Γιατί το στρες «ρίχνει» το ανοσοποιητικό σας – Συμπτώματα και τρόποι διαχείρισης

Τόσο οι αιτίες όσο και η διάρκεια του στρες, μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεται το ανοσοποιητικό σας σύστημα.

Όταν αισθάνεστε αγχωμένοι, το σώμα σας υφίσταται διάφορες αλλαγές για να σας βοηθήσει να επιβιώσετε και να ξεπεράσετε τις απειλές και τα εμπόδια. Αυτές οι αλλαγές επιμερίζονται σε κρίσιμες λειτουργίες του σώματoς, όπως είναι η αύξηση του καρδιακού ρυθμού και της αναπνοής και η επιβράδυνση της πέψης.

Το σώμα αντιδρά επίσης σε ανοσολογικό επίπεδο κατά τη διάρκεια της αντίδρασης του στρες. Οι επιδράσεις εξαρτώνται από τον στρεσογόνο παράγοντα και τη διάρκεια έκθεσης σε αυτόν. Μπορεί όμως να συμβάλει σε ποικίλες βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία.

Ποια είναι η σύνδεση

Το ανοσοποιητικό σύστημα αποτελεί ένα περίπλοκο μέρος της αντίδρασης στο στρες (γνωστό και ως «καταρράκτης του στρες»). Στην πραγματικότητα, η αντίδρασή σας στο στρες περιλαμβάνει πρωτίστως το νευρικό, το ενδοκρινικό και το ανοσοποιητικό σας σύστημα.

Όταν το στρες εμφανίζεται για πρώτη φορά, το σώμα ξεκινάει τη φάση του οξέος στρες, που μερικές φορές αποκαλείται και φάση «συναγερμού».

Σε αυτό το στάδιο, εξειδικευμένα ανοσοποιητικά κύτταρα μεταφέρονται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος και σε περιοχές του σώματος που είναι πιο πιθανό να συναντήσουν βακτήρια, ιούς και μύκητες, όπως το δέρμα. Αυτό συμβάλλει στην ενίσχυση της ανοσίας, ώστε το σώμα να μπορεί να ανταποκριθεί σε μια άμεση ανοσολογική απειλή.

Όταν το άγχος επιμένει πολύ καιρό, γίνεται παρατεταμένο ή χρόνιο, η ανοσολογική σας λειτουργία μειώνεται.

Με την πάροδο του χρόνου, το σώμα πρέπει να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει τις επίμονες φλεγμονώδεις διεργασίες που προκαλούνται από το επίμονο στρες. Αρχίζει να απελευθερώνει αντιφλεγμονώδεις κυτταροκίνες, οι οποίες έχουν ως στόχο να ακυρώσουν την αντίδραση του στρες όταν δεν υπάρχει ορατή απειλή.

Όταν οι στρεσογόνοι παράγοντες δεν εξαφανίζονται, το σώμα παγιδεύεται σε έναν κύκλο προφλεγμονωδών και αντιφλεγμονωδών διεργασιών, ο οποίος μπορεί να συμβάλει σε αυτό που είναι γνωστό ως «συμπεριφορά ασθένειας», μια ομάδα συμπτωμάτων που περιλαμβάνει κόπωση και γνωστική εξασθένιση.

Τελικά, η παρατεταμένη έκθεση στο στρες μπορεί να αποδυναμώσει τη συνολική ανοσία.

Συμπτώματα του στρες

Το στρες μπορεί να έχει επιπτώσεις σε όλο το σώμα και να επηρεάσει τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική υγεία.

Τα συνήθη συμπτώματα του στρες περιλαμβάνουν:

• ταχυκαρδία
• γρήγορη αναπνοή
• εφίδρωση
• δύσπνοια
• αυξημένη αρτηριακή πίεση
• πόνο στο στήθος
• μυϊκούς πόνους
• πονοκέφαλους
• ναυτία ή εμετό
• αλλαγές στις κινήσεις του εντέρου
• απώλεια όρεξης
• υπερκατανάλωση τροφής
• κόπωση
• διαταραχές του ύπνου
• δερματικές αλλαγές
• άγχος
• κατάθλιψη
• αλλαγές στη διάθεση
• ευερεθιστότητα
• επαγγελματική εξουθένωση
• αδυναμία συγκέντρωσης

Όσον αφορά ειδικά το ανοσοποιητικό, τα συμπτώματα του στρες μπορεί να περιλαμβάνουν:

• αυξημένο ποσοστό λοιμώξεων
• καθυστερημένη επούλωση πληγών
• συχνά κρυολογήματα ή ασθένειες που μοιάζουν με κρυολογήματα
• χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις
• νέες ή επιδεινούμενες αυτοάνοσες παθήσεις
• νέες ή επιδεινούμενες αλλεργίες

Διαχείριση άγχους

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι για να διαχειριστείτε το άγχος τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα. Είναι σημαντικό να δοκιμάσετε διαφορετικές επιλογές μέχρι να βρείτε μία ή περισσότερες που να ταιριάζουν με τον τρόπο ζωής και τις προτιμήσεις σας.

Οι μέθοδοι διαχείρισης του άγχους μπορεί να περιλαμβάνουν:

Προοδευτική μυϊκή χαλάρωση

Η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση (PMR) είναι μια τεχνική για την άμεση ανακούφιση από το στρες.

Μπορείτε να εκτελέσετε την τεχνική PMR αφιερώνοντας λίγα λεπτά για να χαλαρώσετε όλους τους μύες του σώματός σας, ξεκινώντας από τα πόδια σας και ανεβαίνοντας προς το κεφάλι σας. Στη συνέχεια, κλείστε τα μάτια σας για να αποκλείσετε τα οπτικά ερεθίσματα και επικεντρωθείτε ενεργά στη χαλάρωση των μυών σε ένα μέρος του σώματος κάθε φορά.

Μπορείτε να κάνετε PMR όσο συχνά χρειάζεται.

Άλλες τεχνικές που μπορείτε να δοκιμάστε για άμεση χαλάρωση περιλαμβάνουν:

• αισθητηριακή γείωση
• ασκήσεις βαθιάς αναπνοής
• σύντομο διάλειμμα ή περίπατο

Άσκηση

Η σωματική άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από το στρες βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Πλήθος ερευνών υποστηρίζουν τη χρήση της άσκησης για τη μείωση των επιπέδων άγχους και το πώς θα το κάνετε εξαρτάται αποκλειστικά από εσάς.

Οι ασκήσεις που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση του στρες περιλαμβάνουν:

• τρέξιμο
• γιόγκα
• πεζοπορία
• περπάτημα
• κολύμπι
• ποδηλασία
• προπόνηση δύναμης

Διαλογισμός

Ο όρος περιγράφει εκατοντάδες διαφορετικές προσεγγίσεις για την επίτευξη μιας κατάστασης ισορροπίας και επίγνωσης του νου και του σώματος.

Ο διαλογισμός Mindfulness (ενσυνειδητότητα) είναι μια καλά τεκμηριωμένη μεθοδολογία που περιλαμβάνει την εστίαση στην παρούσα στιγμή και την εκμάθηση του να αφήνουμε τις μη χρήσιμες σκέψεις να περνούν χωρίς να μένουμε σε αυτές.

Ο διαλογισμός μπορεί να είναι ευεργετικός για την ανακούφιση των ψυχικών και σωματικών συμπτωμάτων του στρες, καθιστώντας τον ένα ισχυρό εργαλείο που πρέπει να σκεφτείτε σοβαρά να εντάξετε στην καθημερινότητά σας.

Έκφραση

Η έκφραση αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από το στρες και να σάς βοηθήσει να επιλύσετε προβλήματα. Μπορείτε να το κάνετε μέσω της τήρησης ημερολογίου, καταγράφοντας τις σκέψεις σας με χαρτί και στυλό ή σε ψηφιακή μορφή.

Εκτός από τη διαχείριση του άγχους, η έρευνα δείχνει ότι η τήρηση ημερολογίου μπορεί να είναι χρήσιμη στη διαχείριση των συμπτωμάτων ορισμένων προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως οι αγχώδεις διαταραχές, που μπορεί να συμβάλλουν στο χρόνιο στρες.

Θεραπευτικές επιλογές για το άγχος

Εάν το άγχος επηρεάζει την καθημερινή σας ζωή, ίσως είναι χρήσιμο να μιλήσετε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Μαζί θα εντοπίσετε τους στρεσογόνους παράγοντες στη ζωή σας και θα αναπτύξετε νέες δεξιότητες αντιμετώπισης. Ορισμένοι τρόποι θεραπείας, όπως είναι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT), εστιάζουν στην αλλαγή σκέψεων και συμπεριφορών που συμβάλλουν στο στρες.

Ο γιατρός μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει φάρμακα για να βοηθήσει στην ανακούφιση από τα δυσάρεστα συμπτώματα που συνοδεύουν το στρες, όπως το άγχος, η κατάθλιψη ή οι γαστρεντερικές διαταραχές.

Τα συμπτώματα κάθε ατόμου και οι υποκείμενες αιτίες του στρες είναι διαφορετικές, αλλά παραδείγματα φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για συμπτώματα που σχετίζονται με το στρες περιλαμβάνουν εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νορεπινεφρίνης, αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά, ηρεμιστικά ή σταθεροποιητές της διάθεσης.

Πότε να συμβουλευτείτε γιατρό

Το άγχος δεν είναι εγγενώς κακό και οι περισσότεροι άνθρωποι το βιώνουν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους καθημερινά. Το βραχυπρόθεσμο στρες, αν και όχι πάντα ευχάριστο, μπορεί να σας κινητοποιήσει να πετύχετε τους στόχους σας και να ευνοήσει την προσωπική σας ανάπτυξη.

Όταν είναι επίμονο, οι τρόποι αντιμετώπισης δεν αποδίδουν ή παρατηρείτε μείωση της ψυχικής ή σωματικής σας ευεξίας, ίσως ήρθε η ώρα να μιλήσετε με ένα γιατρό.

Η εμπειρία του στρες ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σας σύστημα, το οποίο μπορεί να είναι χρήσιμο βραχυπρόθεσμα, αλλά μη βοηθητικό μακροπρόθεσμα.

Αναπτύσσοντας αποτελεσματικές τεχνικές διαχείρισης του στρες, μπορείτε να βοηθηθείτε ώστε να μην επιβαρύνει την λειτουργία του ανοσοποιητικού σας με την πάροδο του χρόνου.

Πηγή: Healthline