Η δυσγραφία είναι μία αναπτυξιακή διαταραχή που συνήθως εκδηλώνεται στην πρώτη δημοτικού.
Κύριο χαρακτηριστικό της δυσγραφίας εξηγεί ο κος Στέλιος Μαντούδης αναπτυξιακός εργοθεραπευτής, είναι ότι ο μαθητής δυσκολεύεται πολύ να μάθει να γράφει σωστά ακόμα και μετά από πολλές υποδείξεις αλλά και αρκετή εξάσκηση.
Αντίθετα με τη δυσγραφία, κακογραφία ονομάζεται όταν ένας μαθητής είχε μάθει να γραφεί σωστά στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, αλλά μεγαλώνοντας αρχίζει να βαριέται και γράφει γρήγορα με αποτέλεσμα να είναι κακογράφος.
Η διαφορά ανάμεσα στη δυσγραφία και την κακογραφία
Το παιδί που θεωρείται κακογράφος εάν του ζητήσεις να γράψει αργά και σωστά μπορεί να βελτιώσει την εικόνα του γραπτού του. Ένας δυσγραφικός μαθητής όμως πάντα γραφεί άσχημα, ακανόνιστα, δυσανάλογα, δυσανάγνωστα γράμματα, λέξεις και προτάσεις.
Η δυσγραφία είναι μια μορφή μαθησιακής δυσκολίας που παρουσιάζεται με συχνότητα 3-5% και είναι πιο συχνή στα αγόρια. Η μαθησιακή αυτή δυσκολία συνήθως συνυπάρχει με τη Δεπ-υ τη διάσπαση δηλαδή της προσοχής, την υπερκινητικότητα, αλλά και με άλλες αναπτυξιακές διαταραχές όπως είναι η δυσκολία στη διατήρηση του κινητικού συντονισμού.
Τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια δυσγραφίας
Τα πρώτα συμπτώματα της δυσγραφίας γίνονται αντιληπτά από την προσχολική ηλικία με κύρια δυσκολία την άρνηση του παιδιού να ασχοληθεί με εργασίες που σχετίζονται με το γράψιμο και την ζωγραφική. Οι γονείς, συνήθως αποδίδουν την άρνηση αυτή στις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντα του παιδιού χωρίς να την αξιολογούν ιδιαίτερα, πιστεύοντας ότι όταν θα μεγαλώσει θα μάθει να γράφει σωστά. Καθώς όμως το παιδί μεγαλώνει οι γονείς συνειδητοποιούν ότι η άρνησή του να ασχοληθεί με το γράψιμο και την ζωγραφική οφείλεται στη δυσκολία που έχει να εκτελέσει μία εργασία όπως τα άλλα συνομήλικα παιδιά.
Η δυσγραφία δημιουργεί στο νήπιο/μαθητή χαμηλή αυτοεκτίμηση
Ακόμα και από την τάξη του προνηπίου, το παιδί που δεν μπορεί να ζωγραφίσει το ίδιο καλά όσο τα άλλα, νιώθει άσχημα για τον εαυτό του. Το αίσθημα αυτό, είναι και ο κύριος λόγος που το παιδί αρνείται να συμμετέχει σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την ζωγραφική ή την προγραφή. Το παιδί συγκρίνοντας τον εαυτό του με τα άλλα παιδιά αντιλαμβάνεται τη διαφορά και αποφεύγει να εκτελέσει τέτοιου είδους δραστηριότητες με σκοπό να μην ντροπιαστεί στους συμμαθητές του. Τα παιδιά με δυσγραφία συχνά στοχοποιούνται, γίνονται θύματα bulling και κοροϊδευτικών σχολίων μέσα στην τάξη.
Τα πρώιμα συμπτώματα της δυσγραφίας στο Νηπιαγωγείο
Τα παιδιά:
- Δείχνουν απροθυμία να ασχοληθούν με την ζωγραφική
- Έχουν άρνηση να κάνουν προγραφικές ασκήσεις
- Δυσκολεύονται να αντιγράψουν γράμματα ή λέξεις
- Γράφουν με εξαιρετικά αργό ρυθμό και κουράζονται εύκολα
- Παραπονιούνται όταν πρέπει να γράψουν κάτι
Τα πρώιμα συμπτώματα της δυσγραφίας εντοπίζονται στην Α΄ Δημοτικού
Τα παιδιά:
- Δυσκολεύονται να γράψουν σωστά τα γράμματα μέσα στο καρέ τετράδιο
- Κολλούν τις λέξεις, μπερδεύουν τα κεφαλαία με τα μικρά γράμματα
- Γράφουν μισά τα γράμματα σε λέξεις, πάνω ή κάτω από τη γραμμή του τετραδίου
- Έχουν λανθασμένη στάση σώματος, συνήθως όταν γράφουν σκύβουν
- Κρατούν λάθος το μολύβι (είτε πολύ σφιχτά είτε πολύ χαλαρά)
- Γράφουν με εξαιρετικά αργό ρυθμό ή παρορμητικά και ακατάστατα
- Κουράζονται γρήγορα κάθε φορά που πρέπει να γράψουν
- Το γραπτό τους είναι δυσανάγνωστο
- Γράφουν άσχημα και ακατάστατα ακόμα και μετά από πολλή εξάσκηση
Τα συμπτώματα της δυσγραφίας στη Β΄ Δημοτικού
Τα παιδιά:
- Είναι ασυνήθιστα κακογράφοι για αυτή την ηλικία
- Αναμειγνύουν κεφαλαία με μικρά γράμματα
- Έχουν δυσκολία να γράψουν ομοιόμορφα γράμματα και πάνω στη γραμμή
- Κολλάνε τα γράμματα ή αφήνουν μεγάλη απόσταση μεταξύ τους
- Παραπονιούνται συχνά ότι κουράζονται και ότι δεν τους αρέσει να γράφουν
- Αργούν εξαιρετικά πολύ στην αντιγραφή
- Έχουν χαμηλή απόδοση σε σχέση με την προσπάθεια τους
Τα συμπτώματα της δυσγραφίας στην Γ ΄ Δημοτικού και πάνω
Τα παιδιά:
- Παρουσιάζουν ασυνήθιστα ακατάστατη εικόνα γραπτού
- Συλλαβίζουν ακόμα ή ψιθυρίζουν λεκτικά ώστε να γράψουν μία λέξη
- Δεν μπορούν να διατυπώσουν τις σκέψεις στο γραπτό λόγο
- Έχουν δυσκολία στη δομή, στη σύνταξη και τη γραμματική
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν ένα παιδί με δυσγραφία;
Ένα παιδί που παρουσιάζει δυσκολία στο γραπτό λόγο, χρειάζεται διαφορετική αντιμετώπιση από τα παιδιά της ηλικίας του. Οι γονείς που έχουν ένα παιδί στην Α΄ Δημοτικού και διαπιστώνουν ότι το παιδί τους δυσκολεύεται να γράψει σωστά και καθαρά χρειάζεται να δώσουν στο παιδί πολλές ευκαιρίες εξάσκησης.
Πότε χρειάζεται να πάω στον ειδικό ένα παιδί με δυσγραφία;
Σε περίπτωση που οι γονείς διαπιστώσουν ότι η δυσκολία που έχει το παιδί τους στη γραφή δε βελτιώνεται παρά τις πολλές προσπάθειες εξάσκησης που έχουν κάνει, χρειάζονται μία αξιολόγηση από έναν ειδικό. Η αναπτυξιακή διάγνωση που θα προκύψει, καθώς και η εργοθεραπευτική εκτίμηση θα δείξει το βαθμό της δυσκολίας του παιδιού αλλά και τους τρόπους αντιμετώπισης.
Στέλιος Μαντούδης
Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής
Επιστημονικά Υπεύθυνος των Αναπτυξιακών Κέντρων Mandou
www.mandou.gr
