Η Σοφία Βοΐκου μας μιλά για τα αόρατα παιδιά μιας ολόκληρης εποχής

Δύο τραγικές ιστορίες ενώνονται μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρώνει η μία την άλλη στο νέο μυθιστόρημα της Σοφίας Βοΐκου με τίτλο «Το κορίτσι της ντροπής» (εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ). Ένα μυθιστόρημα που βασίζεται στις αληθινές ιστορίες των παιδιών της Βέρμαχτ, των παιδιών δηλαδή που γεννήθηκαν από πατέρα Γερμανό στρατιώτη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μητέρα από κατεχόμενη χώρα. Πρόκειται για ένα κοινωνικό – ψυχογραφικό μυθιστόρημα. «Εστίασα κυρίως στην ψυχολογία των αθώων θυμάτων του πολέμου» θα μου πει η συγγραφέας σε μία ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε με αφορμή το νέο της βιβλίο, ένα βιβλίο αφιερωμένο στα… αόρατα παιδιά μιας ολόκληρης εποχής, τα παιδιά εκείνα που έζησαν τα λάθη της Ιστορίας και πλήρωσαν τις αμαρτίες των γονιών τους…

Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη

-Το κορίτσι της ντροπής… κ. Βόικου μιλήστε μας για το νέο σας μυθιστόρημα.

-«Το κορίτσι της ντροπής» είναι ένα μυθιστόρημα που βασίζεται στις αληθινές ιστορίες των παιδιών της Βέρμαχτ, των παιδιών δηλαδή που γεννήθηκαν από πατέρα Γερμανό στρατιώτη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μητέρα από κατεχόμενη χώρα, στην περίπτωσή μας Ελληνίδα. Υπάρχουν δύο βασικές ιστορίες στο βιβλίο. Από τη μια, η ιστορία της Λένης που μεγαλώνει στη μεταπολεμική Αθήνα και  βιώνει έναν απίστευτο κοινωνικό αποκλεισμό λόγω των ξανθών μαλλιών και γαλανών ματιών της. Η Λένη ψάχνει εναγωνίως την καταγωγή της. Από την άλλη, είναι η ιστορία του Γιόχαν, γιου ενός ανώτατου αξιωματούχου των Ες – Ες, που εν μια νυκτί από παιδί ενός «ανώτερου Θεού», γίνεται το «παιδί του τέρατος». Ο Γιόχαν προσπαθεί να κάψει τις ρίζες τους. Οι δύο τραγικές αυτές ιστορίες ενώνονται μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρώνει η μία την άλλη.

-Χρονικά εντάσσεται στην περίοδο του Β’ Παγκοσμίου πολέμου και του Εμφυλίου. Δεν στέκεστε στα ιστορικά στοιχεία αλλά δίνετε έμφαση στο ψυχολογικό υπόβαθρο. Η έρευνα σας δυσκόλεψε;

-Πράγματι δεν πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα αλλά για ένα κοινωνικό – ψυχογραφικό μυθιστόρημα. Εστίασα κυρίως στην ψυχολογία των αθώων θυμάτων του πολέμου. Η έρευνα με δυσκόλεψε πάρα πολύ γιατί ακόμα και σήμερα, 75 χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, τα παιδιά της Βέρμαχτ παραμένουν ένα θέμα – ταμπού και τα στόματα παραμένουν κλειστά. Ιδίως στην ελληνική κοινωνία, κάνουμε σαν να μην υπάρχουν, σαν να μην γεννήθηκαν ποτέ. Είναι τα αόρατα παιδιά μιας ολόκληρης εποχής.

-Ένα βιβλίο βασισμένο στις αληθινές ιστορίες των παιδιών που έζησαν τα λάθη της Ιστορίας και πλήρωσαν τις αμαρτίες των γονιών τους;

-Δυστυχώς ναι. Τα παιδιά είναι πάντα ο εύκολος στόχος, τα πρώτα θύματα. Είναι εκείνα που πληρώνουν τα λάθη τόσο των γονιών όσο και της κοινωνίας, χωρίς να έχουν τη δύναμη να αντιδράσουν. Το χειρότερο από όλα είναι πως τις περισσότερες φορές, δεν γνωρίζουν για ποιο λόγο κατηγορούνται.

-Μας ταξιδεύετε σε μία εποχή όπου οι άνθρωποι δεν είχαν το δικαίωμα της επιλογής αλλά λογοδοτούσαν για τις πράξεις και τις επιλογές τους;

-Το θέμα της επιλογής, είναι μια μεγάλη κουβέντα. Οι ενήλικοι ήρωες, θεωρώ πως πάντα έχουν επιλογή, αν και πολλές φορές καμία από τις επιλογές δεν είναι ευχάριστη. Για παράδειγμα, η Βιολέτα, η μητέρα της Λένης, σαφώς και είχε τη δυνατότητα επιλογής. Θα μπορούσε να είχε επιλέξει μία άλλη πορεία. Ωστόσο, η Λένη και ο Γιόχαν δεν επέλεξαν σε ποια οικογένεια γεννήθηκαν, οπότε δεν είχαν μερίδιο ευθύνης για τις επιλογές των γονιών τους. Για μένα δεν υπάρχει οικογενειακή ευθύνη, υπάρχει ατομική ευθύνη.

-Διαβάζοντας το βιβλίο κάποιος πέρα από αυτή την καθαυτή ιστορία προβληματίζεται. Σαν να είχατε στόχο να αφυπνίσετε τον αναγνώστη να επαναστατήσει απέναντι στις άτεγκτες ιδεολογικές φόρμες

–Ήθελα να δείξω μια άλλη πλευρά της ιστορίας, αυτή που συνήθως αποφεύγουμε να σκαλίσουμε. Γενικώς δεν πιστεύω στα άκρα, πιστεύω στην αξία του ανθρώπου, στη δύναμη της ατομικής επιλογής… Το ερώτημα που πλανάται σε όλο το βιβλίο «το παιδί του εχθρού μου είναι άραγε εχθρός μου», δεν ξέρω  αν τελικά παίρνει απάντηση.

-Τα «τραύματα» τα κουβαλάμε μαζί μας; Δεν σβήνουν;

-Τα κουβαλάμε… τα κουβαλάμε μέχρι το τέλος της ζωής μας. Δεν νομίζω πως σβήνουν ποτέ. Μπορούμε ωστόσο να τα επουλώσουμε και να μην μας πονάνε τόσο.

-Αυτό το βιβλίο σας είναι το όγδοο κατά σειρά. Ως αναγνώστρια αναρωτιέμαι, πόσο εύκολη είναι η συγγραφή ενός βιβλίου;

–Κάθε βιβλίο είναι διαφορετικό. Ποτέ δεν είναι ίδια η διαδικασία, τουλάχιστον όσον αφορά εμένα. Και η πηγή έμπνευσης αλλάζει και η διαδικασία της έρευνας αλλάζει και η ίδια η διαδικασία της γραφής. Και αυτό είναι το συναρπαστικό: πως κάθε φορά ένας καινούριος κόσμος ανοίγεται μπροστά σου!

ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ – ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ

Είναι ντροπή να μην ξέρεις το όνομα του πατέρα σου… Είναι ντροπή η μάνα σου να μένει αστεφάνωτη… Είναι ντροπή να είσαι η κόρη του εχθρού… Η Λένη είναι το κορίτσι της ντροπής.

Ο πόλεμος έχει τελειώσει και οι Έλληνες προσπαθούν να ξεχάσουν τη γερμανική Κατοχή. Η Λένη, όμως, με τα γαλανά της μάτια και τα ξανθά της μαλλιά, τους εμποδίζει. Προσβάλλει με την ύπαρξή της τα χρηστά ήθη της εποχής. Απέναντι σε μια πατρίδα που δεν την αποδέχεται, θα αναζητήσει ένα καλύτερο μέλλον στο Μόναχο. Εκεί θα γνωρίσει τον Γιόχαν, που προσπαθεί να αποτινάξει το στίγμα που του κληροδότησε ο πατέρας του.

Η Λένη θέλει να βρει τις ρίζες της, ο Γιόχαν θέλει να κάψει τις δικές του. Όλοι γνωρίζουν, μα κανείς δε μιλάει. Στα πρόσωπά τους οι άλλοι βλέπουν τον εχθρό. Είναι όμως στ’ αλήθεια εχθρός το παιδί του εχθρού;

Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα, βασισμένο στις αληθινές ιστορίες των παιδιών που έζησαν τα λάθη της Ιστορίας και πλήρωσαν τις αμαρτίες των γονιών τους.

ΒΟΪΚΟΥ ΣΟΦΙΑ – ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η ΣΟΦΙΑ ΒΟΪΚΟΥ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε γαλλική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Sophia Antipolis της Νίκαιας, στη Γαλλία, στον τομέα της Επικοινωνίας και του Πολιτισμού των χωρών της Μεσογείου. Σπούδασε επίσης Ιστορία της Τέχνης στην École du Louvre στη Γαλλία. Έχει διδάξει Θεωρία της Επικοινωνίας και Ιστορία της Τέχνης στην ιδιωτική εκπαίδευση, ενώ για χρόνια διατηρούσε μόνιμη στήλη για τα εικαστικά δρώμενα σε διάφορα πολιτιστικά περιοδικά της Θεσσαλονίκης. Έχει ασχοληθεί με τη μετάφραση βιβλίων, ενώ από το 1997 δραστηριοποιείται επαγγελματικά στο χώρο της διαφήμισης και επικοινωνίας. Έχοντας περάσει από τη θέση της κειμενογράφου και καταλήγοντας διευθύντρια δημιουργικού, πολλές διαφημιστικές καμπάνιες φέρουν την υπογραφή της. Μιλάει αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά της ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΣΗΜΑΔΙ, ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ, ΠΙΚΡΟ ΓΛΥΚΟ ΛΕΜΟΝΙ, ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΑΥΓΕΡΙΝΟΥ, ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΙΓΙΔΑΣ, ΨΙΘΥΡΟΙ ΤΟΥ ΒΑΡΔΑΡΗ, Η ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΔΑΚΡΥΖΕΙ και ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ.