Ένα ταξίδι στην ιστορία και την Τέχνη των Τρικάλων και της δυτικής Θεσσαλίας παρουσιάζεται το Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2025 στα Τρίκαλα. Πρόκειται για το βιβλίο της Αρχαιολόγου – Ιστορικού Ζίνας Ζωγράφου Καραχρήστου, με τίτλο «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ, ΔΟΝΤΑ, ΖΩΓΡΑΦΟΥ, Πολιτικοί και Ζωγράφοι στη Θεσσαλία, 18ος-20ός αιώνας». Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 19:00, στην αίθουσα Θεόδωρου Μάρκελλου – Στέγη Λαϊκού Πολιτισμού, στο Λαογραφικό Μουσείο Τρικάλων.
Για το βιβλίο θα μιλήσουν:
– Κρυστάλλω Μαντζανά, αρχαιολόγος, προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Τρικάλων
– Κώστας Μιχαλάκης, φιλόλογος στο 4ο Γυμνάσιο Τρικάλων «Γιώργος Σεφέρης», ιστορικός Msc.
– Ζίνας Ζωγράφου Καραχρήστου, αρχαιολόγος – ιστορικός.
Το βιβλίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Ασίνη» το 2024.
Η μνήμη και η ιστορία
Το βιβλίο «είναι φόρος τιμής στη ρίζα και τον τόπο, κερί στους προγόνους, όπως γράφει κάπου η ίδια στις πρώτες σελίδες του βιβλίου. Ανθρώπους που δεν είχε, όπως εξομολογείται, την τύχη να γνωρίσει ή την ωριμότητα να καταγράψει όσο ζούσαν και γνώρισε εξ αποστάσεως, μέσα από αφηγήσεις και δημοσιευμένα κείμενα συγγενών της, όπως ο ποιητής Νίκος Παππάς. Προσπαθεί λοιπόν να επανασυνδεθεί νοερά αλλά ουσιαστικά μαζί τους, να ανασυνθέσει τη διαδρομή και τη δράση τους, να κατανοήσει τα κίνητρα και το πλαίσιο, να αντιληφθεί τη δυσδιάκριτη καθημερινότητά τους. Θραύσματα δευτερογενούς κυρίως μνήμης, μεταξύ (οικογενειακού) μύθου και (ιστορικής) πραγματικότητας, που διατηρούν την αυτόνομη αξία τους για το ιδιωτικό σύμπαν των παιδικών αναμνήσεων και των συναισθημάτων της συγγραφέως, διεκδικούν όμως και κάτι περισσότερο από την οικογενειακή αναφορά: γίνονται οι αφορμές να χαρτογραφηθεί ένας κόσμος που κινούνταν στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο από τη Μοσχόπολη ώς την Καλαμπάκα και τα Τρίκαλα και από τη Σαμαρίνα και τη Χρούπιστα (Άργος Ορεστικό Καστοριάς) ώς την Καρδίτσα. Η βιβλιογραφική έρευνα έρχεται να καλύψει το κενό του βιώματος, να συνδέσει τη «μεγάλη» ιστορία με την τοπική κλίμακα.[…] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)
Το βιβλίο
Το βιβλίο «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ, ΔΟΝΤΑ, ΖΩΓΡΑΦΟΥ, Πολιτικοί και Ζωγράφοι στη Θεσσαλία, 18ος-20ός αιώνας» είναι το αποτέλεσμα δεκαετούς περίπου έρευνας της Αρχαιολόγου – Ιστορικού Ζίνας Ζωγράφου Καραχρήστου.
Χωρισμένο σε τρία μέρη, πραγματεύεται τη ζωή και τη δράση τριών οικογενειών.
Το πρώτο αφορά την Οικογένεια ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ, προγόνων της γιαγιάς της Ευθυμίας Καλαμπάκα, συζύγου Αντώνη Αλεξίου, μάνας της μητέρας της Κάρμεν Αλεξίου Ζωγράφου. Εζησαν στην Καλαμπάκα και τα Τρίκαλα και κατείχαν αξιώματα και θέσεις ευθύνης.
Το δεύτερο αναφέρεται σε τρεις από τους τέσσερεις αγιογράφους προγόνους του πατέρα της Θεόφιλου Ζωγράφου. Τον Δημήτρη και τον Αργύρη Δόντα, καθώς και τον Ηλία Ζωγράφο και τον γιο του Θεόφιλο. Σαμαριναίοι αγιογράφοι που έζησαν και εργάστηκαν στην Καρδίτσα, έκαναν οικογένειες και στέριωσαν εκεί.
Οι καλλιτεχνικές φωτογραφίες των ΑΦΩΝ ΔΟΝΤΑ, Νικολάου και Αργύρη και οι καρτ ποστάλ της Καρδίτσας κυκλοφορούσαν επί πολλά χρόνια.
Το τρίτο αφιερώνεται εξ ολοκλήρου στον τέταρτο Σαμαριναίο, Νικόλαο Δόντα, αγιογράφο, προσωπογράφο και φωτογράφο. Με σπουδές στο Άγιον Όρος πρόσφερε στην πόλη του τον καλύτερό του εαυτό. Τα έργα του βρίσκονται σε όλους τους ναούς της Καρδίτσας, αλλά και σε επαρχιακούς, τα δε πορτρέτα των ανδρών και γυναικών που καλλιτέχνησε κατόπιν παραγγελίας, κοσμούν τα σαλόνια εύπορων Θεσσαλών.
