«Έκανα μεταμόσχευση καρδιάς και τώρα έχω αναμνήσεις από τη ζωή κάποιου άλλου» – Η απίστευτη αλλαγή που συνέβη στην 58χρονη
Η Anne Marie Switzer έκανε την πρώτη της εγχείρηση καρδιάς σε ηλικία δύο ημερών και πέρασε πέντε δεκαετίες στα νοσοκομεία μέχρι που το 2016 πήρε τελικά μόσχευμα.
Αλλά μέσα σε λίγους μήνες από τη λήψη του οργάνου, παρατήρησε μια τρομακτική αλλαγή: δεν ένιωθε ερωτευμένη με τον σύζυγό της, ούτε τόσο οικεία με την οικογένεια και τους φίλους της. Η 58χρονη σήμερα γυναίκα είπε ότι μέσα της ήξερε ότι αγαπούσε την οικογένειά της, αλλά δεν ένιωθε πια αυτό το ιδιαίτερο συναίσθημα.
Εκείνη την εποχή, το 2022, οι άνθρωποι νόμιζαν ότι ήταν τρελή. Ωστόσο, ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών υποδηλώνει ότι ασθενείς όπως η Switzer θα μπορούσαν να «κληρονομούν» αναμνήσεις από τους δωρητές οργάνων τους.
Η μεταμόσχευση καρδιάς μετέτρεψε την αγάπη και τη ζεστασιά σε ψυχρότητα και ωμό ρεαλισμό
Στην πραγματικότητα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι διαπίστωσε ότι σχεδόν εννέα στους 10 λήπτες οργάνων ανέφεραν αλλαγές στην προσωπικότητά τους. Για κάποιους, οι αλλαγές είναι ανεπαίσθητες, ενώ για άλλους, οι αναμνήσεις είναι ανατριχιαστικές.
Η ιδέα δεν είναι καλά κατανοητή, αλλά ορισμένοι ειδικοί προτείνουν ότι οι μνήμες μπορεί να αποθηκεύονται σε μεταμοσχευμένα όργανα επειδή μοιράζονται κύτταρα και νευρώνες παρόμοια με αυτά που βρίσκονται στον εγκέφαλο.
Η εισαγωγή νέων οργάνων στο σώμα μπορεί επίσης να προκαλέσει αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση, με αποτέλεσμα διαφορετικές προτιμήσεις και χαρακτηριστικά που δεν συνδέονται άμεσα με την προσωπικότητα του δότη.
Το 2022, η Switzer είπε στο CBC Radio ότι, ενώ στο παρελθόν η σκέψη του συζύγου της την έκανε να νιώθει αγάπη και ζεστασιά, τώρα οι σκέψεις της είναι πιο ψυχρές και πραγματιστικές. «Αγαπώ τον σύζυγό μου, αλλά δεν νιώθω αυτό τον “έρωτα με την πρώτη ματιά. Είναι σίγουρα μια απώλεια…», περιγράφει χαρακτηριστικά.
Σε μια ανασκόπηση του 2024 στο περιοδικό Cureus, οι ερευνητές έγραψαν: «Τα αναδυόμενα στοιχεία δείχνουν ότι η μεταμόσχευση καρδιάς μπορεί να περιλαμβάνει τη μεταφορά των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας και των αναμνήσεων του δότη στον λήπτη, αμφισβητώντας τις συμβατικές απόψεις για τη μνήμη και την ταυτότητα».
«Επιπλέον, το νευρωνικό δίκτυο της καρδιάς και η αμφίδρομη επικοινωνία με τον εγκέφαλο υποστηρίζουν την έννοια της σύνδεσης καρδιάς-εγκεφάλου στη μνήμη και την προσωπικότητα», πρόσθεσαν.
Η ερευνητική ομάδα πρότεινε ότι αυτές οι αλλαγές θα μπορούσαν να οφείλονται σε μεταφορά κυτταρικής μνήμης, κάτι που υποδηλώνει ότι μεμονωμένα κύτταρα μπορεί να είναι σε θέση να σχηματίσουν μνήμες. Ωστόσο, ο μηχανισμός για αυτό είναι ακόμα ασαφής.
Οι μνήμες μπορεί να αποθηκεύονται σε όργανα εκτός του εγκεφάλου
Επιπλέον, μια ανασκόπηση του 2020 πρότεινε ότι οι μνήμες μπορούν να αποθηκευτούν σε DNA, RNA και πρωτεΐνες κυττάρων εκτός του εγκεφάλου. Άλλη πρόσφατη έρευνα πρότεινε ότι η εισαγωγή «ξένων» ιστών στο σώμα μέσω της δωρεάς οργάνων θα μπορούσε να προκαλέσει μια ανοσολογική απόκριση στον λήπτη, κάνοντας τα γονίδια να εκφραστούν διαφορετικά για να προσαρμοστούν στους νέους ιστούς.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα γονίδια που σχετίζονται με τις προσωπικές προτιμήσεις θα μπορούσαν να αλλάξουν. Για ορισμένους λήπτες οργάνων, οι μνήμες των δωρητών έχουν επικεντρωθεί στο πώς πέθαναν.
Σε μια ανασκόπηση από το περιοδικό Integrative Medicine, οι ερευνητές πήραν συνεντεύξεις από 74 λήπτες οργάνων, σε πολλούς από τους οποίους δόθηκαν νέες καρδιές. Σε μια μελέτη περίπτωσης, ένα εννιάχρονο αγόρι έλαβε μια καρδιά από ένα τρίχρονο κοριτσάκι που πνίγηκε στην πισίνα της οικογένειάς του.
Αν και το αγόρι δεν είχε ιδέα πώς πέθανε ο δότης του, η μητέρα του ανέφερε ότι άρχισε να φοβάται θανάσιμα το νερό, ενώ μέχρι τότε το λάτρευε. «Λέει ότι φοβάται το νερό και δεν ξέρει γιατί. Δεν μιλά καθόλου για αυτό», είχε δηλώσει σχετικά η μητέρα του.
Το αγόρι, που ισχυρίστηκε ότι δεν ήξερε το κοριτσάκι, είπε επίσης ότι ένιωθε την παρουσία της και της μιλούσε. «Της μιλάω μερικές φορές. Την νιώθω. Φαίνεται πολύ λυπημένη. Φοβάται πολύ. Της λέω ότι όλα είναι εντάξει, αλλά φοβάται πολύ», είπε το αγόρι στους ερευνητές.
Καθώς η επιστήμη σχετικά με αυτό το φαινόμενο είναι ακόμα περιορισμένη, αρκετοί ερευνητές υποστηρίζουν τα ευρήματα είναι πολύ συμπτωματικά για να αποδειχθεί ότι οι αναμνήσεις μπορούν να μεταφερθούν μέσω της δωρεάς οργάνων.
Άλλοι έχουν προτείνει ότι οι αλλαγές της προσωπικότητας μπορεί να είναι μια ψυχολογική απάντηση στην ανάκαμψη από σοβαρή χειρουργική επέμβαση και σχεδόν θανατηφόρες καρδιακές παθήσεις.
Οι ειδικοί από το Πανεπιστήμιο McGill στον Καναδά, για παράδειγμα, αναφέρουν ότι τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα που πρέπει να λαμβάνουν οι λήπτες οργάνων μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της όρεξης, κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει την οπτική τους για το φαγητό.
Άλλες έρευνες υποδεικνύουν ότι οι λήπτες μπορεί να πάνε στο χειρουργείο ανησυχώντας μήπως κληρονομήσουν τις συμπεριφορές ή τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του δότη τους, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγές συμπεριφοράς.
Το άγχος μιας σημαντικής εγχείρησης μπορεί επίσης να κάνει τους ασθενείς να αλλάξουν τις απόψεις τους για ορισμένες πτυχές της ζωής τους, όπως οι σχέσεις.
ΠΗΓΗ: www.oloygeia.gr – Φωτογραφία: Anne Marie Switzer / Facebook
