Εκκλησιαστικά ξυλόγλυπτα που δημιουργούνται στα Τρίκαλα κοσμούν ναούς στα πέρατα του κόσμου

Τα αδέρφια Γεώργιος και Νεκτάριος Μαγειρίας μας μιλούν για την τέχνη τους που έχει άρωμα παλιών εποχώνΞυλεία εξαιρετικής ποιότητας, μαστοριά στο σκάλισμα, μεράκι κι αγάπη για αυτό που κάνουν… Αυτή είναι η συνταγή της επιτυχίας για δύο αδέρφια, δύο νέους ανθρώπους που επέλεξαν να ακολουθήσουν ένα παραδοσιακό επάγγελμα το οποίο τους άνοιξε ορίζοντες και τους οδήγησε στα πέρατα του κόσμου. Τα εκκλησιαστικά ξυλόγλυπτα που δημιουργούν στην καρδιά της Θεσσαλίας, τα Τρίκαλα, κοσμούν ναούς σε πολλές χώρες του εξωτερικού όπως είναι η Αμερική, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Κύπρος, η Ιταλία κ.α.

Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη

Ήταν το 1986 όταν τα δύο αδέρφια Γεώργιος και Νεκτάριος Μαγειρίας αποφάσισαν να ιδρύσουν την εταιρία τους με έδρα στους Ταξιάρχες (9^ο χλμ Τρικάλων – Λαρίσης). Η καταγωγή τους (από τη Μηλιά Μετσόβου) έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιλογή τους καθώς από μικρά παιδιά ασχολούνταν με την τέχνη του ξύλου.

«Η πολύχρονη εμπειρία μας, και η τέχνη του χειροποίητου σκαλίσματος στο εκκλησιαστικό έπιπλο, είναι τα συστατικά, που μας καθιστούν ξεχωριστούς στον χώρο μας!!! Κάναμε το μεράκι μας… ΔΟΥΛΕΙΑ. Απόδειξη τα έργα μας, που κοσμούν με λαμπρότητα πολλούς από τους Ιερούς Ναούς της Πατρίδας μας και του εξωτερικού» μου λένε με περηφάνια.

Η μυρωδιά του ξύλου στο εργαστήρι μου ξύπνησε μνήμες της παιδικής μου ηλικίας. Τότε που σε ένα χωριό λίγο δίπλα από το δικό τους (το Ανήλιο Μετσόβου) μύριζα το ξύλο μέσα στην βιοτεχνία κυψελών των γονιών μου και ήταν σαν η κάθε μου ανάσα να ποτιζόταν από αυτή την ιδιαίτερη αίσθηση. Κατάλαβα αμέσως γιατί αγαπούν αυτή τη δουλειά τόσο πολύ. Ο κοινός κώδικας επικοινωνίας βρέθηκε αμέσως και η κουβέντα κύλησε όμορφα με τον Γιώργο και τον Νεκτάριο να μου λύνουν κάθε απορία.

-Ξυλογλυπτική… Μία τέχνη που έχεις τις ρίζες της βαθιά στο παρελθόν;

-Η ξυλογλυπτική είναι μια τέχνη που κρατάει αιώνες.

-Από πότε ασχολείστε με το αντικείμενο;

-Από το 1986 μέχρι και σήμερα, η ενασχόλησή μας με την ξυλογλυπτική τέχνη, γίνεται με σεβασμό στην παράδοση, επιμένοντας όλες μας οι δημιουργίες να κατασκευάζονται χειροποίητα.

-Κατάγεστε από μία περιοχή που έχει παράδοση στην ξυλογλυπτική.

-Καταγόμαστε από τη Μηλιά Μετσόβου που έχει χρόνια παράδοση στη λαϊκή τέχνη και ξυλογλυπτική

-Τί σας ώθησε στο επάγγελμα;

-Από μικρά παιδιά με τον αδερφό μου ασχολούμασταν με την τέχνη του ξύλου μέχρι που ήρθε η στιγμή που έπρεπε να πάρουμε μια απόφαση για το αν θα ασχολούμασταν επαγγελματικά με τα ξυλόγλυπτα ή αν θα επιλέγαμε κάποιο άλλο επάγγελμα και έτσι αποφασίσαμε να πάμε στην σχολή ΕΠΑ.Σ. Καλαμπάκας “Ξυλογλυπτικής & Διακοσμητικής Επίπλου”.

-Κάνατε το μεράκι σας επάγγελμα;

-Με σιγουριά μπορώ να απαντήσω πως ναι και νιώθουμε πολύ τυχεροί για αυτό. Το μεράκι είναι που μας ωθεί κάθε μέρα να συνεχίσουμε το έργο μας.

-Παραδοσιακά εκκλησιαστικά ξυλόγλυπτα από την καρδιά της Θεσσαλίας, τα Τρίκαλα, στολίζουν ναούς σε όλο τον κόσμο;

-Η επιχείρηση σε ένα μεγάλο ποσοστό εξάγει τα έργα της και σε άλλες χώρες του εξωτερικού.

-Σε ποιες χώρες του εξωτερικού κοσμούν ναούς τα δικά σας έργα;

-Έχουμε κατασκευάσει έργα σε πολλούς ιερούς ναούς του εξωτερικού όπως στην Αμερική, στον Καναδά, στην Αυστραλία, στην Κύπρο, στην Ιταλία και σε πολλές ακόμα χώρες.

-Τα εργαλεία που χρησιμοποιείτε έχουν εκσυγχρονιστεί;

-Η επιχείρηση έχει εκσυγχρονιστεί με μηχανήματα για την επεξεργασία του ξύλου όμως το σκάλισμα πραγματοποιείται με παραδοσιακό χειροποίητο τρόπο ακόμα και σήμερα

-Ποιες είναι οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιείτε;

-Ασχολούμαστε με μεγάλη γκάμα ξύλων όπως είναι το φλαμούρι, δρυς Αμερικής, οξιά, καρυδιά και πολλά ακόμα.

-Τι περιλαμβάνει η γκάμα της δημιουργίας σας.;

-Η γκάμα της επιχείρησης περιλαμβάνει όλα τα εκκλησιαστικά ξυλόγλυπτα και οποιαδήποτε ειδική κατασκευή που χρειάζεται μια εκκλησία.

-Απευθύνεστε αποκλειστικά σε… εκκλησιαστικό κοινό;

-Ναι, ασχολούμαστε μόνο με ιερούς ναούς.

-Είναι ένα επάγγελμα που έχει μέλλον;

-Εφόσον η εκκλησία και ο χριστιανισμός υπάρχει ακόμα στις καρδιές των ανθρώπων τότε επαγγέλματα που σχετίζονται με την εκκλησία θα συνεχίσουν να υπάρχουν.

-Η κρίση σας επηρέασε;

-Όπως όλες οι επιχειρήσεις έτσι και εμείς δυσκολευτήκαμε και δυσκολευόμαστε σε μια τέτοια περίοδο, όμως με αισιοδοξία και σκληρή δουλειά πιστεύουμε πως θα είναι άλλο ένα εμπόδιο που θα ξεπεράσουμε.

-Πρόκειται για οικογενειακή επιχείρηση;

-Όχι, στο εργοστάσιο απασχολούνται και αλλά άτομα.

-Πελάτες σας είναι μόνο Εκκλησίες ή και μεμονωμένα άτομα;

-Ασχολούμαστε αποκλειστικά και μόνο με Εκκλησίες.

-Το κόστος είναι υψηλό;

-Αρκετά υψηλό θα έλεγα αλλά μετά από μεγάλη προσπάθεια που καταβάλουμε καθημερινά καταφέρνουμε να ανταπεξέλθουμε στις υποχρεώσεις  της επιχείρησης.

Περί εκκλησιαστικής ξυλογλυπτικής

Ή εκκλησιαστική ξυλογλυπτική ανθεί κυρίως από το 16ο αιώνα, όταν καθιερώνεται και στην Ελλάδα το ψηλό ξυλόγλυπτο τέμπλο, το όποιο αποτελεί και τη σημαντικότερη έκφρασή της. Στην αρχή σε χαμηλό ανάγλυφο και με παραδοσιακά συμβολικά θέματα – το λεγόμενο στρωτό τέμπλο – πλουτίζεται σταδιακά με περισσότερα θέματα, το ανάγλυφο γίνεται πιο έντονο και από το 18ο αιώνα επικρατεί το λεγόμενο κεντητό ή σκαλιστό στον αέρα, με διαμπερή κενά ανάμεσα στις μορφές και με τεχνική πού πλησιάζει το ολόγλυφο.

Στην περίοδο αυτή είναι έντονη ή επίδραση του ευρωπαϊκού μπαρόκ με τα πυκνά ανήσυχα φυτικά διακοσμητικά του θέματα. Εμφανίζεται και ή ανθρώπινη μορφή στην αρχή με απεικονίσεις Αγίων και Αγγέλων και αργότερε με σκηνές από την καθημερινή ζωή.

Στα πιο καλοδουλεμένα υπάρχουν και ολόκληρες σκηνές από την Αγία Γραφή (θυσία του Αβραάμ, Μυστικός Δείπνος, Αποκεφαλισμός τού Ιωάννου, Πρωτόπλαστοι. . .) και από τα Συναξάρια των Άγιων ( Ο Άγιος Ευστάθιος, πού τοξεύει το σταυροφόρο ελάφι, σκηνές του μαρτυρίου της Άγιας Παρασκευής…) καθώς και μορφές των όποιων το νόημα δε μπορούμε να εξηγήσουμε σήμερα, όπως στο τέμπλο του παρεκκλησιού των Αγίων Αποστόλων Τσιτσάνης. Προς το τέλος τού 18ου αιώνα εμφανίζονται και σκηνές από την καθημερινή ζωή, όπως στην Αρχοντοπαναγιά της Σκύρου τεχνίτης καθισμένος σε σκαμνάκι.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα εκκλησιαστικά ξυλόγλυπτα πού συνδυάζονται με ζωγραφική, όπως το τέμπλο της Θεοτόκου στο χωριό Πυλωρί Γρεβενών, το προσκυνητάρι στη Μεγάλη Πανα­γιά Σαμαρίνας κ.ά. Θαυμαστό επίτευγμα της τεχνοτροπίας αυτής είναι το τέμπλο της Παναγίας, στη θέση Άνεμούτσα του Πηλίου όπου σκηνές από τη καθημερινή ζωή (κυνήγι, σφάξιμο αρνιού, δράκοι με τρικέρια) αποδίδονται στο ζωγραφισμένο ξυλόγλυπτο με δύναμη, ζωντάνια και αλήθεια. Εκτός από τα τέμπλα, ή εκκλησιαστική ξυλογλυπτική ασχολείται με δεσποτικούς θρό­νους, άμβωνες, παγκάρια, προσκυνητάρια, αρτοφόρια και άλλα εκκλησιαστικά έπιπλα και σκεύη.

(Με πληροφορίες από pemptousia.gr).

Δημοσιευμένο στη ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ Τρικάλων