Αν και είναι καλοήθης όγκος, παρουσιάζει σημαντικές προκλήσεις λόγω της θέσης ανάπτυξης και των επιπτώσεών του.
Αίσθηση προκάλεσε η αποκάλυψη που έκανε ο Νίκος Ορφανός ότι πάσχει από κρανιοφαρυγγίωμα στον εγκέφαλο, για το οποίο χειρουργήθηκε και νοσηλεύθηκε στη Γερμανία.
Όπως ανέφερε ο ηθοποιός σε βίντεο που ανάρτησε στο Facebook, ο όγκος του έγινε αντιληπτός πριν από έναν χρόνο και αρχικά αντιμετωπιζόταν από ειδικούς στην Ελλάδα. Είναι όμως τόσο σπάνιος, ώστε τελικά πήγε στο Ανόβερο που έχει πολύ μεγαλύτερη εμπειρία σε τέτοιου είδους όγκους.
Τι είναι όμως το κρανιοφαρυγγίωμα και που οφείλεται; Είναι ένας σπάνιος όγκος του εγκεφάλου που προέρχεται από κύτταρα κοντά στον αδένα του εγκεφάλου, την υπόφυση. Αναπτύσσεται συχνότερα στα παιδιά (κυρίως στις ηλικίες 5-14 ετών) και στους ενήλικες 50-74 ετών.
Υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύει το 1,2% έως 4,6% όλων των όγκων του εγκεφάλου (καλοηθών και καρκίνων). Ειδικά στα παιδιά υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύει το 10% των πρωτοπαθών όγκων της παιδικής ηλικίας. Η ετήσια επίπτωσή του είναι 0,5 έως 2,5 περιστατικά ανά 1 εκατομμύριο πληθυσμού. Για την χώρα μας αυτό σημαίνει 5 έως 25 περιστατικά ετησίως.
Το κρανιοφαρυγγίωμα συνήθως είναι καλοήθης όγκος. Αυτό όμως δεν τον εμποδίζει να παρουσιάζει σημαντικές προκλήσεις, λόγω της θέσης ανάπτυξής του (έχει την τάση να προσκολλάται σε κρίσιμες νευροαγγειακές δομές) και των επιπτώσεών τους στους ασθενείς.
Στην πραγματικότητα, καθώς μεγαλώνει μπορεί να επηρεάσει την υπόφυση και άλλες παρακείμενες δομές του εγκεφάλου. Έτσι προκαλεί ποικίλα συμπτώματα, όπως:
- Πονοκεφάλους
- Αλλαγές στην όραση
- Ναυτία και έμετο
- Αυξημένη ούρηση
- Υπνηλία
- Προβλήματα μνήμης
- Απώλεια ισορροπίας
- Δυσκολίες στη βάδιση
- Αλλαγές στην προσωπικότητα ή τη συμπεριφορά
Τα συμπτώματα αυτά οφείλονται στις ορμονικές διαταραχές που προκαλεί η προσβολή της υπόφυσης. Πιο σπάνια οι ασθενείς εκδηλώνουν συμπτώματα, όπως επιληπτικούς σπασμούς, απορρύθμιση της ψυχικής διάθεσης, αδυναμία, παραισθήσεις, αυτόνομες διαταραχές κ.λπ. Ειδικά στα παιδιά το κρανιοφαρυγγίωμα μπορεί να προκαλέσει αύξηση του σωματικού βάρους και επιβράδυνση της ανάπτυξης.
Αιτίες και διάγνωση
Όπως αναφέρουν επιστήμονες από την Κλινική Mayo, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα, δεν είναι σαφές τι προκαλεί το κρανιοφαρυγγίωμα. Αναπτύσσεται όμως όταν ορισμένα κύτταρα του εγκεφάλου παρουσιάσουν χαρακτηριστικές γενετικές μεταλλαγές. Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν τον τρόπο λειτουργίας τους και τα κάνουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα.
Αξιοσημείωτο είναι, δε, πως δεν έχουν βρεθεί ούτε ιδιαίτεροι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή του. Το μόνο που έχει βρεθεί είναι πως αναπτύσσεται συχνότερα στα παιδιά και τους ηλικιωμένους.
Η διάγνωση του κρανιοφαρυγγιώματος συνήθως αρχίζει με τη λήψη του ιατρικού ιστορικού και την καταγραφή των συμπτωμάτων. Ο γιατρός μπορεί επίσης να υποβάλλει σε νευρολογική εξέταση τον ασθενή, ελέγχοντας:
- Την όραση
- Την ακοή
- Την ισορροπία
- Τον συντονισμό των κινήσεων
- Τα αντανακλαστικά
- Την ανάπτυξη
Η εξέταση αυτή μπορεί να δείξει ποιο τμήμα του εγκεφάλου επηρεάζεται από τον όγκο. Μπορεί επίσης να ζητήσει εξετάσεις αίματος, για να εξακριβωθεί αν επηρεάζει την ορμονική παραγωγή από την υπόφυση του εγκεφάλου. Τέλος μπορεί να ζητήσει απεικονιστικές εξετάσεις (π.χ. αξονική και μαγνητική τομογραφία).
Η αντιμετώπιση
Το κρανιοφαρυγγίωμα συνήθως αντιμετωπίζεται αρχικά με χειρουργική επέμβαση. Όταν είναι εφικτό, οι χειρουργοί αφαιρούν ολόκληρο τον όγκο. Μερικές φορές, όμως, αυτό δεν είναι δυνατό και αφαιρούν όσο είναι ασφαλές για τον πάσχοντα.
Για τα κύτταρα που έχουν απομείνει μπορεί να γίνει στη συνέχεια ακτινοθεραπεία. Αυτή συνήθως παρέχει καλό έλεγχο του κρανιοφαρυγγιώματος. Η προσέγγιση αυτή μειώνει επίσης τον κίνδυνο επιπλοκών μετά το χειρουργείο.
Σε μερικούς ασθενείς μπορεί να είναι απαραίτητες άλλες θεραπείες, όπως χημειοθεραπεία ή στοχευμένη θεραπεία.
Iatropedia.gr
