Οι Ν.Ε της Θεσσαλίας ΣΥΡΙΖΑ και ο Σωκράτης Φάμελος για την διαχείριση των Υδατικών πόρων στη Θεσσαλία

O ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ παρακολουθεί διαχρονικά και όχι ευκαιριακά τη διαχείριση υδατικών πόρων στη Θεσσαλία και αναλαμβάνει πολιτικές πρωτοβουλίες και ως κυβέρνηση και ως αντιπολίτευση σε αυτή την κατεύθυνση.

Κατά τη διάρκεια του 2021 έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες και στη Βουλή και στη Θεσσαλία για αυτό το θέμα και για αυτό το θέμα έχω επισκεφτεί ξανά φέτος το καλοκαίρι τη Λάρισα.

Πίνακες αρδευτικών Θεσσαλίας_19-11-2021-9 (1)

Μας έκανε εντύπωση η πρόσκληση της Π.Ε.Δ. Θεσσαλίας για τη διεξαγωγή ημερίδας με τίτλο «Το Υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας», υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Μας προκάλεσε εντύπωση η επιλογή της συγκεκριμένης χρονικής στιγμής, η δομή του προγράμματος της εκδήλωσης καθώς και οι προσκεκλημένοι ομιλητές σε αυτήν. Προκαλεί ενδιαφέρον και η μονομερής διαμόρφωση του προγράμματος.

 

Μας κάνει εντύπωση γιατί παρακολουθούμε το θέμα, δουλεύουμε για το κρίσιμο αυτό πρόβλημα, αλλά στην ημερίδα, δεν περιλαμβάνονται τα σημαίνοντα και ουσιαστικά θέματα που αφορούν στη διαχείριση υδάτων στη Θεσσαλία. Γιατί απλά έχουν τελματώσει.

 

Μιλώντας για το υδατικό πρόβλημα στη Θεσσαλία δεν συζητάμε για κάτι ασαφές, για μια γενική συζήτηση ιδεών. Αλλά για κάτι που είναι απόλυτα προσδιορισμένο, θεσμικά οργανωμένο, με υποχρεώσεις και χρονοδιαγράμματα, για έργα και μελέτες που έχουν απολύτως προσδιοριστεί από το ευρωπαϊκό και ελληνικό θεσμικό πλαίσιο.

 

Όμως από την αυριανή ημερίδα απουσιάζει

1. το σημείο ωρίμανσης και η επιτάχυνση των περιφερειακών υδατικών έργων καθώς και άλλων, τοπικού χαρακτήρα, που προβλέπονται και απαιτούνται είτε από τη μελέτη ΣΔΛΑΠ του 2014 είτε του 2017. Και
2. απουσιάζει και ο σχεδιασμός που έπρεπε εδώ και ένα χρόνο να αποτελεί βασικό θέμα συζήτησης στη Θεσσαλία, δηλαδή η αναθεώρηση του σχεδιασμού διαχείρισης λεκανών απορροής που πρέπει να έχει ολοκληρωθεί στις 31.12 2021.

 

Δεν εντοπίσαμε να παρακολουθείται η πρόοδος και η αξιολόγηση της προόδου των έργων και των παρεμβάσεων (πχ εξοικονόμηση αρδευτικού νερού) τα οποία είναι απαραίτητα στο πλαίσιο των υφιστάμενων ευρωπαϊκών στρατηγικών για την αντιμετώπιση των υδατικών ζητημάτων της Θεσσαλίας.

 

Θυμίζουμε ότι το 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ παρέδωσε ολοκληρωμένο σχεδιασμό για τη Θεσσαλία, σε συμφωνία με το ΣτΕ και τους Ευρωπαϊκούς κανόνες, σε συμφωνία με την περιβαλλοντική νομοθεσία και την επιστήμη, αλλά και με τις απαντήσεις του Ευρ. Δικαστηρίου σε προδικαστικά ερωτήματα που του τέθηκαν από το ΣτΕ για την απόφαση του 2014.

 

Ο σχεδιασμός αυτός περιλάμβανε την 1^η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής [2017], το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας [2018] και το Περιφερειακό Χωροταξικό Σχέδιο [2018] και ανατεθειμένη μελέτη για την Προσαρμογή στην Κλιματική Κρίση από την Περιφέρεια με βάση το σχετικό νόμο του 2016. Παρέδωσε δηλαδή τα εργαλεία που προσφέρουν διέξοδο πραγματικής ανάπτυξης και βιωσιμότητας στη Θεσσαλία, που όμως καθυστερούν πάρα πολύ στην εφαρμογή τους.

 

Δύο είναι τα βασικά προβλήματα :

1. Πρόοδος των έργων. Τα έργα τα οποία είχαν σχεδιασθεί και εγκριθεί με το Αναθεωρημένο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής του 2017, προχωρούν με μεγάλες αδικαιολόγητες καθυστερήσεις. Μερικά από αυτά, κρίσιμης σημασίας- δεν έχουν ξεκινήσει καν.
2. 2^η Αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ. Σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60, στο τέλος του 2021 πρέπει να ολοκληρωθεί η 2^η Αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ. Η καθυστέρηση που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια, στο πρώτο σχέδιαο(2014 αντί για 2009), και στην πρώτη αναθεώρηση που έπρεπε να ολοκληρώνεται όταν η πρώτη μελέτη είχε μόλις κυρωθεί, στοίχησε πολύ στη χώρα μας.

 

Θυμίζουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν έγινε κυβέρνηση, παρέλαβε αιρεσιμότητα ύψους 2,5 δις ευρώ για την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση έργα ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης. Δεν ήταν δυνατή η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση κανενός έργου εάν δεν ολοκληρωνόταν η 1^η Αναθεώρηση, όμως με την κύρωση του 2017 το εμπόδιο αυτό άρθηκε. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έλυσε αυτή τη  καθυστέρηση. Σήμερα, η νέα μεγάλη καθυστέρηση της 2^ης Αναθεώρησης μας δημιουργεί σοβαρότατη εντύπωση και ανησυχία. Δείχνει πολύ μεγάλη αδράνεια εκ μέρους του ΥΠΕΝ.

 

Βάσει χρονοδιαγράμματος που είχε δημοσιεύσει το Υπουργείο το 2019, το ΥΠΕΝ θα έπρεπε να είχε ήδη αναθέσει τις μελέτες για τα ΣΔΛΑΠ που θα εκπονήσει το ίδιο. Βάσει χρονοδιαγράμματος θα έπρεπε να έχει ήδη έρθει στη Θεσσαλία να παρουσιάσει το νέο Σχέδιο και να ξεκινήσει τη διαβούλευση.

 

Από τις σχετικές διοικητικές πράξεις που αναρτώνται όμως, προκύπτει ότι η προκήρυξη του Διαγωνισμού για την ανάδειξη του μελετητή, έγινε μόλις πριν λίγους μήνες, δηλ. τον Απρίλιο 2021 (αρ. πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΣΔΥΥ/35245/205/13-04-2021, ΑΔΑΜ: 21PROC008456812). Τα ΣΔΛΑΠ ακόμα και σήμερα δεν έχουν συμβασιοποιηθεί, απ’ ό,τι γνωρίζουμε.

 

Στην καλύτερη περίπτωση, και αν υποθέσουμε ότι οι μελέτες ξεκινούν τον Ιανουάριο του 2022, διαβούλευση για το Προσχέδιο Διαχείρισης για τη 2^η Αναθεώρηση θα γίνει σε 12 μήνες από σήμερα. Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι στην καλύτερη των περιπτώσεων, στο τέλος του 2023 θα μπορούμε να μιλάμε για ένα νέο ΣΔΛΑΠ, με καθυστέρηση 2 ετών.

 

Δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα, όσον αφορά στα στρατηγικά εργαλεία που η Πολιτεία και η κυβέρνηση της ΝΔ δεν προσφέρει στη Θεσσαλία. Εργαλεία που δεν προσφέρει διότι είναι προφανές ότι δεν θα προλάβει. Και αυτό είναι προφανές ότι αποτελεί μια τεράστια διάψευση από όποια σκοπιά και αν το διαβάσει κανείς. Αυτό έπρεπε να παρουσιαστεί αύριο στην ημερίδα, για να μην πω και ένα χρόνο νωρίτερα.  Και προφανώς με εισήγηση από μελετητική ομάδα, θεσμική. Και όχι ακόμα μία γενική συζήτηση.

 

Πολύ φοβάμαι λοιπόν ότι η αυριανή ημερίδα θα είναι ακόμα μια χαμένη ευκαιρία για τη Θεσσαλία. Όταν έχουν περάσει δύο χρόνια χωρίς να ανατεθεί η μελέτη, και όπως θα δείτε, όταν καθυστερούν όλα τα σημαντικά έργα που παραδώσαμε ως κυβέρνηση για τη Θεσσαλία, δεν φτάνει να εκφράσουμε μόνο ανησυχία αλλά και να καταγγείλουμε και την αδράνεια και την προσπάθεια αποπροσανατολισμού. Δεν έχει ανάγκη η Θεσσαλία μία ακόμα φιέστα με μονομερή λίστα προσκεκλημένων.

 

Όμως, πέρα από την νέα αναθεώρηση, υπάρχει, όπως ανέφερα και το ζήτημα των ίδιων των έργων της Θεσσαλίας, έργων που περιλαμβάνονται στην 1^η Αναθεώρηση που ισχύει και σήμερα. Από την πλευρά μας, με σκοπό να αναδείξουμε τις αναίτιες καθυστερήσεις και να πιέσουμε τους αρμόδιους Υπουργούς Αγρ. Ανάπτυξης, Μεταφορών και Υποδομών και Περιβάλλοντος, προς την επιτάχυνση των απαιτούμενων ενεργειών εκ μέρους τους, καταθέσαμε την υπ’ αριθμ. 7880/08-07-2021 Ερώτηση στη Βουλή με θέμα «Ποια η πρόοδος των υδατικών έργων στη Θεσσαλία», ζητήσαμε ενημέρωση και απολογισμό ενεργειών τους για συγκεκριμένα δρομολογημένα έργα.

 

Και τέθηκε και το ερώτημα εάν σκοπεύουν να επαναφέρουν το σενάριο της μεταφοράς νερού από τον Αχελώο μετά τις δύο Αποφάσεις του ΣτΕ (Ολομέλεια 2014 και Πέμπτο Τμήμα,2020). Μας δόθηκαν ορισμένες απαντήσεις από τα ΥΠΑΑΤ και ΥΠΟΜΕ στις 30/07 και στις 02/08, αλλά το κυρίως αρμόδιο ΥΠΕΝ με τη Γενική Γραμματεία Περιβάλλοντος που οφείλει να παρακολουθεί την εφαρμογή των ΣΔΛΑΠ της χώρας δεν είχε δώσει καμία απάντηση. Επειδή το θέμα ήταν κρίσιμο και χρειαζόμασταν και την απάντηση του ΥΠΕΝ, η Ερώτηση κατατέθηκε ως Επίκαιρη και έγινε συζήτηση στη Βουλή στις 27/09[1].

 

Εμείς, έχουμε προσπαθήσει-στο μέτρο των δυνατοτήτων που έχει η αντιπολίτευση- να δημιουργήσουμε έναν επίκαιρο κατάλογο έργων που δείχνει τον βαθμό ωριμότητας και τα μέτρα και τις ενέργειες που έλαβαν χώρα για κάθε έργο.  Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι αργούμε πάρα πολύ.

 

Επιπλέον έχουν γίνει ελάχιστα για τη μείωση της κατανάλωσης αρδευτικού νερού, τα περισσότερα από τα έργα αργήσανε περισσότερο από δύο χρόνια μέχρι να ξεκινήσει η ωρίμανση τους. Και έχετε εσείς τη δυνατότητα να βρείτε και να κατανείμετε τις ευθύνες.

 

Πάντως δεν μπορεί να είναι υπεύθυνη η αντιπολίτευση. Υπάρχουν υπεύθυνοι και φαίνεται στην σχετική αλληλογραφία που σας καταθέτουμε. Και μάλιστα εμείς ήρθαμε εδώ τον Ιούνιο και σας ενημερώσαμε αναλυτικά και για το ΣτΕ και για τη Μεσοχώρα και για τα έργα της 1^ης αναθεώρησης.

 

Ένα βέβαια καινούριο στοιχείο που έχει προκύψει είναι ότι σε αρκετά έργα θα προχωρήσουν με ΣΔΙΤ. Δηλ. σκοπεύουν να προχωρήσουν με ιδιωτικοποίηση και της άρδευσης.

 

Όλα αυτά τα οποία διαπιστώνουμε – δηλ η μεγάλη καθυστέρηση στην υποχρέωση εκπόνησης του νέου Σχεδιασμού αλλά και η μεγάλη καθυστέρηση στην προώθηση των προβλεπόμενων δρομολογημένων έργων, στην ωρίμανση νέων αλλά και σε παρεμβάσεις για μείωση της αρδευτικής κατανάλωσης-μας δημιουργούν πολύ μεγάλη ανησυχία.

 

Θα έπρεπε σε αυτή τη φάση να προσδιοριστούν και έργα ήπιας παρέμβασης. Εκτός από τα πρόσθετα φράγματα που είχαν ήδη προσδιοριστεί στην Τρίτη Δέσμη του ΣΔΛΑΠ (τα φράγματα φράγμα Πύλης, Φράγμα Παλιοδερλί, Χαμηλό Φράγμα Μουζακίου, Φράγμα Καλούδα, Φράγμα Νεοχωρίτη, Ταμιευτήρες Καλού Νερού και Αγ. Αντωνίου, Ταμιευτήρας Κερασούλας Τρικάλων, Ρουφράκτης Τιτάνου). Συγκεκριμένα υπήρχε πρόβλεψη για έργα τεχνητού εμπλουτισμού υπόγειων υδάτων και λιμνοδεξαμενών σε πεδινές και λοφώδεις περιοχές. Ήδη στο ΥΠΕΝ το 2019 είχαμε προβλέψει αρχικά για έργα σε αυτή την κατηγορία.

 

Είχε υπογραφεί, με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων προγραμματική σύμβαση μεταξύ του ΥΠΕΝ, της Εγνατία Οδός ΑΕ, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Δήμου Κιλελέρ και του Δήμου Λάρισας. Αφορούσε μελέτες για έργα τεχνητού εμπλουτισμού στην περιοχή Κιλελέρ,  και για αρδευτικά έργα με άντληση νερού από τον ποταμό Πηνειό. Δύο χρόνια μετά και με αφορμή την ερώτηση που σας ανέφερα, το ΥΠΕΝ μας δήλωσε ότι η Εγνατία Οδός αποσύρθηκε τον Ιούνιο του 2020, και μόλις το Σεπτέμβριο του 2021 (δηλαδή 1 χρόνο μετά) το ΥΠΕΝ κατάφερε να υπογράψει νέες προγραμματικές συμβάσεις με τη ΔΕΠΑΝ, την Περιφέρεια και τους Δήμους με χρηματοδότηση από το ΠΔΕ του Υπουργείου Ανάπτυξης αυτή τη φορά.

 

Επιπλέον, και λόγω της απελευθέρωσης των πόρων του ΠΑΑ με την 1^η αναθεώρηση του ΣΔΛΑΠ, εντάχθηκαν το 2019, από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, σε χρηματοδότηση τα ακόλουθα έργα:

 

• Κατασκευή υπολειπόμενων έργων μεταφοράς και διανομής νερού Λίμνης Κάρλας (Α΄Φάση): Kωδ. ΟΠΣΑΑ 0011462040, κόστους 16.000.000€.
• Εγκατάσταση κεντρικών διωρύγων υπάρχοντος αρδευτικού δικτύου Ταυρωπού στην Π.Ε. Καρδίτσας: Κωδ. ΟΠΣΑΑ 0011347248, Κόστους 11.200.000€.
• Κατασκευή ταμιευτήρα Λάρισας στη θέση Πουρναρίου- Αμπελακίων «Λιβαδότοπος»: Κωδ. ΟΠΣΑΑ 0011441045 κόστους 10.449.493€.
• Εξορθολογισμός λειτουργίας υφιστάμενων δικτύων άρδευσης ΠΕ Τρικάλων: Κωδ. ΟΠΣΑΑ 0011069256 κόστους 12.000.000€.
• Κατασκευή ταμιευτήρα στη θέση «Αγιόκαμπος- Λιβαδότοπος» Λάρισας: Kωδ. ΟΠΣΑΑ0011422044 κόστους 19.197.000€
• Υπογειοποίηση εκσυγχρονισμός δικτύου αρδευτικών γεωτρήσεων ΤΟΕΒ Σελλάνων Καρδίτσας: Κωδ. ΟΠΣΑΑ 0011385042 κόστους 4.255.000€

 

ΣΥΝΟΛΟ προϋπολογισμού: 73.101.493€

 

Και η Περιφέρεια Θεσσαλίας, κυρίως το 2020, ενέταξε στο ΠΑΑ είκοσι δύο (22) αρδευτικά έργα, συνολικού προϋπολογισμού 27.116.279,73 €, γεγονός που δεν υποτιμούμε. Όμως υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις που στοιχίζουν στη Θεσσαλία. Καθυστερεί η ωρίμανση, θα καθυστερήσουν και οι εντάξεις, στη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 έργων συμβατών με το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, θα καθυστερήσει και η δημοπράτηση και η υλοποίησή τους.

 

Και παράλληλα, διαπιστώνονται και μεγάλες ανάγκες και σε άλλες περιοχές της Θεσσαλίας, πέραν του Θεσσαλικού κάμπου, όπως π.χ. στη Μαγνησία. Είναι απαραίτητο νέες προτάσεις και έργα να εξεταστούν ως προς το κόστος και την αποτελεσματικότητά τους και να εξεταστεί η ένταξη στο νέο ΣΔΛΑΠ.

 

Ενόψει λοιπόν, της αυριανής ημερίδας της Π.Ε.Δ.  θεωρούμε απαραίτητο να υπενθυμίσουμε όχι μόνο την αντίδρασή μας αλλά και τα θέματα. Από ότι είδαμε αυτά που έχει ανάγκη η Θεσσαλία δεν είναι στο πρόγραμμα. Αν μας είχαν ζητήσει πρόταση, είναι προφανές ότι θα βοηθούσαμε. Εμείς σας ενημερώσαμε για το ΣτΕ σε σχέση με το ΣΔΛΑΠ και για το φράγμα της Μεσοχώρας. Ποτέ δεν το κρύψαμε και ότι ξέρουμε και ότι μπορούμε. Στο ίδιο ξενοδοχείο σας τα λέγαμε τον Ιούνιο.

 

Αλλά προφανώς δεν είναι το μόνο πεδίο στο οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη κρίνεται ακατάλληλη. Και με το θέμα της δημόσιας υγείας και με το θέμα της ακρίβειας και της νέας φτώχειας, αν προσθέσουμε και τις καλοκαιρινές πυρκαγιές, είναι προφανές ότι έχει αποδειχτεί σε πολύ πιο κρίσιμα ζητήματα η ανεπάρκεια και η αντιλαϊκή πολιτική. Και το τελευταίο δώρο στους Θεσσαλούς αγρότες είναι οι νέοι λογαριασμοί ρεύματος. Ο Μποναμάς με υπογραφή Μητσοτάκη-Χατζηδάκη-Σκρέκα είναι από 1.000 έως 2.500 ευρώ σε κάθε λογαριασμό αρδευτικού νερού.

 

Αυτό που θα έπρεπε να έχουν κάνει το ΥΠΕΝ και η Περιφέρεια Θεσσαλίας, είναι να έχουν καλέσει μια συζήτηση για τη 2^ης Αναθεώρηση του ΣΔΛΑΠ, ήδη με επεξεργασμένο προσχέδιο, σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα. Ταυτόχρονα, θα έπρεπε να έχουν προκαλέσει μια συζήτηση εδώ και πάρα πολύ καιρό για την πρόοδο των έργων του προηγούμενου Σχεδίου. Αυτά είναι η πραγματική περιουσία, η λύση της Θεσσαλίας.

 

Έτσι εξασφαλίζεται η περιβαλλοντική ισορροπία, το υδατικό ισοζύγιο και η βιωσιμότητα των παραγωγών. Φαίνεται ότι δεν έχουμε λάβει μαθήματα και ότι η κλιματική κρίση δεν μας δίνει μαθήματα, παρότι η Θεσσαλία υπέφερε πρόσφατα από τον ΙΑΝΟ.

 

Το διαπιστώνουμε αυτό, καθώς το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας μπορεί να θεωρηθεί και είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ αγνοούμενο, καθώς σημειώνει επίσης μεγάλες καθυστερήσεις, όπως και το ΣΔΛΑΠ. Εμείς οφείλουμε, να συνεισφέρουμε στη δημόσια συζήτηση και να καταθέσουμε δημόσια σήμερα αυτά τα ζητήματα.

 

Θα συζητήσει η Π.Ε.Δ. για την πορεία της Αναθεώρησης των Σχεδίων Λεκανών Απορροής;

Θα συζητήσει το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας και την υλοποίησή του;

Θα συζητήσει για την πρόοδο των έργων; Για την προτεραιοποίηση και την υλοποίηση όσων περιλαμβάνει το εγκεκριμένο ΣΔΛΑΠ και την ωρίμανση των υπολοίπων;

 

Εμείς στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, έχουμε φτιάξει ένα κατάλογο, σας δίνουμε και τις απαντήσεις των Υπουργείων, αλλά βλέπουμε ότι σημειώνονται μεγάλες καθυστερήσεις στην εξέλιξη τους. Και αφού δεν το κάνει η κυβέρνηση θα το κάνουμε εμείς. Και θα καλέσουμε όλους τους φορείς της Θεσσαλίας και δεν θα αποκλείσουμε εμείς κανένα. Με κατάλογο έργων και το λόγο σε όλους τους Δημάρχους και τους παραγωγούς. Εμείς θα συνεχίσουμε γιατί σεβόμαστε το Σύνταγμα, σεβόμαστε το ΣτΕ, σεβόμαστε τους Ευρωπαϊκούς και επιστημονικούς κανόνες.

 

Η συζήτηση που φαίνεται να υποκινείται, σε τοπικό επίπεδο, σε σχέση πάλι με την εκτροπή του Αχελώου είναι σπατάλη χρόνου, ανθρώπινου δυναμικού και χρημάτων. Δεν βοηθάει τη Θεσσαλία. Είναι σπατάλη πόρων που πρέπει να διατεθούν για να υλοποιηθούν τα έργα της Θεσσαλίας. Η εκτροπή του Αχελώου έχει κλείσει, και με την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ το 2014 και με την πρόσφατη απόφαση 2228/2020 του ΣτΕ που κατοχύρωσε το αναθεωρημένο ΣΔΛΑΠ Θεσσαλίας, απορρίπτοντας τις προσφυγές της Περιφέρειας και της ΠΕΔ Θεσσαλίας. Ακόμα και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, παρά τις δηλώσεις του τα προηγούμενα χρόνια, το παραδέχθηκε αυτό στην Συνέντευξή του στη ΔΕΘ φέτος, αναφέροντας ότι:

 

«Η διαχείριση των υδάτων στον Θεσσαλικό κάμπο είναι μία πολύ πονεμένη ιστορία. Νομίζω ότι με την ελπίδα ενός έργου τεχνικά και συνταγματικά εξαιρετικά δύσκολου, της μερικής εκτροπής, δηλαδή της μεταφοράς νερού από τη Δυτική στην Ανατολική Ελλάδα σπαταλήσαμε πολύ νερό. Και σήμερα ακόμη έχουμε τεράστιες απώλειες στα δίκτυα και οι παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν πρώτα από όλα σε αυτή την κατεύθυνση. Να δούμε πως μπορούμε να διαχειριστούμε καλύτερα το νερό το οποίο έχουμε. Να δούμε αν έχουμε τη δυνατότητα νομικά να απεμπλέξουμε το έργο αυτό που πιστεύω ότι έχει χρησιμότητα επί της αρχής και σίγουρα τμήματα όπως το φράγμα της Μεσοχώρας, ως υδροηλεκτρικό έργο πρέπει να λειτουργήσει, αφού έχουμε δαπανήσει πάνω από 500 εκ. € και χρειαζόμαστε παραπάνω ηλεκτρική ενέργεια. Θυμίζω ότι και τα νερά είναι ανανεώσιμη πηγή ενέργειας»

…».

 

Πρέπει πλέον η Θεσσαλία να συζητά για τα πραγματικά επίδικα. Ποια τοπικά έργα, πώς επιταχύνονται, πώς αντιμετωπίζονται οι καθυστερήσεις. Εμείς θα προβούμε σε πρωτοβουλίες για την πρόοδο των έργων και για την Αναθεώρηση που φαίνεται τελικά ότι θα την κάνει η επόμενη Κυβέρνηση. Δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε ότι υπάρχει τελικά και ένα θέμα ευθύνης.

 

Φαίνεται ότι κόμματα και πολιτικές δυνάμεις αλλά και πρόσωπα της αυτοδιοίκησης δεν συνεισέφεραν μέχρι τώρα με την επάρκεια και την ταχύτητα που θα έπρεπε στην ευρωπαϊκή κατεύθυνση στο ζήτημα της διαχείρισης των υδάτων και εξακολουθούν να μην συνεισφέρουν στις ανάγκες της Θεσσαλίας. Σας το έχουμε πει επανειλημμένα και είμαι απόλυτα σίγουρος. Όποιο πολιτικό πρόσωπο δεν θέλει ή δεν μπορεί να δουλέψει για τη Θεσσαλία καταφεύγει στην καραμέλα του Αχελώου. Εμείς κάναμε τη δύσκολη επιλογή. Και έχουμε επιβεβαιωθεί σε όλα τα επίπεδα.

 

[1]ΑΝΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ σε σχέση με ΤΟΠΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ

Φράγμα Μπελμά. Ο Αμυράς στις 27/9 δήλωσε ότι έχει ολοκληρωθεί. Όμως η ΜΠΕ τώρα εξετάζεται και δεν έχει εγκριθεί.

-Λιμνοδεξαμενή Ξεριά. Ο Αμυράς το δήλωσε ως ολοκληρωμένο και το ΥΠΑΑΤ ότι ολοκληρώνεται. Όμως το έργο έχει υποστεί ζημιές από τον Ιανό.

-Μεταφορά νερού Κάρλας. Ο Αμυράς δήλωσε ότι το έργο ολοκληρώθηκε, αλλά τα συνοδά του κόστους 15εκ. είναι ακόμη σε διαδικασία διαγωνισμού  με καταληκτική ημερομηνία 20/09.

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τους κ.κ. Υπουργούς  

1. Περιβάλλοντος και Ενέργειας
2. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
3. Υποδομών και Μεταφορών

 

Θέμα: «Ποια η πρόοδος των υδατικών έργων στη Θεσσαλία»;

 

Η επίλυση του υδατικού ελλείμματος της Θεσσαλίας αποτελεί ένα από τα πλέον διαχρονικά ζητήματα της πολιτικής διαχείρισης υδατικών πόρων της χώρας. Με ετήσιες απολήψεις νερού 1.422 hm³ ετησίως, εκ των οποίων άνω του 90% κατευθύνεται για άρδευση καλλιεργειών, αθροιστικές απολήψεις από τα μόνιμα υπόγεια υδατικά αποθέματα άνω των 3.000 hm³  από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και ετήσιες απολήψεις από τα υπόγεια ύδατα που υπερβαίνουν σημαντικά το ρυθμό ανανέωσής τους, γίνεται σαφές ότι η κατάσταση στο Υδατικό Διαμέρισμα είναι μη βιώσιμη και οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε τεράστιο αναπτυξιακό έλλειμμα, στην αμφισβήτηση και εγκατάλειψη της γεωργικής δραστηριότητας και στην ερημοποίηση της περιοχής.

Η 1^η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμού για το Υδατικό Διαμέρισμα της Θεσσαλίας προέκρινε την αντιμετώπιση του υδατικού ελλείμματος υιοθετώντας ένα μίγμα μέτρων που στόχο είχαν το μηδενισμό αυτού, διατηρώντας παράλληλα τη γεωργική δραστηριότητα στα υφιστάμενα επίπεδα απορρίπτοντας τη μετάβαση σε ξηρικές καλλιέργειες ή την εγκατάλειψη της γεωργίας, που είχαν προταθεί κατά καιρούς.

Βασικό χαρακτηριστικό του Σχεδίου, σε σχέση με το προηγούμενο Σχέδιο του 2014, ήταν ότι, σε συμφωνία με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, προκρίθηκε η λύση της τοπικής ταμίευσης και των έργων εμπλουτισμού, αντικαθιστώντας το αντίστοιχο μέτρο της μεταφοράς νερού από τον Αχελώο. Συνολικά προβλέφθηκαν για τη Θεσσαλία πρόσθετα έργα που θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκούς πόρους, τα οποία πέρα από τη δημιουργία πολλών τοπικών θέσεων εργασίας, θα εξασφαλίσουν τους στόχους της βιώσιμης διαχείρισης των υδατικών πόρων και της τοπικής ανάπτυξης.

Με την επιλογή αυτή η Αναθεώρηση του Σχεδίου ανταποκρίθηκε πλήρως και στην νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έχει διαμορφωθεί διαχρονικά σε σχέση με τα διάφορα σενάρια εκτροπής του Αχελώου, με κορυφαία την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ 26/2014, η οποία εκδόθηκε και κατόπιν προδικαστικών ερωτημάτων που τέθηκαν προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, και η οποία είναι ουσιαστικά απαγορευτική για την μεταφορά νερού από τον Αχελώο.

Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται και από την τελευταία απόφαση του 5^ου Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 2228/2020), η οποία έκρινε νόμιμες τις Αναθεωρήσεις των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής των Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτικής Ελλάδας και Θεσσαλίας του 2017, απορρίπτοντας τις προσφυγές της Περιφέρειας Θεσσαλίας, της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας και τοπικών φορέων.

Συγκεκριμένα, το ΣτΕ αποφάσισε ότι η αντικατάσταση του σεναρίου μεταφοράς νερού από τον Αχελώο με νέα έργα, εντός του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας είναι αφενός απόλυτα συμβατή με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, αφετέρου εγκρίθηκε κατόπιν επαρκούς τεχνικής – επιστημονικής αξιολόγησης, στην οποία ελήφθησαν υπόψη περιβαλλοντικά, κοινωνικά, αναπτυξιακά και οικονομικά κριτήρια και αφού προηγήθηκε δημόσια διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας επίσης αναφέρει στην Απόφασή του ότι τα «νέα έργα είναι πλήρως κοστολογημένα, σε συνδυασμό δε με τα λοιπά μέτρα του πίνακα συμπληρωματικών μέτρων του Αναθεωρημένου Σχεδίου αναμένεται να εκμηδενίσουν το έλλειμμα στο υδατικό ισοζύγιο του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας και να επιφέρουν πολλαπλά οφέλη.».

Τέλος απορρίφθηκε ο ισχυρισμός περί μεγαλύτερης βλάβης στο περιβάλλον σε σχέση με την ολοκλήρωση των έργων μεταφοράς νερού από τον Αχελώο εφόσον οι επιμέρους περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τα νέα έργα, οι οποίες αναμένεται να είναι μικρές και τοπικού χαρακτήρα, θα αναλυθούν και θα αντιμετωπιστούν κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση αυτών.

Εντούτοις, και παρά το γεγονός ότι το Σχέδιο Διαχείρισης της 1^ης Αναθεώρησης είναι πλέον ο μόνος έγκυρος τρόπος επίλυσης του υδατικού ελλείμματος της Θεσσαλίας, η πρόοδος στην εφαρμογή του φαίνεται να είναι πρακτικά ανύπαρκτη, ακόμα και σε σχέση με μέτρα και έργα τα οποία περιλαμβάνονταν και στο 1^ο Σχέδιο Διαχείρισης του 2014.

Αναλυτικά, τα μέτρα που προβλέπονταν στην 1^η Αναθεώρηση ήταν τα εξής (βλ. επίσης Κεφ. 9.2.4 «Συμπληρωματικά Μέτρα», ΦΕΚ Β’ 4682/29.12.2017):

• Πρώτη Δέσμη Μέτρων: Μείωση κατανάλωσης αρδευτικού νερού μέσω μείωσης απωλειών και εξορθολογισμού μεθόδων άρδευσης, με αλλαγή του αρδευτικού μοντέλου και προσαρμογή της άρδευσης στις επιστημονικά προσδιορισμένες ανάγκες, οι οποίες και στα δύο Σχέδια Διαχείρισης (2014 και 2017) είχαν εκτιμηθεί στα 450 m³/στρέμμα/έτος έναντι των υφιστάμενων 524 m³/στρέμμα/έτος.
• Δεύτερη Δέσμη Μέτρων: Ολοκλήρωση υλοποίησης δρομολογημένων έργων[1]:
• Έργα μεταφοράς και διανομής νερού λίμνης Κάρλας, Φράγμα Αγιονερίου, Φράγμα Ληθαίου, έργα ταμίευσης χειμερινών απορροών τοπικής σημασίας (Ναρθάκι, Κακλιτζόρεμα, Δελέρια), Θυρόφραγμα Γυρτώνης, Φράγμα Μαυρομάτι (συμπεριλαμβανομένων έργων κεφαλής και δικτύων διανομής), τα οποία και περιλαμβάνονταν και στο Σχέδιο Διαχείρισης του 2014 (66,5  εκατ. m³/έτος).
• Ταμιευτήρες Λιβαδότοπου Αμπελακίων, Αγιόκαμπου, Κοιλάδας, Αγ. Αναργύρων, Φράγμα Μπελμά, Λιμνοδεξαμενή Ξεριά, Ταμιευτήρες Καστριού-Γλαύκης, τα οποία είναι έργα για τα οποία οι μελέτες ολοκληρώθηκαν μετά το 2014 και έργα που το 2017 βρίσκονταν σε εξέλιξη (20.5 εκατ. m³έτος).
• Τρίτη Δέσμη Μέτρων: Υλοποίηση πρόσθετων έργων ταμίευσης στη Θεσσαλία

Α.    Υλοποίηση πρόσθετων έργων ταμίευσης (Φράγμα Πύλης, Φράγμα Παλαιοδερλί, Χαμηλό Φράγμα Μουζακίου, Φράγμα Καλούδα, Φράγμα Νεοχωρίτη, Ταμιευτήρες Καλού Νερού & Αγίου Αντωνίου, Ταμιευτήρας Κερασούλας Τρικάλων, Ρουφράκτης Τιτάνου): 170 εκατ. m³/έτος

Β.    Τεχνητός εμπλουτισμός υπόγειων υδάτων:10 εκατ. m³/έτος

Γ.    Υλοποίηση έργων ταμίευσης τύπου λιμνοδεξαμενών σε πεδινές και λοφώδεις περιοχές: 75  εκατ. m³/έτος και δυνατότητα έως 125 εκατ. m³/έτος.

Στο παραπάνω πλαίσιο, και μετά την εξέταση σχετικών προσφυγών, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, προχώρησε στις 02/07/2019 με την ένταξη στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (Δράση 4.3.1) της κατασκευής ταμιευτήρα στη θέση Αγιόκαμπος-Λιβαδότοπος (Δημόσια Δαπάνη 19,2 εκατ. ευρώ),η αντικατάσταση κεντρικών διωρύγων στο αρδευτικό δίκτυο Ταυρωπού (Δημόσια Δαπάνη 11,2 εκατ. ευρώ) και ο εξορθολογισμός υφιστάμενων δικτύων άρδευσης Ν.Τρικάλων (Δημόσια Δαπάνη 12 εκατ. ευρώ). Επιπλέον έργα συνολικού προϋπολογισμού 27,1 εκατ. ευρώ έχουν ενταχθεί στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (Δράση 4.3.1) με την από 10/2/2020 απόφαση του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας (ΑΔΑ: 6ΣΩΠ7ΛΡ-ΧΟΩ).

Συνολικά, όπως αναλύεται και στην 1η Αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης, αρμόδιοι για την υλοποίηση των παραπάνω έργων είναι η Περιφέρεια Θεσσαλίας, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Ωστόσο, και παρά τις παραπάνω αποφάσεις ένταξης έργων, φαίνεται ότι υπάρχει σημαντική καθυστέρηση σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων και υλοποίησης έργων της 1^ης και 2^ης Δέσμης μέτρων, ενώ η Περιφέρεια Θεσσαλίας ενέκρινε μόλις το Δεκέμβριο του 2020 την ένταξη έργου στο ΕΣΠΑ 2014-2020 για την υποστήριξη της Δ/νσης Υδάτων Θεσσαλίας για την εφαρμογή των εγκεκριμένων Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών και για την ωρίμανση μέτρων για την ορθολογική διαχείριση του νερού.

Σημειώνεται επίσης ότι αντίστοιχη καθυστέρηση φαίνεται να υπάρχει και στο θέμα της εκπόνησης μελετών για έργα της Τρίτης Δέσμης. Με στόχο την έναρξη υλοποίησης σχετικών έργων σε αυτή την κατηγορία, τον Ιούνιο του 2019 είχε υπογραφεί προγραμματική σύμβαση μεταξύ του ΥΠΕΝ, της Εγνατία Οδός ΑΕ, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Δήμου Κιλελέρ και του Δήμου Λάρισας. Η προγραμματική σύμβαση, συνολικού ύψους 2,3 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, αφορούσε τις μελέτες για έργα τεχνητού εμπλουτισμού στην περιοχή Κιλελέρ, Χάλκη, Πλατύκαμπος, Νίκαια Λάρισας και για αρδευτικά έργα με άντληση νερού από τον ποταμό Πηνειό για την άρδευση των περιοχών Τ.Κ. Κοιλάδας-Δ.Ε. Κοιλάδας-Δ. Λαρισαίων και Τ.Κ. Αγ. Αναργύρων-Δ.Ε. Κραννώνα-Δ. Κιλελέρ.

Επειδή το ζήτημα της διαχείρισης υδατικών πόρων αποτελεί κρίσιμο αναπτυξιακό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό ζήτημα για τη Θεσσαλία και έχει οξυνθεί σε βαθμό που θέτει ζήτημα βιωσιμότητας των οικονομικών δραστηριοτήτων της Περιφέρειας

Επειδή η χώρα μας οφείλει να υλοποιεί σχεδιασμούς βάσει των αρχών της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, ενσωματώνοντας τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης

Επειδή η κλιματική κρίση τροποποιεί αρνητικά τα χαρακτηριστικά και τη διαθεσιμότητα ύδατος δημιουργώντας νέα σημαντικά προβλήματα και αδιέξοδα στον αγροτικό πληθυσμό

Επειδή όλοι οι αρμόδιοι φορείς οφείλουν έναντι της πολιτείας αλλά και έναντι των πολιτών και των οικονομικών παραγωγών της χώρας μας να υλοποιούν και να σέβονται τα θεσμικά εργαλεία, τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, και να προωθούν έργα και παρεμβάσεις που περιλαμβάνονται σε εγκεκριμένους σχεδιασμούς,

Επειδή η όποια καθυστέρηση υλοποίησης μέτρων και έργων που περιλαμβάνονται στην 1^η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής είναι εις βάρος των πολιτών και των παραγωγών της Θεσσαλίας,

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1. Ποια η πρόοδος όλων των παρεμβάσεων που προβλέπονται στην 1^η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας για το μηδενισμό του ποσοτικού ελλείμματος; Ποιο είναι το στάδιο ωριμότητας και εκτέλεσης για κάθε μέτρο/έργο;
2. Ποιος ο αναλυτικός απολογισμός όλων των ενεργειών που έχουν πραγματοποιηθεί έως σήμερα για τις δέσμες μέτρων και τα επιμέρους έργα που παρατίθενται παραπάνω;
3. Ποιες οι εξελίξεις αναφορικά με την υλοποίηση της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ ΥΠΕΝ, Εγνατίας Οδού, Περιφέρειας Θεσσαλίας, Δήμου Λαρισαίων και Δήμου Κιλελέρ; Σκοπεύει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ενεργοποιήσει το σχήμα και τη χρηματοδότηση;
4. Ποιος ο χρονοπρογραμματισμός ενεργειών των αρμόδιων Υπουργείων και της Περιφέρειας Θεσσαλίας για τη δρομολόγηση όλων των απαιτούμενων έργων και μέτρων που προβλέπονται στην 1^η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης; Τι πρωτοβουλίες θα αναλάβουν για την προώθηση των έργων που καθυστερούν;
5. Σκοπεύει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να επαναφέρει το σενάριο της μεταφοράς νερού από τον Αχελώο για την κάλυψη του υδατικού ελλείμματος του Υδατικού Διαμερίσματος της Θεσσαλίας κατά την επικείμενη 2^η Αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμού, αγνοώντας τις σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ και ειδικότερα την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας του 2014 και την πρόσφατη απόφαση 2228/2020;

 

Οι ερωτώντες Βουλευτές

 

Φάμελλος Σωκράτης

Αραχωβίτης Σταύρος

Παππάς Νίκος

Αλεξιάδης Τρύφωνας

Βαγενά Άννα

Βαρδάκης Σωκράτης

Γιαννούλης Χρήστος

Δρίτσας Θεόδωρος

Ζουράρις Κωνσταντίνος

Κατρούγκαλος Γιώργος

Κόκκαλης Βασίλειος

Λάππας Σπυρίδων

Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος

Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)

Παπανάτσιου Κατερίνα

Πούλου Παναγιού (Γιώτα)

Ραγκούσης Γιάννης

Σπίρτζης Χρήστος

Σκουρολιάκος Παναγιώτης (Πάνος)

Τελιγιορίδου Ολυμπία

Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος

Χρηστίδου Ραλλία

 [1] Έργα υπό κατασκευή ή με περιβαλλοντική αδειοδότηση το 2017.

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΥΠ. ΑΡΙΘΜΟΝ 7880 ΕΡΩΤΗΣΗ – ΝΕΡΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ – ΦΑΜΕΛΛΟΣ

 

Κύριε Φάμελλε,

 

Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες η Θεσσαλία ζει τις επιπτώσεις της μη ορθολογικής διαχείρισης των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων.

 

Γίνεται υπεράντληση των υπόγειων υδατικών αποθεμάτων, με ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις.

 

Η ανορθολογική διαχείριση επηρεάζει αρνητικά το περιβάλλον με την διατάραξη της ισορροπίας των υδατικών οικοσυστημάτων και έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην αγροτική οικονομία.

 

Το θέμα δεν είναι αν θα γίνει η εκτροπή του Αχελώου ή όχι, το θέμα είναι ότι ο θεσσαλικός κάμπος ερημοποιείται.

 

Το υδατικό ισοζύγιο είναι αρνητικό. Ο υδροφόρος ορίζοντας είναι πολύ υποβαθμισμένος και επιβαρυμένος.

 

Στη διαχείριση υδάτων πολλά από τα έργα απαιτούν πολλά χρόνια για να ολοκληρωθούν. Αυτό το γνωρίζουμε και γι’ αυτό έχουμε ανάλογο σχεδιασμό.

 

Το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει την ευθύνη εκπόνησης των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) για κάθε ένα από τα 14 Υδατικά Διαμερίσματα της χώρας, ενώ τα έργα υλοποιούνται από το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, τις Περιφέρειες και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της χώρας, σύμφωνα με τα ΣΔΛΑΠ.

 

Κάνουμε, όμως, και αρκετά σημαντικά βήματα παραπέρα:

 

• Στη δεύτερη αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ, που έχουμε υπό την εποπτεία μας, για πρώτη φορά θα συμπεριληφθούν οι παράγοντες της κλιματικής κρίσης και των ακραίων φαινομένων στη μεθοδολογία που ακολουθούν οι επιστήμονες.

 

• Έχουμε τα σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας: ανοιχτός διαγωνισμός για την πρώτη αναθεώρηση τους, με βασικό στόχο την πρόληψη, τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των πλημμυρών.

 

• Έχουμε το Εθνικό επιχειρησιακό σχέδιο για το πόσιμο νερό το οποίο είναι σε φάση εκπόνησης με σύμπραξη υπουργείων Ανάπτυξης, Υγείας και Εσωτερικών, με στόχο κάθε οικισμός να έχει επαρκή ποσότητα πόσιμου νερού και μάλιστα με καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά, ενώ προωθούνται πρακτικές εξοικονόμησης και επαναχρησιμοποίησης του με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.

 

• Με υπουργική απόφαση που υπέγραψα, για πρώτη φορά δεσμευόμαστε για την πολιτική διαχείρισης υπηρεσιών ύδατος και καταρτίζουμε τις ετήσιες Εθνικές Εκθέσεις για τα ύδατα.

 

1

Ποια η πρόοδος όλων των παρεμβάσεων που προβλέπονται στην 1^η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας για το μηδενισμό του ποσοτικού ελλείμματος; Ποιο είναι το στάδιο ωριμότητας και εκτέλεσης για κάθε μέτρο/έργο;

 

Στην Πρώτη Δέσμη Μέτρων που έχει ως στόχο τη μείωση κατανάλωσης αρδευτικού νερού μέσω περιορισμού απωλειών και εξορθολογισμού μεθόδων άρδευσης, με αλλαγή του αρδευτικού μοντέλου και προσαρμογή της άρδευσης στις επιστημονικά προσδιορισμένες ανάγκες.

 

• Αρδευτικά Σμοκόβου: Το Υπουργείο Υποδομών προχωρά τα έργα. Στις 9 Ιουλίου υπογράφηκε σύμβαση με προθεσμία ολοκλήρωσης 31 μήνες.

 

• Στη δράση 4.3.1 του ΠΑΑ 2014-2020 «Υποδομές Εγγείων Βελτιώσεων» έχουν ενταχθεί 19 έργα ύψους 22.633.079,7 € με στόχο να εξασφαλιστεί τουλάχιστον 40% μείωση στην κατανάλωση.

 

• Εξορθολογισμός λειτουργίας υφιστάμενων δικτύων άρδευσης Νομού Τρικάλων: στις 9 Σεπτεμβρίου εγκρίθηκε ο προϋπολογισμός 6.141.187€ για την υλοποίησή του έργου και άμεσα θα υπογραφεί η σύμβαση.

 

Για τη Δεύτερη Δέσμη Μέτρων που προβλέπει την ολοκλήρωση της υλοποίησης των δρομολογημένων έργων κατ’ αρχάς θα ήθελα να κάνω δύο παρατηρήσεις.

 

• Τα στοιχεία που αναφέρετε στην ερώτησή σας έχουν κάποια λάθη. Το προβλεπόμενο όφελος από τη δεύτερη δέσμη μέτρων είναι 40 εκατ. κυβικά μέτρα ανά έτος και όχι 87 εκατ. όπως υποστηρίζετε.

 

• Επίσης, να σας θυμίσω ότι όλα τα έργα που θα σας αναφέρω παρακάτω ήταν να ξεκινήσουν από τα τέλη του 2014. Ωστόσο, δεν προχώρησαν.

 

Και, τώρα, ας δούμε τα έργα της Δεύτερης Δέσμης Μέτρων:

 

• Μεταφοράς και διανομή νερού λίμνης Κάρλας. Το έργο έχει ολοκληρωθεί. Για υπολειπόμενα σύνοδα έργα με προϋπολογισμό 15 εκατ.€ έγινε διεθνής διαγωνισμός από την Περιφέρεια Θεσσαλίας που είχε καταληκτική ημερομηνία, πριν από λίγες ημέρες, στις 20 Σεπτεμβρίου 2021.

 

• Φράγμα Αγιονερίου, ολοκληρώθηκε η μελέτη κόστους – ωφέλειας.

 

• Φράγμα Ληθαίου, το ποσοστό υλοποίησης του έργου είναι πάνω από 80%.

 

• Φράγματα Ναρθάκι και Κακλιτζόρεμα υλοποιούνται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με ΣΔΙΤ.

 

• Φράγμα Δελερίων, εκπονείται η μελέτη από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

 

Τώρα, όσον αφορά στο Θυρόφραγμα Γυρτώνης και στο Φράγμα Μαυρομάτι, τα έργα ολοκληρώθηκαν επί των ημερών σας. Δεν το γνωρίζετε; Αλλά, υπάρχει και μια σημαντική λεπτομέρεια: Δεν προβλέπονταν στην αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ!

 

Το ίδιο ισχύει και για τους ταμιευτήρες Λιβαδότοπου Αμπελακίων, Αγιόκαμπου, Κοιλάδας, Αγίων Αναργύρων. Δεν προβλέπονταν στην αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ που έγινε όταν ήσασταν στο υπουργείο Περιβάλλοντος!

 

Παρ’ όλα αυτά έχουμε προχωρήσει στην κατασκευή σημαντικών έργων, τα οποία δεν είχαν προβλεφθεί.

 

Πρόκειται για το Φράγμα Μπελμά, τη Λιμνοδεξαμενή Ξεριάς, τους ταμιευτήρες Καστρίου και Γλαύκης, τα οποία έχουν ολοκληρωθεί.

 

Τέλος, για την Τρίτη Δέσμη Μέτρων που αφορά σε πρόσθετα έργα ταμίευσης υδάτων, πρέπει να σημειώσω πως πάλι αναφέρετε κάποια λανθασμένα στοιχεία. Σύμφωνα με την πρώτη αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ το όφελος θα είναι 125 εκατ. κυβικά μέτρα ανά έτος και όχι 255-305 εκατ.

 

Ας δούμε τώρα σε ποια φάση βρίσκονται τα πρόσθετα έργα ταμίευσης:

 

• Φράγμα Πύλης, υπό εκπόνηση η οριστική μελέτη από την περιφέρεια.

 

• Φράγματα Παλαιοδερλί και Νεοχωρίτη, υλοποιούνται από το ΥΠΑΑΤ με ΣΔΙΤ.

 

• Ταμιευτήρες Καλού Νερού, Αγίου Αντωνίου, φράγμα Τιτάνου, αν και δεν προβλέπονταν στη δική σας αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ βρίσκονται σε πρόγραμμα υλοποίησης από το ΥΠΑΑΤ με ΣΔΙΤ.

 

• Ταμιευτήρας Κερασούλας Τρικάλων, δεν προβλεπόταν στο ΣΔΛΑΠ ούτε στην αναθεώρηση του.

 

• Παράλληλα, προχωρούν έργα τεχνητού εμπλουτισμού υδάτων σε Κιλελέρ – Χάλκη – Πλατύκαμπο και λιμνοδεξαμενής στο Παλαιομοναστήρι.

 

3

Ποιες οι εξελίξεις αναφορικά με την υλοποίηση της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ ΥΠΕΝ, Εγνατίας Οδού, Περιφέρειας Θεσσαλίας, Δήμου Λαρισαίων και Δήμου Κιλελέρ; Σκοπεύει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ενεργοποιήσει το σχήμα και τη χρηματοδότηση;

 

Για τις προγραμματικές συμβάσεις με την Εγνατία Οδό Α.Ε. υποθέτω ότι γνωρίζετε πως η εταιρία κατέθεσε στις 15 Ιουνίου 2020 αίτημα λύσης, καθώς δεν μπορούσε να ανταποκριθεί «λόγω τεχνικών και διοικητικών αλλαγών».

 

Ακολούθησε υπογραφή νέων Προγραμματικών Συμβάσεων.

 

Συγκεκριμένα:

 

• Στο έργο «Έργα τεχνητού εμπλουτισμού στην περιοχή Κιλελέρ – Χάλκη – Πλατύκαμπος – Νίκαια Λάρισας» συμβαλλόμενοι είναι οι: Περιφέρεια Θεσσαλίας, Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Δήμος Κιλελέρ και Δ.Ε.Π.ΑΝ.

 

• Στο έργο «Άντληση νερού από τον πόταμο Πηνειό για άρδευση των περιοχών Τ.Κ. Κοιλάδας δήμου Λαρισαίων & Τ.Κ. Αγ. Αναργύρων Δ.Ε. Κραννώνα δήμου Κιλελέρ» συμβαλλόμενοι είναι οι: Περιφέρεια Θεσσαλίας, Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, δήμος Κιλελέρ, δήμος Λαρισαίων και Δ.Ε.Π.ΑΝ.

 

Τα σχέδια των και των δύο προγραμματικών συμβάσεων εγκρίθηκαν στις 20 Σεπτεμβρίου με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, ενώ οι πιστώσεις ύψους 1.692.60€ έχουν εξασφαλιστεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης.

 

 

5

Σκοπεύει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να επαναφέρει το σενάριο μεταφοράς νερού από τον Αχελώο για την κάλυψη του υδατικού ελλείμματος του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας κατά την επικείμενη 2^η Αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμού, αγνοώντας τις σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ και ειδικότερα την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας του 2014 και την πρόσφατη απόφαση 2228/2020;

 

Τώρα, σε ό,τι αφορά στην εκτροπή του Αχελώου, μετά την ακύρωση από το ΣτΕ  της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων του έργου, θα επικαιροποιηθεί η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το φράγμα της Μεσοχώρας και τη λειτουργία υδροηλεκτρικού εργοστασίου της ΔΕΗ, ώστε να προχωρήσει η υλοποίησή του σύμφωνα και με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Υπουργού Περιβάλλοντος Κώστα Σκρέκα.

 

Στο πλαίσιο εκπόνησης της δεύτερης αναθεώρησης των ΣΔΛΑΠ, η οποία είναι σε εξέλιξη, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να επανεξετάσει και ζητήματα μερικής εκτροπής του Αχελώου λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη τις αποφάσεις του ΣτΕ και τις απόψεις όλων των εμπλεκομένων φορέων.

 

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Καλησπέρα, κύριε Αμυρά. Καλή εβδομάδα να έχουμε. Ας ελπίσουμε να βγάλουμε κάποιο καλό αποτέλεσμα από αυτήν τη συζήτηση. Ίσως είναι και καλή σύμπτωση που είστε σήμερα εδώ και όχι ο κ. Σκρέκας.

Είναι μια ερώτηση, η οποία υποβλήθηκε στις 9 Ιουλίου. Δεν απαντήθηκε γραπτά. Είναι μεγάλη ερώτηση και αυτή. Παρακολουθεί την πρόοδο έργων. Ενημερώστε μας αν θα καταθέσετε κάποιο έγγραφο, γιατί καταλαβαίνω ότι δεν μπορείτε να αναφερθείτε σε όλα αυτά. Χρειάζεται μια λεπτομερής παρακολούθηση των εκκρεμοτήτων.

Έχει απαντήσει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στις 30.7 και το Υπουργείο Υποδομών στις 2.8. Όμως, το Υπουργείο Περιβάλλοντος δεν απάντησε και επειδή η πρώην Ειδική Γραμματεία Υδάτων, Γενική Γραμματεία Περιβάλλοντος τώρα παρακολουθεί τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής, καταλαβαίνετε ότι ήταν πολύ κρίσιμο και χρειαζόμαστε τη δική σας απάντηση.

Ποιο είναι το περιεχόμενο; Συζητάμε για την πρόοδο των έργων υδατικών πόρων στη Θεσσαλία. Έχουμε το Αναθεωρημένο Σχέδιο του 2017, γνωρίζουμε το πολύ μεγάλο πρόβλημα ελλείμματος Θεσσαλίας, τη διαμάχη που έχει προκύψει σχετικά με την αρχική λύση της εκτροπής του Αχελώου, που περιλήφθηκε στο Σχέδιο του 2014, και την απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας το 2014, που εκδόθηκε φυσικά μετά από τις προδικαστικές διαδικασίες του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και το ισχύον σήμερα Σχέδιο Διαχείρισης του 2017.

Εδώ να πούμε ότι πρόσφατα, τον Δεκέμβριο, το Συμβούλιο Επικρατείας εξέτασε το σχέδιο αυτό, το επικύρωσε, απέρριψε τις προσφυγές της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων και, μάλιστα, ανέφερε ότι το σενάριο είναι απολύτως συμβατό με την οδηγία, υπήρξε επαρκής τεχνική επιστημονική αξιολόγηση, έχουν κριθεί όλα τα κριτήρια της διαβούλευσης και τα έργα είναι πλήρως κοστολογημένα. Εν πάση περιπτώσει, τα ξέρετε μάλλον, γιατί υπάρχει πλέον θωράκιση στον σχεδιασμό απόλυτη.

Εκτός όμως από το θέμα της εκτροπής, γιατί καλό είναι να μην ασχολούμαστε μόνο με αυτό -αυτό ίσως ήταν και το λάθος της περιοχής- έχουμε σημαντικά θέματα σε εκκρεμότητα. Θα τα πω σε τίτλους για να προλάβω:

Πρώτον, το θέμα της εξοικονόμησης ή του περιορισμού της υπερκατανάλωσης στην άρδευση. Είναι μεγάλο θέμα. Πρέπει να βρούμε μια διαδρομή επίλυσης.

Το δεύτερο είναι ότι παρότι εντάσσονται έργα φαίνεται αρδευτικά -μπορεί να είναι μικρά, πάντως κάτι γίνεται- σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν έχουμε κανένα αποτύπωμα αρδευτικής οικονομίας.

Το σημαντικό είναι ότι υπάρχει μια σειρά από έργα της δεύτερης δέσμης που είχαν δρομολογηθεί και από το 2014. Αναφέρω: Φράγμα Αγιονερίου, Ναρθάκι, Κακλιτζόρεμα, Δελέρια, Ληθαίου, τα οποία φαίνεται ότι καθυστερούν ή είναι στα αζήτητα και δεν υπάρχει και καμμία αναφορά στα φράγματα της τρίτης δέσμης και αναφέρομαι στο Φράγμα Πύλης, Παλαιοδερλί, Χαμηλό Μουζακίου, Καλούδα,  Νεοχωρίτη, Καλού Νερού, Αγίου Αντωνίου. Εν πάση περιπτώσει, είναι πολλά. Ας τα πούμε χρονικά με βάση την εισαγωγή τους στα σχέδια διαχείρισης. Για αυτό ονομάζονται πρώτη, δεύτερη, τρίτη φάση. Για αυτά δεν υπάρχει καμμία αναφορά.

Και φαίνεται ότι δεν υπάρχει και καμμία ωρίμανση στα υπόλοιπα έργα λιμνοδεξαμενών -ας τα πούμε έτσι-, τα πιο ήπια έργα, τα πιο οικοσυστηματικά, ενώ δεν ξέρω αν έχετε ενημερωθεί, αλλά μια προγραμματική σύμβαση που ξεκινήσαμε με πολλή δυσκολία στη μέση του 2019, με περιφέρεια, Δήμο Κιλελέρ, Δήμο Λάρισας και την Εγνατία Οδό, η Εγνατία Οδός μας έστειλε έγγραφο ότι διέκοψε, που ήταν το μόνο έργο ενίσχυσης υδροφορέων που ξεκινήσαμε στην περιοχή.

Άρα, ας ξεκινήσουμε έτσι -και συγνώμη, κύριε Πρόεδρε, μέχρι στιγμής-: Τι γνωρίζετε; Πού βρίσκεται; Το παρακολουθείτε; Τι πρωτοβουλίες έχετε πάρει;

Υπολειπόμαστε πολύ, κύριε Αμυρά -αυτό οφείλουμε να το παραδεχτούμε- από στόχους που έχει η Ευρώπη και θα θέλαμε και εμείς.

Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Παρακαλώ, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Είναι πολύ ουσιαστική η ερώτησή σας, κύριε Φάμελλε. Θα σας δώσω απάντηση σε όλα, αρκεί να έχω και λίγη ανοχή από το Προεδρείο. Ούτως ή άλλως είναι η τελευταία επίκαιρη εδώ. Νομίζω έχουμε τη δυνατότητα λίγο παραπάνω να μιλήσουμε.

Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, λοιπόν, όντως η Θεσσαλία ζει τις επιπτώσεις της μη ορθολογικής διαχείρισης των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων με την υπεράντληση, βεβαίως, και τις ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις. Αυτή, λοιπόν, η ανορθολογική διαχείριση επηρεάζει αρνητικά πάνω από όλα το περιβάλλον, διαταράσσει την ισορροπία των υδατικών οικοσυστημάτων και έχει, βεβαίως, δυσμενείς επιπτώσεις στην αγροτική οικονομία.

Το θέμα δεν είναι αν θα γίνει η λεγόμενη, όπως παλαιότερα είχε καθιερωθεί να λέγεται, εκτροπή του Αχελώου. Το θέμα μας είναι, βεβαίως, ότι ο Θεσσαλικός Κάμπος ερημοποιείται. Το υδατικό ισοζύγιο είναι αρνητικό, ο υδροφόρος ορίζοντας υποβαθμισμένος και επιβαρυμένος. Επομένως, δεν χρειάζονται εδώ πρόχειρες λύσεις με μεγάλο κόστος. Χρειάζεται σοβαρή δουλειά και λύσεις τεκμηριωμένες που να έχουν πραγματικά απόδοση και στο εγγύς μέλλον, αλλά και σε δεύτερο χρόνο.

Πάμε να δούμε λίγο όλα τα σημαντικά βήματα. Στη Δεύτερη Αναθεώρηση των ΣΛΑΠ έχουμε εντάξει ως υποχρέωση -θα έλεγα- των μελετητών να συμπεριλάβουνε και τους παράγοντες της κλιματικής κρίσης, όπως, επίσης, και των ακραίων φαινομένων. Στη μεθοδολογία τους πλέον είναι υποχρεωμένοι και λαμβάνουν υπ’ όψιν αυτούς τους δύο νέους παράγοντες.

Βεβαίως, έχουμε και τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας. Ανοικτός είναι ο διαγωνισμός για την πρώτη αναθεώρησή τους, ώστε να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι των πλημμυρών.

Έχουμε, βεβαίως, και το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο και μετά θα έλθω και  στην πρώτη, τη δεύτερη και την τρίτη δέσμη και θα σας πω και για τα συγκεκριμένα έργα ένα προς ένα πού βρισκόμαστε. Έχουμε και το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο για το Πόσιμο Νερό. Είναι σε φάση εκπόνησης με τη σύμπραξη των Υπουργείων Ανάπτυξης, Υγείας και Εσωτερικών, ώστε κάθε οικισμός να έχει και επαρκή ποσότητα νερού, αλλά και αναβαθμισμένη ποιότητα, να έχει καλά χαρακτηριστικά το νερό.

Επίσης, με μια υπουργική απόφαση που πρόσφατα υπέγραψα δεσμευόμαστε για πρώτη φορά για την πολιτική διαχείριση υπηρεσιών ύδατος και καταρτίζουμε τις ετήσιες εκθέσεις για τα ύδατα, ώστε να ξέρουμε σε όλη την Ελλάδα πού γίνεται τι, ποια είναι τα κριτήρια της τιμολόγησης, ποια είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, ποια είναι τα αποθέματα τα ποσοτικά, ποια είναι η αναλογία και το ισοζύγιο των υδατικών οικοσυστημάτων.

Πάμε να δούμε λίγο από την πρώτη δέσμη μέτρων. Ως γνωστόν, η πρώτη δέσμη μέτρων έχει ως στόχο –το είπατε και εσείς- τη μείωση της κατανάλωσης του αρδευτικού νερού, να περιοριστούν οι απώλειες, να γίνει εξορθολογισμός των μεθόδων άρδευσης και να αλλάξει το μοντέλο το αρδευτικό. Πάμε, λοιπόν.

Όσον αφορά τα  Αρδευτικά Σμοκόβου, το Υπουργείο Υποδομών προχωρά τα έργα. Στις 9 Ιουλίου υπεγράφη σύμβαση με προθεσμία ολοκλήρωσης τους τριάντα ένα μήνες. Στη δράση 4.3.1 του ΠΑΑ, του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, με τίτλο «Υποδομές Εγγείων Βελτιώσεων» έχουν ενταχθεί δεκαεννιά έργα ύψους 22.633.000 ευρώ με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης κατά τουλάχιστον 40%.

Όσον αφορά τον εξορθολογισμό λειτουργίας υφιστάμενων δικτύων άρδευσης του νομού Τρικάλων, στις 9 Σεπτεμβρίου εγκρίθηκε ο προϋπολογισμός 6.142.000 ευρώ για την υλοποίησή του. Άμεσα υπογράφεται τις επόμενες ημέρες σύμβαση.

Πάμε στη δεύτερη δέσμη μέτρων. Επιτρέψτε εδώ δύο παρατηρήσεις. Υπάρχει ένα λάθος στα στοιχεία που αναφέρετε στην ερώτησή σας. Το προβλεπόμενο όφελος από τη δεύτερη δέσμη μέτρων είναι 40 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ανά έτος. Το λέει και η πρώτη αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ. Εσείς την έχετε υπογράψει, εσείς την έχετε τρέξει. Επίσης όλα τα έργα που θα σας αναφέρω παρακάτω ήταν να ξεκινήσουν από τα τέλη του 2014. Δεν ξεκίνησαν. Ξεκινούν τώρα.

Πάμε να δούμε λοιπόν ποια:  Μεταφορά και διανομή νερού Λίμνης Κάρλας. Το έργο έχει ολοκληρωθεί. Τα υπολειπόμενα συνοδά έργα με προϋπολογισμό 15 εκατομμυρίων ευρώ προβλέπονται στον διεθνή διαγωνισμό που έγινε από την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Είχε καταληκτική ημερομηνία πριν από λίγες μέρες, στις 20 Σεπτεμβρίου αυτής της χρονιάς. Το Φράγμα Αγιονερίου ολοκληρώθηκε μελέτη κόστους-ωφέλειας. Όσο αφορά το Φράγμα Ληθαίου το ποσοστό υλοποίησης του έργου είναι πάνω από τα 80%. Όσο αφορά τα Φράγματα Ναρθάκι και Κακλιτζόρεμα υλοποιούνται ήδη από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με ΣΔΙΤ. Για το Φράγμα Δελερίων εκπονείται η μελέτη από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Και τώρα όσον αφορά στο Θυροφράγμα Γυρτώνης και στο Φράγμα Μαυρομάτι τα έργα ολοκληρώθηκαν επί των ημερών σας, κύριε Φάμελλε. Αλλά υπάρχει μια σημαντική λεπτομέρεια. Δεν προβλέπονταν στην αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ. Το ίδιο ισχύει και για τους Ταμιευτήρες Λιβαδότοπου, Αμπελακίων, Αγιόκαμπου, Κοιλάδας, Αγίων Αναργύρων. Δεν προβλέπονταν στην αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ που έγινε όταν ήσασταν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος. Παρόλα αυτά έχουμε προχωρήσει εμείς στην κατασκευή σημαντικών έργων τα οποία δεν είχαν προβλεφθεί. Είναι το Φράγμα Μπελμά, η Λιμνοδεξαμενή Ξεριάς, οι Ταμιευτήρες Καστρίου και Γλαύκης τα οποία έχουν ολοκληρωθει.

Για την τρίτη δέσμη μέτρων και για τις υπόλοιπες ερωτήσεις θα απαντήσω στη δευτερολογία γιατί έχω φτάσει ήδη τα έξι λεπτά.

Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Έχουμε αργήσει έτσι και αλλιώς απ’ ό,τι βλέπετε.

Τον λόγο έχει ο κ. Φάμελλος.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριε Υφυπουργέ, όπως έχετε καταλάβει πολλά από τα έργα τα οποία αναφέρατε κατά σύμπτωση όλα ενεργοποιούνται τον Σεπτέμβριο ή έστω τώρα. Και υπάρχουν πολλές εντάξεις.

Να πούμε το εξής: Η εκτίμηση είναι ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα οι φορείς είχαν άρνηση στην υλοποίηση των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής του 2017. Να το παραδεχτούμε αυτό. Και αυτό οφείλεται στο ότι αυτή η ιστορία, το φάντασμα του Αχελώου, εμπόδιζε τους φορείς -και υπάρχει πολιτική ευθύνη για αυτό- να ασχοληθούν με αυτά που έπρεπε και μας έλεγε η Ευρώπη. Εμείς κάναμε το καθήκον μας και πιστεύω ότι έχει αυτό αποδειχτεί και από το Συμβούλιο Επικρατείας πολλαπλώς και από ευρωπαϊκές διαδικασίες.

Το ερώτημα είναι, η Κυβέρνηση και τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας είναι έτοιμα να συνεχίσουν αυτό που ξεκίνησε ο ΣΥΡΙΖΑ; Δεν πήρατε θέση για τον Αχελώο. Θα πρέπει να πάρετε θέση και ως πρόσωπο πρέπει να πάρετε θέση. Αλλά αυτά που ξεκινήσαμε εμείς ήταν ξεκάθαρα η διέξοδος της περιοχής. Και σε αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να δουλέψετε και εσείς τώρα. Για αυτό και κάνουμε τον κοινοβουλευτικό έλεγχο.

Βλέπουμε ότι εντάσσονται τα έργα τα αρδευτικά. Ξέρετε γιατί δεν είχαν ενταχθεί μέχρι τώρα, κύριε Αμυρά; Γιατί πολύ απλά η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε θέσει ως αίρεση το ότι δεν είχαμε κάνει αναθεώρησή του ΣΔΛΑΠ και για αυτό είχε κλείσει το ΠΑΑ. Δεν εντασσόντουσαν έργα. Απελευθερώθηκαν μετά τα 2017 όλα αυτά. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τα απελευθέρωσε. Δεν γλιτώσαμε μόνο από μνημόνια και άλλα δεινά τη χώρας μας. Οι σχεδιασμοί διαχείρισης νερού, οι σχεδιασμοί διαχείρισης πλημμύρας, οι σχεδιασμοί διαχείρισης απορριμμάτων έγιναν επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ γιατί δεν γινόντουσαν τα προηγούμενα χρόνια και οι ευρωπαίοι μας είχαν βγάλει κόκκινη κάρτα.

Τώρα όμως που τα ξεπεράσαμε όλα αυτά, το πρώτο ερώτημα είναι: Πότε θα τελειώσει η δεύτερη αναθεώρηση. Θα ήθελα μια δέσμευση και για τα σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας και για τα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής. Διότι αυτό που δεν έχετε αναφέρει –εγώ σας το δίνω ως πληροφορία- είναι ότι πρέπει να συνδυαστούν όχι μόνο με τις προδιαγραφές -που καλά κάνετε και το έχετε, υποχρεωτικό είναι- αλλά και με τα σχέδια προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή που έπρεπε να έχουν παρουσιάσει οι Περιφέρειες και να είναι αυτά πλέον η προαίρεση για το ΕΣΠΑ, για το ΠΕΠ και για το Ταμείο Ανάκαμψης. Μην κάνουμε έργα μη ανθεκτικά, νομίζω ότι καταλαβαινόμαστε.

Το δεύτερο ζήτημα είναι, τελικά τι θα γίνει με τον Αχελώο. Ο κ. Σκρέκας ως Υπουργός έχει τοποθετηθεί υπέρ της εκτροπής κι εδώ στη Βουλή. Ήταν και προεκλογικό ανάγνωσμα. Έγιναν πολλές συσκέψεις για να ξεκινήσει η εκτροπή ξανά το 2019. Συμμετείχα και εγώ σε τέτοιες συσκέψεις. Ο κ. Γεραπετρίτης ήταν τότε ο συντονιστής της συζήτησης, όχι της απόφασης.

Υπάρχει όμως πλέον η απόφαση 2228/2020 που επιβεβαιώνει τον σχεδιασμό διαχείρισης που είχα και εγώ την τιμή τότε να υπογράψω ή την ευθύνη, πείτε το όπως θέλετε. Γνωρίζετε τελικά τι θα γίνει με αυτό το θέμα από την μεριά της Κυβέρνησης; Διότι είδαμε ότι ο Πρωθυπουργός τελικά ήρθε να παραδεχθεί στη συνέντευξή του στην Έκθεση και να βάλει τίτλους τέλους, όπως λένε τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, σε μία ιστορία που καθυστέρησε τη Θεσσαλία με ευθύνη άλλων κομμάτων όχι του ΣΥΡΙΖΑ –πάρτε το και ως αυτοκριτική, εμείς θα το δεχτούμε εάν κάνετε αυτοκριτική για τον Αχελώο- γιατί λέει ότι αυτό το έργο τεχνικά και συνταγματικά είναι εξαιρετικά δύσκολο.

Εμείς λέμε απλά: Θα μπούμε στην ευρωπαϊκή κανονικότητα; Διότι τελικά απ’ ότι φαίνεται στη διαχείριση νερού της Θεσσαλίας ο «Μένουμε Ευρώπη»  ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ διότι αυτοί που αντιμάχονταν το ευρωπαϊκό σχέδιο διαχείρισης λεκανών απορροής δεν ήταν στον ΣΥΡΙΖΑ. Εμείς τώρα σας δίνουμε μία ευκαιρία. Εφόσον ωρίμασε ο σχεδιασμός,  εφόσον όλες οι αιρέσεις δεν υπάρχουν πλέον, μπορούμε τώρα να μπούμε στο δρόμο της διαχείρισης υδάτων; Γιατί πράγματι είναι υπερβολικά κρίσιμο το θέμα της λειψυδρίας, του αρνητικού ισοζυγίου -το αναγνωρίζουμε όλοι- αλλά πρέπει επιτέλους να δώσουμε λύσεις και το οφείλουμε όλοι σε αυτή την Αίθουσα.

Ελπίζω να έχω γίνει κατανοητός στο πλαίσιο της συμβολής στην επίλυση ενός προβλήματος που για ευθύνες άλλων κομμάτων, του παλιού δικομματισμού καθυστέρησαν τη Θεσσαλία.

Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Ευχαριστούμε.

Τον λόγο έχει ο κύριος Υπουργός.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Θα αρχίσω με το ζήτημα του Αχελώου και της λεγόμενης εκτροπής. Αυτή είναι η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου. Μετά την ακύρωση από το Συμβούλιο της Επικρατείας της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων του έργου θα επικαιροποιηθεί η μελέτη και επικαιροποιείται η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το φράγμα της Μεσοχώρας και τη λειτουργία υδροηλεκτρικού εργοστασίου της ΔΕΗ, ώστε να προχωρήσει η υλοποίησή του σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο εκπόνησης της δεύτερης αναθεώρησης των σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών, η οποία είναι ήδη σε εξέλιξη, η Κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να επανεξετάσει -και το κάνει- και ζητήματα μερικής μεταφοράς νερού από τον Αχελώο –αυτό που λέγαμε παλιά «εκτροπή του Αχελώου»- λαμβάνοντας φυσικά υπόψιν τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Είναι τρίτη ή η τέταρτη φορά που το λέω μέσα στο κοινοβούλιο αυτό.

Και για να μην αφήσω αναπάντητα τα υπόλοιπα, θα σας λίγο για την τρίτη δέσμη των μέτρων που έχει μεγάλη σημασία, διότι αφορά σε πρόσθετα πολύ σημαντικά έργα ταμίευσης υδάτων. Κατ’ αρχάς να πω ότι υπάρχει ένα λάθος στην ερώτησή σας. Λέτε σύμφωνα με την πρώτη αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ το όφελος θα είναι 255 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ανά έτος, ενώ θα είναι 125 εκατομμύρια κυβικά. Απλά σας το λέω για να έχουμε τα ίδια στοιχεία.

Πάμε να δούμε λίγο πού βρίσκονται τα έργα ταμίευσης; Το Φράγμα Πύλης είναι υπό εκπόνηση και η μελέτη από την Περιφέρεια. Τα φράγματα Παλαιοδερλί και Νεοχωρίτη υλοποιούνται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με ΣΔΙΤ. Οι Ταμιευτήρες Καλού Νερού, Αγίου Αντωνίου, Φράγμα Τιτάνων παρά το γεγονός ότι δεν προβλέπονταν στη δική σας αναθεώρηση, βρίσκονται σε πρόγραμμα υλοποίησης με ΣΔΙΤ. Αλλά πρέπει και εσείς να αναγνωρίσετε. Εγώ αναγνώρισα κάποια έργα που έγιναν επί των ημερών σας. Αλλά πρέπει να αναγνωρίσετε και εσείς ότι εμείς τρέχουμε πάρα πολλά έργα που δεν υπήρχαν καν στην αναθεώρηση, δεν προβλέπονταν. Οι Ταμιευτήρες Κερασούλας Τρικάλων δεν προβλεπόταν στα ΣΔΛΑΠ ούτε καν στην αναθεώρηση τους, αφού δεν προβλεπόταν στα αρχικά σχέδια.

Τέλος προχωράμε έργα τεχνητού εμπλουτισμού υδάτων σε Κιλελέρ, Χάλκη, Πλατυκάμπο και στη Λιμνοδεξαμενή στο Παλαιομοναστήρι. Στις 15 Ιουνίου η Εγνατία Οδός κατέθεσε αίτημα λύσης καθώς δεν μπορούσε να ανταποκριθεί λόγω τεχνικών και διοικητικών αλλαγών και δυσκολιών. Δεν μείναμε άπραγοι. Ακολούθησε η υπογραφή αρκετών προγραμματικών συμβάσεων για να καλύψουμε το κενό. Ποιες είναι αυτές; Στο έργο του τεχνητού εμπλουτισμού στην περιοχή Κιλελέρ, Χάλκη, Πλατυκάμπου, Νίκαιας Λάρισας συμβαλλόμενοι είναι –υπεγράφησαν αυτές- η Περιφέρεια Θεσσαλίας, το δικό μας Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο Δήμος Κιλελέρ και η ΔΕΠΑΝ.

 

Στο έργο άντλησης νερού από τον ποταμό Πηνειό για άρδευση των περιοχών Κοιλάδας του Δήμου Λαρισαίων και Αγίων Αναργύρων και της Δημοτικής Ενότητας Κραννώνα του Δήμου Κιλελέρ συμβαλλόμενοι είναι η Περιφέρεια Θεσσαλίας, το δικό μας Υπουργείο, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο Δήμος Κιλελέρ, ο Δήμος Λαρισαίων και η ΔΕΠΑΝ.

Τα σχέδια και των δύο προγραμματικών συμβάσεων εγκρίθηκαν πρόσφατα, στις 20 Σεπτεμβρίου, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, του Κώστα Σκρέκα, με πιστώσεις ύψους 1.692.000 ευρώ να έχουν ήδη εξασφαλιστεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης.

Είμαστε στη διάθεσή σας για οτιδήποτε άλλο.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κύριε Υπουργέ, μήπως μπορούμε να έχουμε αυτό το κείμενο;

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Δεν το έχω τώρα μαζί μου. Εννοείτε το κείμενο των προγραμματικών συμβάσεων;

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, μου επιτρέπετε να έχω τον λόγο για να διευκρινίσω κάτι;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Δεν υπάρχει διευκρίνιση τώρα, κύριε Φάμελλε.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Κύριε Φάμελλε, ό,τι είναι θα σας το καταθέσω. Πάντα καταθέτω ό,τι μου ζητάτε. Αυτό είναι κάτι που γνωρίζετε. Και το κάνω όχι επειδή μου το ζητάτε εσείς, αλλά γιατί αυτή είναι η ευθύνη μας και ο ρόλος μας.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Επειδή δεν απαντήθηκε γραπτά και επειδή εκτιμώ ότι είναι κρίσιμα και σοβαρά…

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Εννοείτε ότι θέλετε σε κείμενο αυτά που είπα;

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ναι.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Εννοείται.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Μπορείτε να μας τα δώσετε αυτά, τη λίστα, τον απολογισμό σε ένα γραπτό κείμενο στα Πρακτικά;

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Αύριο κιόλας θα σας τα στείλω.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Ωραία, ευχαριστώ πολύ. Αυτό ήθελα.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Κύριε Πρόεδρε, μου επιτρέπετε να πω και κάτι τελευταίο που δεν αφορά, όμως, αυτήν την ερώτηση, αλλά έχει σημασία;

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Έτσι όπως έχουμε φτάσει τώρα, ορίστε, έχετε τον λόγο, κύριε Υπουργέ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Κύριε Φάμελλε, επειδή είχατε έναν διάλογο με τον κ. Ταγαρά για την καύση και μάλιστα απευθυνθήκατε σε εμένα, γι’ αυτό ζήτησα να πάρω τον λόγο.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Για να είστε ενήμερος το είπα!

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Το ξέρω! Μα, είμαι ενήμερος!

Να σας πω ποιο είναι το μοντέλο που προκρίνω και αγαπώ εγώ; Το μοντέλο της Δανίας. Η Δανία ήταν πρωτοπόρος στην καύση. Φυσικά έφυγε από την καύση και πήγε στη μηδενική παραγωγή αποβλήτων με επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση.

Βέβαια, όσον αφορά για την καύση που είπατε, κάνετε ένα λάθος, όταν λέτε ότι η Ευρώπη δεν κάνει καθόλου καύση. Οι Γερμανοί…

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ: Δεν έχει στρατηγική την καύση.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΜΥΡΑΣ (Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Άλλο αυτό. Βεβαίως. Διότι η Γερμανία περισσότερο καίει, παρά ανακυκλώνει. Η δε Γαλλία έχει εκατόν σαράντα μονάδες καύσης απορριμμάτων, κύριε Πρόεδρε, για ενέργεια. Απλά περιγράφω την κατάσταση, τα στοιχεία.

Σας ευχαριστώ πολύ.