Γνώριμες φιγούρες με λευκά μπαμπακένια μαλλιά, δουλεμένα χέρια και μακριά μάλλινα φορέματα. Γνέθουν με τη ρόκα και υφαίνουν με τη σαΐτα σε κάποιο χωρίο της Ελλάδας. Η τέχνη του αργαλειού δεν χάνεται γιατί νεαρά κορίτσια, όπως η Αλέξανδρα Μπίσα, της δίνουν ξανά ζωή και δίνουν στη μητέρα των τεχνών τη θέση που της αξίζει.
-
Φωτογραφίες: Αθηνά Λιάσκου
Μία στροφή στις ρίζες μας. Μία στροφή στην παράδοση. Ένα εργαλείο υφαντουργίας που ξυπνά μνήμες. Η Αλεξάνδρα Μπίσα δημιουργεί το brand ”Alexandra Bissa” και βλέπει πια τα υφαντά με μία σύγχρονη ματιά, σεβόμενη πάντα τις αρχές της. Ο τόπος της, το Μέτσοβο, αποτέλεσε το έναυσμα.
Η θεία της η Αθηνά, η καλύτερη δασκάλα. Μιλά στο Ladylike για την τέχνη της υφαντουργίας, την πορεία της στον χώρο αλλά και για την εντυπωσιακή δημιουργία της που κοσμεί εδώ και λίγους μήνες το flagship store της Ancient Greek Sandals στην Κολοκοτρώνη.
Η ενασχόλησή σου με τον αργαλειό πότε ξεκινά;
Η ενασχόληση μου με την αργαλειό ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2013.
Πότε είδες πρώτη φορά αργαλειό; Είχε η οικογένειά σου σχέση με την υφαντική τέχνη;
Κατάγομαι από την Ήπειρο και συγκεκριμένα από δύο πολύ όμορφα χωριά, το Μέτσοβο και την Κόνιτσα. Η περιοχή αυτή της Ελλάδας φημίζεται για τα υφαντά της οπότε δεν μπορώ να θυμηθώ ποια ήταν η πρώτη φορά που είδα αργαλειό. Σίγουρα ήταν σε πολύ μικρή ηλικία.
Η Μετσοβίτισσα γιαγιά Σοφία, έχει υφάνει όλα τα υφαντά του σπιτιού αλλά και τα προικιά για τα παιδιά της και τα εγγόνια της. Η υφαντική λοιπόν με περιτριγυρίζει σε όλη μου τη ζωή.
Αθηνά ΛιάσκουΠού μαθαίνεις την τέχνη του αργαλειού;
Μετά την αποφοίτηση μου από την σχολή Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, αποφάσισα να ασχοληθώ με τα υφάσματα. Τον Σεπτέμβριο του 2013 πήγα στο Μέτσοβο για να μάθω την υφαντική από τη θεία μου την Αθηνά, και έτσι να μάθω τα υφάσματα από την αρχή τους.
Έμεινα έναν ολόκληρο χρόνο εκεί, μαθαίνοντας τα μυστικά της υφαντικής. Την επόμενη χρονιά έκανα ένα μεταπτυχιακό πάνω στον σχεδιασμό υφάσματος, με εξειδίκευση στην υφαντική στο Chelsea College of Arts στο Λονδίνο.
Πόσο δύσκολη είναι η χρήση του;
Τα στάδια μέχρι να φτάσεις να υφάνεις, και η διαδικασία της ίδιας της ύφανσης χρειάζονται όλα υπομονή και ηρεμία. Χρειάζεσαι χρόνο και μαθηματική σκέψη για να κατανοήσεις τον τρόπο που δουλεύεται η κάθε τεχνική αλλά μόλις γίνει αυτό, βρίσκεσαι αντιμέτωπος με μια αποκάλυψη που έχει γίνει πλέον κτήμα σου.
Έπαιξε ρόλο στην επιλογή σου πως πρόκειται για μία τέχνη που χάνεται;
Ο ενθουσιασμός μου για την υφαντική ξεκίνησε με τις πρώτες σαϊτιές. Σίγουρα το γεγονός ότι πρόκειται για μια τέχνη που χάνεται έκανε τον ενθουσιασμό μου μεγαλύτερο αλλά με έκανε και πιο αποφασιστική ως προς την επιλογή μου αυτή.
Ποια ήταν τα πρώτα σχέδια που έφτιαξες; Ασχολήθηκες με τη μόδα ή τη διακόσμηση και πώς έγινε η μετάβαση από το ένα στο άλλο;
Το πρώτο μου υφαντό είναι ένα μετσοβίτικο υφαντό, διακοσμητικό, που μπαίνει πάνω από τα μπαούλα. Η πτυχιακή μου στο μεταπτυχιακό είχε πάλι μετσοβίτικα σχέδια αλλά με μια πιο σύγχρονη πινελιά. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, τα σχέδια μου ποικίλουν με αναφορές τόσο στην παράδοση όσο και στο σήμερα, ανάλογα με το τι θέλω να φτιάξω κάθε φορά.
Με την τέχνη της υφαντικής δημιουργείς ύφασμα, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για τη μόδα είτε για τη διακόσμηση. Προσωπικά, μου αρέσει να πειραματίζομαι και να δοκιμάζω διαφορετικές εφαρμογές είτε πρόκειται για μόδα, είτε για διακόσμηση, είτε για έργο τέχνης.
Βρίσκω πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι δεν είναι όλα τα σχέδια για όλες τις εφαρμογές και εκεί νομίζω βρίσκεται και η γοητεία του σχεδιασμού.
Υπάρχει μερίδα κόσμου που θεωρεί πως τα υφαντά είναι παλιακά και ξεπερασμένα. Τι απαντάς;
Δεν βρίσκω τίποτα παλιακό και ξεπερασμένο είτε μιλάμε για μόδα, για έπιπλα, για διακόσμηση ή για παραδοσιακά υφαντά. Πιστεύω στο προσωπικό στιλ και στην αισθητική. Θεωρώ πως αν συνδυάσεις σωστά όσα έχεις γύρω σου, σε μια ενιαία αισθητική, ένα παλιό υφαντό μπορεί να αναδειχθεί μέσα στον χώρο.
Ποιοι καλλιτέχνες αποτελούν για ‘σενα έμπνευση;
Oekaki rj, Alexander McQueen, Yayoi Kusama, M.C. Escher, Όπυ Ζούνη, Alphonse Mucha, Paul klee, Anni Albers
Υπάρχει κάποιο κομμάτι σου στο σπίτι σου που να μην μπορείς να το αποχωριστείς;
Προς το παρών αυτό που θέλω να υφάνω για το σπίτι μου έχει μπει σε δεύτερη μοίρα και ανυπομονώ να έρθει εκείνη η στιγμή.
Το πιο αγαπημένο σου υφαντό;
Είναι πολύ δύσκολη αυτή η ερώτηση γιατί κάθε υφαντό είναι μοναδικό. Αν διαλέξω κάποιο, θα αδικήσω κάποιο άλλο. Ο χρόνος που έχει αφιερώσει ένας άνθρωπος για να δημιουργήσει ένα υφαντό, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκε αλλά και το συναίσθημα εκείνης της στιγμής, όλα συμβάλλουν στην αξία του και την μοναδικότητα του.
Αθηνά ΛιάσκουΠοια είναι τα dos και τα donts όταν έχουμε στο σπίτι μας υφαντά; Τι πρέπει να προσέξουμε ώστε να μείνουν σαν καινούργια;
Don’ts
- Να μην τα πατάμε με τα παπούτσια μας, ειδικά αν πρόκειται για τακούνια που μπορεί να τα τραυματίσουν
- Να να μην τρώμε πάνω από αυτά ώστε να αποφύγουμε λεκέδες που δεν βγαίνουν
- Δεν τα πλένουμε στο πλυντήριο
Dos
- Τα αερίζουμε και τα τινάζουμε
- Τα πάμε στο καθαριστήριο ή ακόμα καλύτερα σε μια νεροτριβή (και έτσι κάνουμε και μια εκδρομή!)
Σε ποιο στιλ διακόσμησης ταιριάζουν τα υφαντά; Υπάρχει κανόνας ή περιορισμοί;
Θεωρώ πως δεν υπάρχει ούτε κανόνας ούτε περιορισμός, μόνο αισθητική.
Πες μας λίγα λόγια για τη δημιουργία σου στο flagship store του Ancient Greek Sandals.
Είναι μια από τις πιο αγαπημένες μου δουλειές και η πρώτη τόσο μεγάλης κλίμακας. Η Ancient Greek Sandals και οι Whales of Architects είχαν αυτή την τρελή ιδέα, την οποία μου εμπιστεύτηκαν και είμαι ευγνώμων. Στόχος ήταν η δημιουργία μιας χειροποίητης ταπετσαρίας με φυσικά υλικά όπως το μαλλί και το βαμβάκι, η οποία θα ξεκινάει από το ισόγειο και θα φτάνει μέχρι τον πρώτο.
Όταν είναι κανείς σε απόσταση βλέπει κυρίως την εναλλαγή των χρωμάτων αλλά όσο πλησιάζει, βλέπει σχέδια και λεπτομέρειες που δεν ήταν ευδιάκριτα από μακριά.
Τα σχέδια είναι εμπνευσμένα από τα μοτίβα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού που κοσμούσαν τα αγγεία. Επιπλέον, λάθη που έγιναν κατά την διάρκεια της ύφανσης είναι εμφανή σε αρκετά σημεία ώστε να αναδειχθεί το ανθρώπινο στοιχείο και το χειροποίητο.
Τα επόμενα σχέδιά σου; Μετά τη μόδα και τη διακόσμηση τι ακολουθεί;
Το προηγούμενο διάστημα συνεργάστηκα με την Zeus & Dione για τη δημιουργία one of a kind καπών, και με αρχιτεκτονικά γραφεία για την εφαρμογή της υφαντικής στις ανάγκες τους. Στα επόμενα σχέδια μου, πέραν των συνεργασιών στο κομμάτι της μόδας και της διακόσμησης, είναι το εικαστικό κομμάτι της υφαντικής.
Τις δημιουργίες της Αλεξάνδρας θα τις βρεις:
- Στο εργαστήριό της – κατόπιν ραντεβού, Αναξαγόρα 3-5
- Στα πωλητήρια του μουσείου Μπενάκη
- Στο κατάστημα των Ancient Greek Sandals
- Στο κατάστημα του Grand Forest Metsovo
