Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνώρισε την επινεφριδική εξάντληση ως μεμονωμένη διαταραχή το 2010, ωστόσο αρκετοί ιατροί αμφισβητούν την ύπαρξή της.
Τι είναι η επινεφριδική εξάντληση και πώς εκδηλώνεται;
Από ιατρικής άποψης, είναι πιθανό να παρατηρείται εξαιρετικά επιβραδυμένη δραστηριότητα των επινεφρίδιων αδένων και στην περίπτωση αυτή προκύπτει διάγνωση για νόσο του Addison. Υπάρχει επίσης η νόσος του Cushing, στην οποία παρατηρούνται υπερβολικά αυξημένα επίπεδα μιας ορμόνης που ονομάζεται κορτιζόλη, η οποία παράγεται από τα επινεφρίδια. Οι περισσότεροι γιατροί όμως δεν αποδέχονται ότι μπορεί να υπάρξει μια ενδιάμεση κατάσταση στην οποία τα επινεφρίδια λειτουργούν μεν αλλά όχι στον επιθυμητό βαθμό και ότι ισχύει η συνθήκη όλα ή τίποτα.
Η λίστα των σωματικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων της επινεφριδικής εξάντλησης είναι σχεδόν ατελείωτη: δυσκολία του ατόμου να σηκωθεί από το κρεβάτι το πρωί, συχνά κρυολογήματα και συχνά επεισόδια λοίμωξης (με βασική ένδειξη τον πονόλαιμο), έντονες λιγούρες για αλμυρά εδέσματα, υπόταση και ζαλάδες λόγω ορθοστασίας, υποτονικό αίσθημα απόλαυσης, πεσμένη λίμπιντο, (για τις γυναίκες) έντονα συμπτώματα προεμμηνορροϊκού συνδρόμου, αδύναμη μνήμη, οξυθυμία, αναζήτηση διεγερτικών ουσιών (καφές, σοκολάτα).
Σύμφωνα με τον Τζέιμς Γουίλσον, ο οποίος αναγνώρισε για πρώτη φορά την επινεφριδική εξάντληση ως μεμονωμένη πάθηση, τα συμπτώματα αυτά μπορεί να εμφανιστούν όταν οι επινεφρίδιοι αδένες, οι μικροί αδένες σε μέγεθος καρυδιού που βρίσκονται ακριβώς επάνω από τα νεφρά, καταπονούνται υπερβολικά.
Οι επινεφρίδιοι αδένες είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή της κορτιζόλης. Η ορμόνη αυτή μας βοηθά να παραμείνουμε σε εγρήγορση και να δράσουμε όταν αντιμετωπίζουμε μια σύντομη κρίση στρες. Γι’ αυτό αποκαλείται άλλωστε «ορμόνη του στρες». Επειδή όμως ο απαιτητικός τρόπος ζωής σήμερα είναι συνώνυμος με το μόνιμο στρες, ο Γουίλσον υποστηρίζει ότι οι επινεφρίδιοι αδένες εξαντλούνται, με αποτέλεσμα τα επίπεδα της κορτιζόλης να πέφτουν απότομα κι έτσι αδυνατούμε να ανταποκριθούμε έστω και στο ελάχιστο στα στρεσογόνα ερεθίσματα.
Επειδή η κορτιζόλη επηρεάζει πολλαπλές λειτουργίες, από την αρτηριακή πίεση έως την πέψη, την ευκολία να κοιμηθούμε αλλά και το πρωινό ξύπνημα, τα συμπτώματα που προκύπτουν όταν τα επίπεδά της είναι μειωμένα μοιάζουν άσχετα μεταξύ τους και εντελώς τυχαία.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2013 στην επιθεώρηση International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health υπέδειξε ότι υπάρχει μια άμεση σχέση μεταξύ της επινεφριδικής εξάντλησης και του λεγόμενου burnout (σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης), καθώς παρατηρήθηκε ότι άτομα με διαπιστωμένο burnout είχαν στον οργανισμό τους μειωμένα επίπεδα κορτιζόλης λόγω της υπερφόρτωσης των επινεφριδίων τους και της επακόλουθης αδυναμίας των αδένων να παράγουν την ορμόνη.
Πηγή: onmed.gr
