1820. Ο μοναχός Νικόδημος σκύβει πάνω από το αγαπημένο του χειρόγραφο αναπολώντας εκείνη
την στιγμή, που το έσωσε από τον Τούρκο στρατιώτη, που απλά ακολουθούσε τον σκαιό προφορικό λόγο
του Ιμάμη της περιοχής. Έπεσε πάνω στο χειρόγραφο πριν το καταστρέψει ο κατακτητής προτάσσοντας τα
στήθη του προκαλώντας τον να τρυπήσει την καρδιά του, όχι όμως τον Λόγο Του. Απορημένος ο
στρατιώτης κούνησε το κεφάλι κι έφυγε μαζί με το άγημα από τον παράξενο αυτόν τόπο, που μόνο πέτρες
και ξεχασμένους μοναχούς από τον 17 ο αιώνα είχε.
Ο Νικόδημος κοίταξε πέρα στην κοιλάδα και έφερε πάλι μπροστά του τον Πατροκοσμά. Τον
γνώρισε το 1750 όταν ήταν και οι δύο στην Αθωνιάδα Σχολή και τον ακολούθησε στις περιοδείες του. Όταν
πέρασαν από την περιοχή των Μετεώρων ο Νικόδημος ένιωσε τη Θεϊκή φωνή: -Μείνε σ’ αυτόν τον τόπο
και ξόδεψε τον χρόνο στη φύλαξη του λόγου μου. Ήδη ο Κοσμάς ο Αιτωλός του μετέδιδε στην ψυχή του
την αγάπη για την Ελληνική Γλώσσα: «Να σπουδάζετε και εσείς, αδελφοί μου, να μανθάνετε γράμματα
όσον ημπορείτε. Και αν δεν εμάθετε οι πατέρες, να σπουδάζετε τα παιδιά σας, να μανθάνουν τα ελληνικά,
διότι και η Εκκλησία μας είνε εις την ελληνικήν. Και αν δεν σπουδάσεις τα ελληνικά, αδελφέ μου, δεν
ημπορείς να καταλάβης εκείνα οπού ομολογεί η Εκκλησία μας».
Από τότε η αγαθή ψυχή ανάλωσε την ασκητική ζωή του στην μελέτη και διαφύλαξη του μοναδικού
γλωσσικού πλούτου σχεδόν για όλη την Ηπειρωτική Ελλάδα, που παρέμεινε μέχρι σήμερα για πάνω από
700 χρόνια. Το 1820 ο Νικόδημος ήταν ήδη 100 χρονών και απορούσε που ο Κύριος δεν τον είχε καλέσει
ακόμα. -Θα μείνεις για πολύ ακόμα αδελφέ στον επίγειο κόσμο, οραματίστηκε μια νύχτα ο Αγαθός.
Ντράπηκε για την σκέψη του, μα ήταν υγιέστατος, πρώτος σηκωνόταν πριν τις 5 για να ανάψει τα καντήλια,
αφού η Μονή ήταν ολιγάνθρωπη και οι μικρότεροί του σε όχι καλή κατάσταση από το βάρος των χρόνων,
τη νηστεία και τη σωματική εργασία.
Κοίταξε πέρα στην κοιλάδα. Αργός, ήρεμος και γεμάτος ο ποταμός θα διασχίσει την πρωτεύουσα
και θα εκβάλει μαζί με άλλους παραποτάμους στην θάλασσα του κόσμου. Ένας κόσμος γεμάτος πόνο,
καημό, πολέμους, σφαγές και απόλυτη πίστη στην ανθρώπινη αδυναμία. Χαμογέλασε, -έναν χρόνο ακόμη
θα μείνω είπε στον Θεό του με σιγουριά! – Θα μείνω για να δω το συμβόλαιό σου με τον Άνθρωπο να
ξαναυπογράφεται! Δεν έχει σημασία εάν η Θεσσαλία δεν λευτερωθεί μαζί με τον Μωριά και την Ρούμελη,
η Θεσσαλία έχει τον Ουράνιο Λίθο και θ’ αντέξει στον Πόνο διδάσκοντας στους αδελφούς των Βαλκανίων
ό, τι η λευτεριά θέλει Πίστη στον Θεό της Αγάπης.
Αυτήν η Ουράνια Πέτρα είναι η μοναδική που κινούνται Άνθρωποι με Ψυχή, Άνθρωποι που είναι
μακριά από τους υπόλοιπους κοινούς θνητούς, που όταν έρχονται σε επικοινωνία, τους ανεβάζουν δίπλα
στον Θρόνο με την Αγάπη τους. Δεν ξαναείδα σκέφτεται ο Νικόδημος τόση εσωτερική δύναμη σε
ανθρώπους, που ενώ είναι τόσο κοντά στην εκκοσμίκευση της ψυχής, οι μοναχοί επέλεξαν συνειδητά την
συμπόρευση με την μοναδικότητα του Θεϊκού Όντος.
Χαμογέλασε το γερόντιον και γέμισε περηφάνια η Ύπαρξή του: Εκατοντάδες χειρόγραφα, έγγραφα,
βιβλία και φορητές εικόνες διέσωσε με μοναδικό τρόπο και δημιούργησε στο φτωχό μοναστήρι του 18 ου
αιώνα την μοναδική κοιτίδα πολιτισμού, γραμμάτων και της μοναδικής υστεροβυζαντινής Τέχνης. Το ίδιο
φρόντισε σε συνεργασία με τις υπόλοιπες 29 μονές να κάνει ο μοναχός μας, γνωρίζοντας ότι τα
περισσότερα από αυτά θα διασωθούν, για να κατευθύνουν την πορεία των επιγόνων του Ελληνικού
Πολιτισμού. Προστάτης του Λόγου η αγαθή ψυχή, του προσδίδει τεράστια σημασία και καθοδηγεί τους
Μελλοντικούς.
Στους Φύλακες της Γνώσης μας αναφερόταν εκείνος ο Γάλλος ιστορικός W. Durant, όταν υποστήριζε
ότι: «πολιτισμός είναι η εν κοινωνία τάξις, η προάγουσα την πνευματικήν και υλικήν καλλιέργειαν. Τα βασικά
στοιχεία του είναι τέσσερα: η πρόνοια δια το μέλλον, που έχει την εφαρμογή της εις την οικονομικήν ζωήν, η
πολιτική συγκρότησις, αι ηθικαί παραδόσεις και τέλος, η επιδίωξις της γνώσεως και της αναπτύξεως των
τεχνών. Ο πολιτισμός μπορεί να γεννηθή μόνον, όταν τερματισθή η κατάστασις του χάους και της
ανασφαλείας, διότι μόνον, όταν εκλείψη ο φόβος, ευρίσκουν ελευθέραν διέξοδον η περιέργεια και η ανάγκη
της δημιουργίας, οπότε ο άνθρωπος δύναται να ασχοληθή με την μόρφωσιν και την βελτίωσιν της ζωής του,
προς τας οποίας τον ωθεί εκ φύσεως το ένστικτόν του.»
Τα κειμήλια των Μετεώρων είναι στην ουσία: «Τα έργα αυτά, που είναι, προέκταση του έσω
κόσμου του ανθρώπου και απάντηση στα βιοτικά και τα άλλα πιεστικά προβλήματά του, μεταμορφώνουν μία
άμορφη ποσότητα ύλης σε χρηστικό εργαλείο για την εξυπηρέτηση των αναγκών της ζωής ακόμα και του
θανάτου, τουλάχιστον όσον αφορά στις απαραίτητες διαδικασίες (ταφή κτλ.). Πέραν όμως από αυτό τον
πρακτικό ρόλο, δίνουν μορφή στα εσωτερικά του ερωτήματα, εξορκίζουν τους φόβους του, διευρύνουν την
ευφροσύνη, προσδίδουν άλλες προεκτάσεις στη ζωή, βαθαίνουν το νόημά της, γίνονται δίαυλος
επικοινωνίας με την Πρώτη Πηγή, τον Δημιουργό», όπως τονίζει στην εργασία της για τη «διάσωση και
διατήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς κα Σωτηροπούλου Τριαντάφυλλη, Καλαμάτα 2014».
Ο μοναχός Νικόδημος είναι οι χιλιάδες μοναχοί των επτακοσίων ετών, που επέλεξαν να διάγουν
έναν βίο απόμακρο, μοναχικό μακριά από τις απλές χαρές της ζωής, αφιερώνοντας την ύπαρξή τους στην
Θέωση υπηρετώντας και προστατεύοντας τις αρχές και τις αξίες του Ανθρωπισμού.
Ο ιερός Βράχος υψώνεται στη θεσσαλική γη ως ο Φάρος, που φωτίζει τ’ αγκυροβόλια της ταπεινής
ζωής μας, είναι το παράδειγμά μας και η Δύναμη, αφού μόνο αυτός παρέμεινε από τον τεκτονικό σεισμό,
Όρθιος, Υπέρλαμπρος Όρθρος, που ψαλμωδεί την ανάγκη ν’ αντέξουμε στον παροδικό πόνο για να
κατακτήσουμε ως Τέκνα του Υψίστου την πολυπόθητη εσωτερική Λύτρωση.
ΑΔΑΜΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
