Ευτοπία… Ένας νέος κόσμος αναδύεται μέσα από τις στάχτες του παλιού. Με τη «Γέννηση ενός νέου κόσμου» η Άννη Παπαθεοδώρου ολοκληρώνει την επική τριλογία για έναν δυστοπικό κόσμο, που θα μπορούσε να είναι ο δικός μας κι ένα ευτοπικό μέλλον που αξίζει να διεκδικήσουμε. «Ένα βιβλίο αφιερωμένο σ΄ αυτούς που ονειρεύονται έναν καλύτερο κόσμο για όλους και δεν σταματούν να αγωνίζονται γι’ αυτόν. Γι’ αυτούς όλους, που εμμένουν στις αξίες της ανθρωπιάς, της φιλίας της αδελφότητας, της ενότητας, της ισότητας, της δικαιοσύνης!» θα μας πει η ίδια η συγγραφέας σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε με αφορμή την ολοκλήρωση της τριλογίας της με το βιβλίο «Ευτοπία-Η γέννηση ενός νέου κόσμου».
Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη
-Ευτοπία… Η γέννηση ενός νέου κόσμου… Με το βιβλίο αυτό ολοκληρώνετε την τριλογία σας. Πείτε μου δυο λόγια για την υπόθεση.
–«Η γέννηση ενός νέου κόσμου» είναι η συνέχεια της «Φλόγας της επανάστασης» που ανάβει ως αντίδραση στα «Χρόνια του Μανιφέστου».
Το Μανιφέστο και η παγκόσμια διακυβέρνηση, ως αποτέλεσμα και δημιούργημα της παγκόσμιας κρίσης, δημιούργησε έναν δυστοπικό κόσμο, όπου υπάρχει απόλυτος έλεγχος σε όλους τους τομείς της ζωής των ανθρώπων. Στον κόσμο του Μανιφέστου κάποιοι άνθρωποι με οράματα αντέδρασαν, οργανώνοντας έναν μυστικό κόσμο, την Ευτοπία, ενώ παράλληλα άλλοι προετοίμασαν την επανάσταση. Οι εξελίξεις παρακολουθούνται μέσα από τη ζωή δύο οικογενειών που έχουν στους κόλπους τους οπαδούς του Μανιφέστου αλλά και επαναστάτες. Στο τρίτο βιβλίο η επανάσταση προχωρά και ένας νέος κόσμος αναδύεται μέσα από τις στάχτες του παλιού.
-Ένα βιβλίο αφιερωμένο στους ονειροπόλους και τους επαναστάτες;
-Ναι! Ένα βιβλίο αφιερωμένο σ΄ αυτούς που ονειρεύονται έναν καλύτερο κόσμο για όλους και δεν σταματούν να αγωνίζονται γι’ αυτόν. Γι’ αυτούς όλους, που εμμένουν στις αξίες της ανθρωπιάς, της φιλίας της αδελφότητας, της ενότητας, της ισότητας, της δικαιοσύνης!
-Η ευτοπία είναι δυνατή; Αξίζει να διεκδικήσουμε ένα ευτοπικό μέλλον;
–Όλα αυτά που ζούμε σήμερα είναι απόλυτα δυστοπικά. Αν υπάρχει δυστοπικός κόσμος γιατί να μην μπορεί να υπάρξει και ευτοπικός; Όπως υπάρχει καλό και κακό, ωραίο και άσχημο, μαύρο και άσπρο, σκοτάδι και φως.
Ένα ευτοπικό μέλλον ίσως είναι το μόνο που αξίζει να διεκδικήσουμε, γιατί αυτό αξίζει στα παιδιά μας, σε μας τους ίδιους και σε όλον τον κόσμο.
-Πόσο η σημερινή δυστοπική πραγματικότητα σας επηρέασε στη συγγραφή του βιβλίου;
-Στην Ευτοπία προσπάθησα να απεικονίσω την κρίση που όλοι ζούμε και να φανταστώ το μέλλον. Το πρώτο βιβλίο ξεκινά ακριβώς από την σημερινή πραγματικότητα και την προεκτείνει στο μέλλον που δυστυχώς είναι κι αυτό δυστοπικό. Ωστόσο αυτό δεν είναι ό,τι ονειρεύονται και επιθυμούν οι άνθρωποι. Σ΄αυτό το δυστοπικό μέλλον προσπάθησα να βρω λύση και απάντηση. Έτσι προέκυψε η τριλογία της Ευτοπίας.
-«Παρά την αναλγησία και τη σκληρότητα του Μανιφέστου, αρχικά ο κόσμος φαίνεται καλύτερος κι ασφαλέστερος, γι’ αυτό οι άνθρωποι το αποδέχονται και μαθαίνουν να ζουν με αυτό»… Οι άνθρωποι όταν απογοητεύονται κάνουν λάθος επιλογές;
-Είναι κάτι που το βλέπουμε πολύ συχνά σήμερα. Για παράδειγμα βλέπουμε τον διαχωρισμό των ανθρώπων και την δημιουργία ομάδων με τις οποίες είναι εύκολο να τα βάλουν όλοι. Τα βάζουμε με τους μετανάστες, με τους συνταξιούχους, με τους δημόσιους υπαλλήλους, με τους νέους. Στην πραγματικότητα τα βάζουμε με τα θύματα αυτού του κόσμου. Οι άνθρωποι καθοδηγούνται προς κατευθύνσεις που κάποιους εξυπηρετούν. Αυτό έγινε και με το Μανιφέστο: έστρεψε την προσοχή των ανθρώπων σε λάθος κατεύθυνση. Τους έκανε να στραφούν ο ένας απέναντι στον άλλον, ώστε εκείνο να γίνει εύκολα αποδεκτό.
Οι λάθος επιλογές και ο λάθος δρόμος που τραβάμε οι άνθρωποι, οφείλονται στην λάθος κατεύθυνση που μας δίνεται από το περιβάλλον που ζούμε, από την εκπαίδευση που λαμβάνουμε, από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και τα πρότυπα που καλλιεργούνται μέσα από αυτά, αφού έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε συγκεκριμένες και κατευθυνόμενες επιλογές. Δεν είναι η απογοήτευση που οδηγεί στις λάθος επιλογές, είναι η κατεύθυνση που μας δίνεται, η διαπαιδαγώγηση και η ενημέρωση.
-«Θα έπρεπε το μέλλον να έχει αφεθεί στις γυναίκες»;
–Άντρες και γυναίκες δεν είναι αντίπαλοι και ανταγωνιστές. Πρέπει μαζί να δουλεύουν για ένα καλύτερο μέλλον. Σύμμαχοι και συνοδοιπόροι. Δεν ξέρω αν το μέλλον θα έπρεπε να αφεθεί στις γυναίκες, σίγουρα όμως δεν έπρεπε να αφεθεί ολοκληρωτικά στους άντρες. Όλοι, άντρες και γυναίκες είμαστε συγκάτοικοι στον ίδιο κόσμο. Τώρα τελευταία πάντως, ολοένα και πιο συχνά σκέφτομαι πως το μέλλον μάλλον θα έπρεπε να αφεθεί στους νέους.
-«Δεν επιλέγουμε την καταγωγή μας. Επιλέγουμε όμως την πορεία μας»;
–Η καταγωγή μας είναι αυτή που καταρχήν καθορίζει και την πορεία μας. Σκέφτομαι όλα αυτά τα παιδιά που πεθαίνουν από πείνα, έλλειψη νερού και φαρμάκων. Δεν έχουν επιλέξει την καταγωγή τους, αλλά ούτε έχουν δυνατότητα για σημαντικά διαφορετική πορεία από την προδιαγεγραμμένη.
Ωστόσο, εφόσον είμαστε τυχεροί και έχουμε γεννηθεί σε ένα ευνοϊκό περιβάλλον, οικονομικά και κοινωνικά, έχουμε την δυνατότητα να επιλέξουμε διαφορετική πορεία από αυτήν που έχει σχεδιαστεί για μας. Λέγοντας διαφορετική εννοώ με στόχο το κοινό καλό και όχι το προσωπικό συμφέρον.
-«Η ενότητά μας είναι η δύναμή μας»;
–Αυτό είναι μια διαχρονική αλήθεια με καθολική ισχύ και δυστυχώς οι άνθρωποι φαίνεται να το ξεχνούν. Η ιστορία είναι γεμάτη σχετικά παραδείγματα. Όταν μάλιστα στην ενότητα προστίθεται το δίκιο και το σωστό, αυτή γίνεται πανίσχυρη. Γι’ αυτό και πάντα αυτό είναι που βάλλεται στον κόσμο που ζούμε. Η ενότητα είναι που πλήττεται όταν προωθείται ο διαχωρισμός των ανθρώπων σε καλούς και κακούς, έξυπνους και χαζούς, χρήσιμους και άχρηστους, μαύρους και άσπρους, άντρες και γυναίκες, νέους και γέρους, άρρωστους και υγιείς, μορφωμένους και αμόρφωτους. Οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι. Όχι ίδιοι αλλά ίσοι. Οι διαχωρισμοί έρχονται μετά και είναι τεχνητοί ακριβώς για να διαλύουν την ενότητα που είναι η δύναμη όλων.
-Τα πράγματα είναι διαφορετικά όταν βάζουμε μπροστά το «εμείς» κι όχι το «εγώ»;
–Είναι άλλο πράγμα να αγωνίζεσαι για όλους και άλλο πράγμα να παλεύεις για έναν. Όταν αγωνίζεσαι για τον εαυτό σου θα είσαι πάντα μόνος. Όταν αγωνίζεσαι για ένα κοινό όραμα, θα ακολουθήσουν κι άλλοι. Τότε γεννιέται το «εμείς». Αυτό το «εμείς» είναι που κάνει την διαφορά, γιατί εμπεριέχει την ενότητα, την σύμπλευση, την αλληλεγγύη, την αλληλοβοήθεια, την κατανόηση. Όπως λέει και ένας από τους ήρωες της Ευτοπίας: «Ο κόσμος όμως δεν χτίζεται από χιλιάδες μοναχικά και εγωπαθή “εγώ”, χτίζεται μόνο όταν αυτά ενωθούν και γίνουν “εμείς”».
-Η ευτοπία είναι ο ιδανικός κόσμος;
-Ναι! Η Ευτοπία είναι ο ιδανικός κόσμος. Είναι ένας κόσμος όπου βασιλεύουν η ισότητα, η αγάπη, η δικαιοσύνη και το καλό γενικά. Είναι ένας κόσμος απαλλαγμένος από την κακία, την ζήλια, την κριτική, το ψέμα, την εκμετάλλευση.
Η Ευτοπία είναι ο κόσμος που όλοι ονειρευόμαστε να ζήσουμε σ΄αυτόν, που όμως δεν ξέρουμε πως να τον φτιάξουμε. Όπως όλα τα ωραία πράγματα, πρέπει πρώτα να τον ονειρευτούμε, να τον οραματιστούμε. Μετά πρέπει να πιστέψουμε σ΄αυτόν και να τον σχεδιάσουμε. Ύστερα έρχεται η προσπάθεια για το χτίσιμο, ο αγώνας. Ο άνθρωπος έχει αποδείξει πως μπορεί να καταφέρει πολλά. Μπορεί να καταστρέψει κόσμους αλλά και να χτίσει κόσμους. Ίσως ήρθε η ώρα να αποφασίσει να χτίσει την Ευτοπία. Ίσως ήρθε η ώρα να καταλάβει πως μπορεί να το κάνει και εύχομαι αυτό να συμβεί.
Από το οπισθόφυλλο
Σαράντα χρόνια μετά την εγκαθίδρυση του Μανιφέστου, ο κόσμος έχει αλλάξει ριζικά με την επιβολή παγκόσμιας διακυβέρνησης, το κλείσιμο των συνόρων, την απαγόρευση μετακινήσεων και επικοινωνιών, τη δημιουργία οικονομικών ζωνών σε κάθε χώρα, τον έλεγχο γεννήσεων και θανάτων και τον διαχωρισμό των ανθρώπων σε χρήσιμους και ακατάλληλους.
Ταυτόχρονα, κάποιοι πολίτες αντιστέκονται δημιουργώντας έναν μυστικό υπόγειο κόσμο, την Ευτοπία, ενώ άλλοι δημιουργούν τους Άλφα και την οργανωμένη και μεθοδευμένη αντίσταση ενάντια στους απάνθρωπους κανόνες του Μανιφέστου.
Δυο οικογένειες ακροβατούν ανάμεσα στην εξουσία και την επανάσταση, την επιλογή της συμμόρφωσης με τους ανηλεείς κανόνες ή την εξέγερση και τη διεκδίκηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Τα μέλη τους θα συνδεθούν με ακατάλυτους δεσμούς και θα βρεθούν αντιμέτωπα με τα μυστικά και τις ενοχές του παρελθόντος, που άλλοτε τους στοιχειώνουν και άλλοτε τους εξιλεώνουν και τους απελευθερώνουν.
Ο αγώνας έχει πλέον οργανωθεί παγκόσμια και η εξέγερση είναι προ των πυλών. Θα βρουν οι άνθρωποι το θάρρος και τη θέληση να πολεμήσουν, να αντισταθούν, να θυσιαστούν και να ανατρέψουν μια για πάντα την κατάρα του Μανιφέστου; Θα μπορέσει το όραμα των πολλών ανίσχυρων να επιβληθεί στους λίγους ισχυρούς και ο νέος κρυφός κόσμος να αναδυθεί για να δώσει ζωή στα όνειρα των ανθρώπων;
Η εμπνευσμένη ολοκλήρωση μιας επικής τριλογίας για έναν δυστοπικό κόσμο, που θα μπορούσε να είναι ο δικός μας, και ένα ευτοπικό μέλλον που αξίζει να διεκδικήσουμε!
Σχετικά με τη συγγραφέα
Η Άννη Παπαθεοδώρου γεννήθηκε το 1960 στην Αθήνα. Σπούδασε Οικονομικά στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Δούλεψε σε διάφορες εταιρείες στον ιδιωτικό τομέα και στη συνέχεια εργάστηκε στην Εμπορική Τράπεζα. Από το 2012 είναι συνταξιούχος.
Μετά τη συνταξιοδότησή της ασχολήθηκε κυρίως με θέματα της πόλης. Κυψελιώτισα γέννημα θρέμμα, ανήκει σε μια άτυπη συλλογικότητα, την Ομάδα Κατοίκων Κυψέλης. Δεν εγκατέλειψε ποτέ το ενδιαφέρον της για την οικονομία, καθώς και την πολιτική, διαβάζοντας πάρα πολλά σχετικά βιβλία.
Σημαντικό ενδιαφέρον της είναι το σκάκι, και είναι μέλος του Α.Ο. Πήγασος Κυψέλης. Ζει πάντα στην Κυψέλη και έχει έναν γιο.
Εργογραφία:
«Ευτοπία, Τα χρόνια του μανιφέστου», μυθιστόρημα, Άνεμος εκδοτική, 2018.
«Ευτοπία, Η φλόγα της επανάστασης», μυθιστόρημα, Άνεμος εκδοτική, 2019.
«Ευτοπία, Η γέννηση ενός νέου κόσμου», μυθιστόρημα, Άνεμος εκδοτική, 2020.
