταδιακά τα συγκροτήματα της νιότης να διαλύονται.
Μια νέα εποχή έχει ξεκινήσει. Η ζωντανή μουσική σκηνή της πόλης έχει ποικιλία και ενδιαφέρον.
Κάνουν την εμφάνισή τους οι Minis με βασικά μέλη τους Ρίζο Πλαστάρα, Πέτρο Χατζή, Γιώργο Θώμο, Μάκη Παπαγεωργίου, Βαγγέλη Γιωτόπουλο και Χ. Σκυλογιάννη· κατά καιρούς παίζουν μαζί τους και οι Παναγιωτίδης και Ταχυδρόμος.
Ακολουθούν οι μαθητές του 1ου Γυμνασίου Αρρένων που δημιουργούν το δικό τους συγκρότημα με το όνομα Skeletons. Συμμετέχουν οι Γιώργος Ιωαννίδης, Θρασύβουλος Ακρίβος, Αλέξης Βαγενάς, Βαγγέλης Βλαχάκης.
Στο προσκήνιο έρχεται και ο Ντίνος Καραποστόλου με τη δική του μπάντα. Τους Spiders. Ξεκίνησαν με τους Ντίνο Καραποστόλου, Γιώργο Θώμο, Στέλιο Καρακάση και Γιάννη Δριόνοβο. Έκαναν πολύ συχνά εμφανίσεις στην Ισραηλιτική Λέσχη Λάρισας. Αργότερα κάποιοι αποχώρησαν, μεταξύ τους και ο Ντίνος Καραποστόλου, και κάποια νέα μέλη μπήκαν οπότε και μετονομάστηκαν σε The Golden Spiders.
…
Τα πρωινά της Κυριακής και τα Διονύσια
Έτος ορόσημο υπήρξε το 1966, καθοριστικό για την πορεία της μουσικής εξέλιξης της πόλης, με πρωταγωνιστή τον γνωστό μουσικό παραγωγό Γιάννη Πετρίδη, ο οποίος βρίσκεται στη Λάρισα για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία στην 1η Στρατιά. Δεν είναι μόνο η ραδιοφωνική εκπομπή στην ΥΕΝΕΔ η οποία ξεκινά από τη Λάρισα, είναι η ευρύτερη δημιουργική του αναζήτηση σχετικά με τα μουσικά δρώμενα που τον ωθεί να κινητοποιήσει τις γνωριμίες του στην Αθήνα, ενώ παράλληλα ψάχνει να εντοπίσει τα λαρισαϊκά μουσικά συγκροτήματα, που τότε περίπου έχουν κάνει την εμφάνισή τους στην τοπική πολιτιστική παραγωγή, και καταφέρνει να δημιουργήσει ένα πρωτοποριακό για την εποχή project, τα μουσικά πρωινά της Κυριακής στον κινηματογράφο Διονύσια.
Για περίπου μια διετία κάθε Κυριακή πρωί ο γνωστός κινηματογράφος φιλοξενεί συναυλίες με γνωστά μουσικά συγκροτήματα των 60΄s. Αρίωνες με τη Μαίρη Αλεξοπούλου, Charms, Βόρειοι, ΑΠ-ΤΑΙΤ, The Sounds and Tammy, Forminx, Olympians, Idols… και πολλά άλλα. Οι Charms τραγουδούν «Το τρελοκόριτσο», τη «Νοσταλγία», το «Έξω από τον κόσμο», το «Γλυκιά αγαπημένη» που τραγουδιούνται μέχρι σήμερα και ξεσηκώνουν το μαθητόκοσμο της πόλης που κουνιέται στο ρυθμό παραμένοντας όσο γίνεται πιο σεμνά καθισμένος στις θέσεις του κινηματογράφου.
Η λαρισαϊκή νεολαία – με γραβάτα και κουστούμι τα αγόρια και με φορέματα τα κορίτσια – που διψά να διασκεδάσει και να παρακολουθήσει τις μουσικές εξελίξεις, κάθε εβδομάδα κατακλύζει τα Διονύσια τις Κυριακές. Οι συναυλίες γίνονται αυστηρά το πρωί, ξεκινούν περίπου στις 10:30 αμέσως μετά το σχόλασμα της εκκλησίας και κρατούν μέχρι τη μία το μεσημέρι ώστε οι μαθητές και ο λοιπός νεαρόκοσμος να επιστρέψει εγκαίρως σπίτι του για το κυριακάτικο γεύμα.
Πριν την εμφάνιση του εκάστοτε προσκεκλημένου συγκροτήματος κάνουν την εμφάνισή τους στη σκηνή τα λαρισαϊκά συγκροτήματα, Minis και Lovers τα οποία είχε εντοπίσει ο Πετρίδης και τα είχε επιλέξει με αυστηρά κριτήρια, καθώς ήθελε να «είναι συγκροτημένοι, να έχουν συγκεκριμένη μουσική ταυτότητα. Εμάς μας εντόπισε σε ένα υπόγειο που παίζαμε τότε και μας πέρασε από ακρόαση» λέει στο onlarissa.gr ο Πέτρος Χατζής, ο ντραμίστας των Minis. «Ήμασταν οι πρώτοι «γεγιέδες» της Λάρισας και η τιμή που νιώθαμε ήταν τεράστια καθώς ανεβαίναμε στη σκηνή να παίξουμε τραγούδια μας πριν από την εμφάνιση των Charms. Η εμπειρία συγκλονιστική· δεν ήταν μόνο το κατάμεστο ακροατήριο, αλλά η απίστευτη τύχη που είχαμε να παίξουμε με τα όργανα του γνωστού συγκροτήματος» λέει χαρακτηριστικά.
Παράλληλα σχεδόν με τις συναυλίες στα Διονύσια με συγκροτήματα κυρίως από Αθήνα και Θεσσαλονίκη, η ιδέα της κυριακάτικης πρωινής συναυλίας αρχίζει και απλώνεται στην πόλη. Τα τοπικά συγκροτήματα παίζουν σε διάφορα μαγαζιά, ταβέρνες, κοσμικά κέντρα διασκέδασης. Αρίστος στη Βόλου, Χαγιάτι στο Σταθμό, Copacabana το γνωστό υπόγειο νυχτερινό κέντρο των αφών Μαμάκου επί της Καλλιθέας, Φάληρο, Ρίο, Ισραηλιτική Λέσχη…
Η χρυσή αυτή περίοδος για τα μουσικά δρώμενα της πόλης έμελλε να σταματήσει όταν ο Γιάννης Πετρίδης απολύθηκε από φαντάρος και έφυγε από τη Λάρισα. Ωστόσο, ο σπόρος είχε μπει…
Μετά τις συναυλίες στα Διονύσια, τα τοπικά συγκροτήματα συνέχισαν να παίζουν και πάλι τις Κυριακές τα πρωινά στον κινηματογράφο Απόλλωνα για μια διετία περίπου ακόμη, καθώς και στα μαγαζιά που αναφερθήκαμε ανωτέρω. Εκεί άλλωστε δεν γινόταν συναυλία όπως στα Διονύσια και στον Απόλλωνα, με την νεολαία καθισμένη στις θέσεις να παρακολουθεί και να κουνά τα πόδια στο ρυθμό της μουσικής, αλλά γινόταν κανονικά πάρτυ. Πρωινά πάρτυ με ζωντανή μουσική όπου οι νεαροί Λαρισαίοι χόρευαν μέχρι τελικής πτώσεως σε μια χρονική ζώνη που συμβάδιζε με τα χρηστά ήθη της εποχής…
Ήταν αρχές του ΄70 και η Λάρισα εν μέσω της χούντας άρχισε να περνά σε επόμενα μουσικά στάδια, καθώς οι νέοι έψαχναν τρόπους για να εκφραστούν και να διασκεδάσουν, έστω και μέσα στα αυστηρά πλαίσια της περιόδου της Δικτατορίας. Από τη Μεταπολίτευση και μετά η Λάρισα γυρίζει οριστικά σελίδα στα πολιτιστικά και μουσικά δρώμενα…
*Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τον Πέτρο Χατζή για τις πληροφορίες, για την όρεξή του να μου μεταδώσει το κλίμα της εποχής και φυσικά για φωτογραφίες από το προσωπικό του αρχείο που παραχώρησε στο onlarissa.gr.
