Η κινητική ανάπτυξη του βρέφους αφορά δύο μεγάλες κατηγορίες κινήσεων.
Την αδρή κινητικότητα που περιλαμβάνει μεγάλες κινήσεις όπως είναι η μετατόπιση, το μπουσούλιμα και η στήριξη στην όρθια θέση που επιτυγχάνονται με τον συντονισμό κεφαλιού, κορμού, άκρων και την λεπτή κινητικότητα που αφορά ικανότητες που ασκούμε με τα χέρια, την παλάμη, τα δάκτυλα σε συνεργασία με τα μάτια.
Η κινητική ανάπτυξη είναι αποτέλεσμα αμφίδρομης αλληλεπίδρασης μεταξύ ωρίμανσης του εγκεφάλου και μυελίνωσης των νεύρων, μέσα από τις καθημερινές εμπειρίες που δέχεται το βρέφος από το περιβάλλον του.
Κινητικά ορόσημα και ο ρόλος τους στην βρεφική ηλικία
Ο κος Στέλιος Μαντούδης Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής επισημαίνει ότι κάθε φυσιολογικό βρέφος είναι γενετικά προγραμματισμένο να εκδηλώσει ορισμένες κινητικές ικανότητες σε συγκεκριμένες ηλικίες που ονομάζονται κινητικά ορόσημα. Για παράδειγμα, ένα βρέφος 3 μηνών αναμένεται και πρέπει να μπορεί να σηκώνει το κεφάλι και τους ώμους όταν βρίσκεται ξαπλωμένο σε θέση μπρούμυτα.
Μπορούμε να ενισχύσουμε τις κινητικές δεξιότητες ενός βρέφους;
Οι έρευνες στον τομέα της κινητικής ανάπτυξης που σχετίζονται με τις κινητικές ικανότητες σε σχέση με τον βρεφικό εγκέφαλο δείχνουν ότι:
Ένας λόγος που ορισμένα μωρά μπουσουλάνε και περπατάνε πιο γρήγορα από άλλα είναι γιατί οι γονείς φροντίζουν να τους παρέχουν καλή διατροφή, πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα αλλά και ιχνοστοιχεία που θεωρούνται απαραίτητα για τη δημιουργία των εγκεφαλικών συνάψεων.
Τα βρέφη που έχουν δίπλα τους στοργικούς και ευαίσθητους γονείς αναπτύσσουν κατά τη βρεφική ηλικία ανώτερες κινητικές και νοητικές δεξιότητες σε σχέση με παιδιά που δεν είχαν τέτοιου είδους φροντίδα.
Πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι κάνοντας στο βρέφος καθημερινά βρεφικό μασάζ σε συνδυασμό με παθητικές κινήσεις των μερών του σώματος, μπορείτε να αυξήσετε την απτική, σωματική αντίληψη, να βελτιώσετε το συντονισμό των κινήσεων και να εξασκήσετε την καλύτερη στάση του σώματος.
Οι λεπτές και οι αδρές κινητικές ικανότητες εξελίσσονται ταυτόχρονα και ακολουθούν συγκεκριμένα στάδια σε όλα τα βρέφη.
Είναι καλό να εξασκούμε το μωρό καθημερινά με δραστηριότητες και παιχνίδια, φροντίζοντας να του αλλάζουμε συχνά θέσεις, άλλοτε στο κρεβατάκι του ανάσκελα, άλλοτε μπρούμυτα στο πάτωμα ή όταν είναι καθισμένο στο relax.
Για ποιο λόγο ορισμένα μωρά μπορεί να παρουσιάζουν κινητική καθυστέρηση;
Ο κος Στέλιος Μαντούδης τονίζει ότι η κινητική καθυστέρηση ενός βρέφους, μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες όπως: Το περιβάλλον που μεγαλώνει. Μπορεί να μην το έχουμε αφήσει ελεύθερο να κινηθεί γιατί φοβόμαστε ότι θα χτυπήσει ή επειδή το θεωρούμε ακόμα μικρό και αδύναμο.
- Στην ιδιοσυγκρασία του. Συχνά συναντάμε μωρά που αργούν λόγω του χαρακτήρα τους και χαρακτηρίζονται ως τεμπέλικα μωρά.
- Μπορεί να οφείλεται όμως και σε κάποια αδιάγνωστη νευρολογική, γενετική ή αναπτυξιακή διαταραχή
- Η σοβαρή υποτονία και η υπερτονία μπορούν να οδηγήσουν ένα βρέφος σε κινητικές διαταραχές.
- Η παρουσία παθολογικών αντανακλαστικών μπορεί επίσης να οδηγήσει ένα βρέφος σε κινητικές διαταραχές.
- Οι αδιάγνωστες νευρομυϊκές παθήσεις ή τα γενετικά σύνδρομα.
- Τα βρέφη με επιβαρυμένο περιγεννετικό ιστορικό.
Πότε θα πρέπει να πάμε σε ειδικό για αναπτυξιακή εξέταση;
Η κινητική καθυστέρηση του βρέφους δεν πρέπει να ξεπερνά τους 4 μήνες από την αναμενόμενη ηλικία αποδίδοντάς την σε τεμπελιά ή ανωριμότητα. Ένα βρέφος δηλαδή, είναι αναμενόμενο και θα πρέπει να έχει περπατήσει μόνο του και ανεξάρτητα στους 12 μήνες. Σε περίπτωση που δεν έχει καταφέρει το παιδί να περπατήσει μέχρι τους 16 μήνες, χρειάζεται να γίνει αναπτυξιακή εξέταση με το αναπτυξιακό check up plus σε αναπτυξιακό κέντρο.
Στέλιος Μαντούδης
Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής
Επιστημονικά Υπεύθυνος των Αναπτυξιακών Κέντρων Mandou
www.mandou.gr
