Για τουλάχιστον έξι ώρες έμειναν εκτός λειτουργίας τα τρία μεγάλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο ίντερνετ, Facebook, Instagram και Whatsapp προκαλώντας παγκόσμια αναστάτωση, με εκατομμύρια χρήστες να ψάχνουν την αιτία στο Twitter.
Από τις 18:30 της Δευτέρας (τοπική ώρα) η ναυαρχίδα των social media, Facebook κατέρρευσε συμπαρασύροντας μαζί και τις πλατφόρμες Instagram και Whatsapp, με το ιστορικό κρασάρισμα να έχει ως συνέπεια τεράστιες οικονομικές απώλειες για την εταιρεία και τον ιδιοκτήτη της, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, οι μετοχές του οποίου παρουσίασαν κατακόρυφη πρώτη, με τις απώλειες να υπολογίζονται σε ένα ποσό άνω των 7 δισ. δολαρίων, ενώ για την εταιρεία στα 50 δισ. δολάρια.
Το θρίλερ διήρκεσε πάνω από 6 ώρες, με τα κοινωνικά δίκτυα να επανέρχονται σταδιακά περίπου στη 1 τα ξημερώματα της Τρίτης, με τις τρεις πλατφόρμες, ωστόσο, να παρουσιάζουν σημαντικά προβλήματα. Αμέσως μετά την αποκατάσταση του προβλήματος, ο ιδρυτής της ιστοσελίδας Μαρκ Ζούκερμπεργκ, που χρησιμοποίησε το Twitter για να ενημερώσει σχετικά με τα προβλήματα της εταιρείας, θέλησε να απολογηθεί στους χρήστες για την πολύωρη ταλαιπωρία γράφοντας, «Facebook, Instagram, Whatsapp και Messenger, επανέρχονται online τώρα. Συγγνώμη για την σημερινή αναστάτωση. Ξέρω πόσο βασίζεστε στις υπηρεσίες μας για να παραμένετε συνδεδεμένοι με τους ανθρώπους για τους οποίους νοιάζεστε».
Αυτό που όλοι αναζητούσουν, ωστόσο, ήταν η αιτία του προβλήματος, με τα σενάρια να έκαναν λόγο ακόμα για το μεγαλύτερο χακάρισμα, ενώ πολλοί έκαναν τη σύνδεση του εν λόγω γεγονότος με τις αποκαλύψεις που έγιναν μια ημέρα νωρίτερα από την πρώην υπάλληλο της Facebook, Φράνσις Χόγκεν. Η 37χρονη εργαζόταν ως διευθύντρια προϊόντων στην ομάδα κατά της παραπληροφόρησης της εταιρίας και σε συνέντευξη που παραχώρησε στο CBS προχώρησε στην αποκάλυψη, μεταξύ άλλων, ότι η εταιρεία γνώριζε πως είναι πιθανό το Instagram να προκαλέσει βλάβες στην ψυχική υγεία των εφήβων.
Τα σενάρια περί χακαρίσματος ενίσχυε και το δημοσίευμα της ιστοσελίδας privacyaffairs.com, η οποία ανέφερε ότι σε δημοφιλές φόρουμ που σχετίζεται με την ηλεκτρονική «πειρατεία» έχουν τεθεί προς πώληση ιδιωτικές και προσωπικές πληροφορίες πάνω 1,5 δισεκατομμυρίων χρηστών του Facebook.
Το πρόβλημα ήταν τόσο εκτεταμένο, ώστε εκατοντάδες εργαζόμενοι στα κεντρικά γραφεία του ομίλου Facebook δεν είχαν πρόσβαση ούτε καν στα γραφεία τους, καθώς τα ηλεκτρονικά πάσα για την είσοδό τους στο κτήριο δεν λειτουργούσαν.
Ποια ήταν τελικά η αιτία για το κρασάρισμα
Οι μηχανικοί λογισμικού της εταιρείας Facebook απέδωσαν αργά το βράδυ της Δευτέρας σε ανακοίνωσή τους τη διακοπή της λειτουργίας των εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης Facebook, Instagram, WhatsApp και Messenger για περίπου έξι ως επτά ώρες σε «προβληματικές αλλαγές ρυθμίσεων» σε δρομολογητές και εξυπηρετητές τους, που έθεσαν εκτός λειτουργίας τα κέντρα δεδομένων τους.
«Άνθρωποι και επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο εξαρτώνται από εμάς για να παραμένουν συνδεδεμένοι», σημείωσε ο όμιλος σε ανάρτησή του (https://engineering.fb.com/2021/10/04/networking-traffic/outage), χωρίς να διευκρινίσει από ποιον έγιναν οι αλλαγές ρυθμίσεων, ούτε εάν επρόκειτο για προγραμματισμένη αναβάθμιση. «Ζητάμε συγγνώμη από όσους επλήγησαν», πρόσθεσαν οι τεχνικοί της εταιρείας, τις πλατφόρμες της οποίας χρησιμοποιούν 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.
Νωρίτερα, υπάλληλοι της εταιρείας του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, που δεν θέλησαν να κατονομαστούν, εκμυστηρεύτηκαν στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters πως το μπλακάουτ προκλήθηκε από εσωτερικό λάθος στη διαχείριση της διαδικτυακής κίνησης προς τα συστήματά της.
Το πρόβλημα περιέπλεξε το γεγονός πως η αλλαγή ρυθμίσεων σε δρομολογητές και εξυπηρετητές της εταιρείας σήμαινε πως δεν ήταν διαθέσιμα ούτε τα εργαλεία λογισμικού των ίδιων των τεχνικών για να διαγνώσουν και να διορθώσουν το πρόβλημα, κατά τις ίδιες πηγές. Το σενάριο της κακόβουλης ενέργειας στο οποίο είχαν αναφερθεί ειδικοί στην κυβερνοασφάλεια αποκλείστηκε από τους τεχνικούς της εταιρείας.
Νωρίτερα ο ερευνητής Μπράιν Κερμπς, επικαλούμενος αξιόπιστη πηγή από πρόσωπο που συμμετείχε στην διαδικασία επαναλειτουργίας του Facebook, υπογράμμισε μέσω Twitter ότι η βλάβη είχε να κάνει με το «Border Gateway Protocol»:
«Από αξιόπιστη πηγή: Πρόσωπο από την προσπάθεια επαναφοράς λειτουργίας, είπε ότι η διακοπή προήλθε από μία συνηθισμένη ενημέρωση «BGP» που πήγε στραβά. Αλλά, η ενημέρωση απέκλεισε τους απομακρυσμένους χρήστες από την επαναφορά των αλλαγών και τα άτομα με φυσική πρόσβαση δεν είχαν δίκτυο/πρόσβαση. Οπότε, μπλοκαρίστηκαν αμφότεροι από την αναστροφή».
Το «Border Gateway Protocol» ή αλλιώς «BGP» επιτρέπει την ανταλλαγή πληροφοριών δρομολόγησης στο διαδίκτυο και μεταφέρει τους χρήστες στους ιστότοπους που επιθυμούν να έχουν πρόσβαση, βοηθώντας τους να τα αναγνωρίσουν σε αυτό που είναι γνωστό ως Domain Naming System.
«Σκοτάδι» από το απόγευμα της Δευτέρας – Το χρονικό της κατάρρευσης
Τα πρώτα προβλήματα εμφανίστηκαν στην Ελλάδα στις 6.30 το απόγευμα της Δευτέρας, με τους χρήστες να αδυνατούν να μπουν στα παραπάνω social media για να δουν τις ενημερώσεις ή τα μηνύματά τους στο Messenger. Αντίθετα, βρέθηκαν αντιμέτωποι με το μήνυμα: «Δεν είναι δυνατή η πρόσβαση σε αυτό τον ιστότοπο» και κάπου εκεί, ξεκίνησε το χάος!
Για ώρες δεν υπήρξε επίσημη απάντηση με το Facebook να προχωρά σε ανακοίνωσή του στο Twitter, με την οποία ζητούσε συγγνώμη από τους χρήστες για την ταλαιπωρία, υπογραμμίζοντας πως συλλέγει τις αναφορές προβλημάτων.
Από τη 01:00 μετά τα μεσάνυχτα, ξεκίνησε η σταδιακή επαναφορά του Facebook στις οθόνες κινητών και υπολογιστών στους χρήστες, όπως και των υπόλοιπων κοινωνικών μέσων.
Αξίζει να σημειωθεί πως ένα από τα μεγαλύτερα – σε διάρκεια – καταγεγραμμένα προβλήματα στη δημοφιλή πλατφόρμα, ήταν το 2019 όταν είχαν «πέσει» τα πάντα για 24 ώρες.
Μεγάλος θριαμβευτής το Twitter
Όπως ήταν λογικό, μετά το κρασάρισμα, άπαντες στράφηκαν στο… μοναδικό μέσο, το οποίο λειτουργούσε, που δεν ήταν άλλο από το Twitter!
Τόσο οι χρήστες, όσο και το ίδιο το Facebook ξεκίνησαν να… twittάρουν ασταμάτητα. Λίγα λεπτά αφότου έπεσε το Facebook και τα υπόλοιπα social media τα hashtags #instagramdown και #facebookdown εκτοξεύτηκαν στην κορυφή των trends παγκοσμίως.
Μάλιστα, αυτό χρησιμοποίησαν και οι ίδιες οι εταιρείες που αντιμετώπιζαν πρόβλημα, ώστε να απευθυνθούν στους χρήστες τους.
«Γνωρίζουμε ότι ορισμένοι χρήστες αντιμετωπίζουν πρόβλημα πρόσβασης στις εφαρμογές και τα προϊόντα μας. Δουλεύουμε για να επαναφέρουμε τα πράγματα στο φυσιολογικό το συντομότερο δυνατό και ζητούμε συγγνώμη για την όποια ταλαιπωρία» έγραψε πρώτος ο υπεύθυνος επικοινωνίας του Facebook στο… Twitter.
Από την πλευρά του, το Twitter βρήκε την ευκαιρία να… τρολάρει ανηλεώς την κατάσταση και να «υποδεχτεί» όλους αυτούς τους χρήστες που… έμειναν άστεγοι και έψαχνα μια «διαδικτυακή στέγη».
«Γειά κυριολεκτικά σε όλους» έγραψε και… με τρεις λέξεις «πετσόκοψε» όλους τους αντιπάλους του.
