Στο Νομό Λακωνίας και σε υψόμετρο 950 μέτρων βρίσκεται το πανέμορφο χωριό Καρυές και κρύβει ένα… μυστικό.
Οι Καρυές είναι ένα παραδοσιακό χωριό, χτισμένο στους πρόποδες του Πάρνωνα και πλημμυρισμένο από καστανιές και καρυδιές. Αυτό που ελάχιστοι γνωρίζουν είναι πως από αυτό το χωριό κατάγονται οι διάσημες σε ολόκληρο τον κόσμο Καρυάτιδες.
Το μνημείο των Καρυάτιδων δεσπόζει, κατά τους ιστορικούς, πάνω στην αρχαία ακρόπολη των Καρυών και αποτελεί αντίγραφο του τμήματος του αρχαίου Ναού του Ερέχθειου στην Ακρόπολη των Αθηνών. Εγκαινιάστηκε το 1983 με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Απανταχού Καρυατών και με τη δαπάνη πολλών δωρητών. Αποτελεί σύμβολο πλέον των σύγχρονων Καρυών και σηματοδοτεί τη σύνδεση του παρόντος με το ένδοξο παρελθόν του τόπου.
Το μνημείο των Καρυάτιδων δεσπόζει δεξιά στην είσοδο του οικισμού και από την προνομιακή θέση του μνημείου, ο επισκέπτης απολαμβάνει την θέα του βόρειου τμήματος του χωριού, τη θέση των αρχαίων Καρυών και το πλάτωμα της θέσης «Πινιγούρα».
Η πρόσβαση στο μνημείο γίνεται μέσω της κεντρικής πλατείας τους χωριού, από την οποία ξεκινούν πινακίδες που σηματοδοτούν τη διαδρομή μέχρι το σημείο.
Οι Καρυάτιδες
Οι Καρυάτιδες, δηλ. Κόρες των Καρυών, ήταν ιέρειες παρθένοι οι οποίες χόρευαν το λατρευτικό χορό κάθε χρόνο στα «Καρυάτεια», γιορτή προς τιμήν της Άρτεμης της Καρυάτιδας. Ο λατρευτικός αυτός χορός Καρυάτις ήταν «επιχώριος», δηλαδή τοπικός και δεν χορευόταν πουθενά αλλου, και θεωρούταν δύσκολος Ο Λουκιανός (Περί ορχήσεως 10) έγραφε: “Λακεδαιμόνιοι μεν άριστοι Ελλήνων είναι δοκούντες παρά Πολυδεύκους και Κάστορος καρυατίζειν μαθόντες… άπαντα μετά μουσικής ποιούσιν άχρι του πολεμείν προς αυλόν και ρυθμόν”, δηλαδή: “οι Λακεδαιμόνιοι, οι θεωρούμενοι άριστοι των Ελλήνων, αφού έμαθαν να καρυατίζουν (να χορεύουν το χορό “καρυάτις”) από τον Πολυδεύκη και τον Κάστορα… κάνουν το καθετί με μουσική, μέχρι και τον πόλεμο, με συνοδεία αυλού και ρυθμού”.
Όταν αργότερα στο χορό αυτό πήραν μέρος και κοπέλες από άλλες πόλεις της Λακωνικής, Καρυάτιδες ονομάστηκαν κι αυτές, δηλ. Κόρες που χορεύουν το χορό στη γιορτή της Αρτέμιδος των Καρυών. Οι Κόρες των Καρυών έγιναν περίφημες για τον καλλιτεχνικό χορό και την αρμονική κορμοστασιά τους, ώστε όλες οι αρμονικές γυναικείες μορφές, στην γλυπτική κυρίως τέχνη, άρχισαν να ονομάζονται Καρυάτιδες. Στην αρχιτεκτονική είναι γλυπτά που έχουν γυναικεία μορφή και χρησιμεύουν στην στήριξη κτιρίων αντί για κίονες, είτε ως διακοσμητικό στήριγμα σε πύλες, προσόψεις, γείσα, ζωφόρους, σκεπές και λοιπά.
