Ως αυτοεκτίμηση ορίζουμε τη συνολική εικόνα ενός ατόμου για τον εαυτό του, συμπεριλαμβανομένης της αξίας και των δυνατοτήτων του.
Η αυτοεκτίμηση εξαρτάται από διάφορους παράγοντες και παίζει πολύ σημαντικό ρόλο όσον αφορά την ομαλή εξέλιξη ενός παιδιού, σε όλα τα επίπεδα.
Η αυτοεκτίμηση συνδέεται άρρηκτα με την αυτοπεποίθηση, η οποία επιτρέπει σε ένα παιδί να εξελιχθεί στο μέγιστο των δυνατοτήτων του. Παιδιά με υψηλή αυτοεκτίμηση τείνουν να πιστεύουν ότι έχουν εγγενή αξία, ανεξαρτήτως των επιτυχιών ή αποτυχίων τους. Νιώθουν σίγουρα για τον εαυτό τους και αυτό τους δίνει την αυτοπεποίθηση να προσπαθούν ακόμα και σε αντίξοες συνθήκες. Αντίθετα, τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση τείνουν να είναι πιο εύθραυστα ψυχολογικά και να ερμηνεύουν την όποια αποτυχία ή απόρριψη ως απόρροια των προσωπικών τους χαρακτηριστικών. Επιπλέον, τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να πέσουν θύματα bullying, αλλά και να ανεχτούν κακές συμπεριφορές γενικότερα, χωρίς να μιλήσουν (καθώς, υποσυνείδητα, δεν πιστεύουν ότι αξίζουν καλύτερη μεταχείριση).
Παρότι η αυτοεκτίμηση είναι, εν μέρει, έμφυτη, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς ώστε να προστατέψουν και να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού τους:
Άνευ όρων αγάπη και αποδοχή
Φροντίζουμε τα παιδιά να γνωρίζουν ότι η αγάπη μας για αυτά είναι σταθερή ότι και να γίνει και ότι τα αποδεχόμαστε απόλυτα για αυτό που είναι.
Ποιοτικός χρόνος με την οικογένεια
Πλήθος ερευνών έχουν δείξει ότι ο ποιοτικός χρόνος με την οικογένεια ενισχύει την αυτοεκτίμηση ενός παιδιού.
Αποφεύγουμε τις ταμπέλες
Καλό είναι να αποφεύγουμε χαρακτηρισμούς όπως “κακό παιδί”, “καλό παιδί”, ¨τι έξυπνος που είσαι”, “τι χαζός που είσαι” κ.ο.κ. Είτε είναι αρνητικοί, είτε θετικοί, τέτοιο χαρακτηρισμοί μπορούν να είναι βλαβεροί για την αυτοεκτίμηση ενός παιδιού. Αντίθετα, όταν χρειάζεται να σχολιάσουμε κάτι, εστιάζουμε στη συμπεριφορά του παιδιού (“αυτή δεν είναι καλή συμπεριφορά” κλπ).
Προσοχή στην κριτική
Αποφεύγουμε την κριτική – αντίθετα, εστιάζουμε ξανά στη συμπεριφορά και προσπαθούμε να βρούμε λύσεις για βελτίωση (π.χ. “Αντέδρασες πολύ θυμωμένα με το άλλο παιδάκι χθες στο πάρκο – τι θα σε βοηθούσε ώστε να θυμώνεις λιγότερο;” ή “Ξέρω ότι αυτό το κεφάλαιο στα μαθηματικά σου έχει φανεί λιγάκι δύσκολο – τι θα έλεγες να περάσουμε λίγο παραπάνω χρόνο το Σαββατοκύριακο ώστε να λύσουμε μαζί τις απορίες σου;”)
Προσοχή στον έπαινο
Όσο και αν φαίνεται περίεργο, ο υπερβολικός έπαινος μπορεί να το ίδιο προβληματικός με την κριτική σε ό,τι αφορά την αυτοεκτίμηση ενός παιδιού, καθώς ωθεί τα παιδιά να εστιάζουν στην επιτυχία και να γίνονται υπερβολικά ευαίσθητα στην όποια αποτυχία. Ο καλύτερος τρόπος να αποφύγουμε αυτήν την παγίδα είναι να επαινούμε πάντα την προσπάθεια που καταβάλει ένα παιδί, και όχι το αποτέλεσμα.
Μυρτώ Κογεβίνα, MSc.
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Email: [email protected]
Facebook: https://www.facebook.com/myrto.kogevina.336
