Γράφει ο εκπαιδευτικός Σταύρος Φαλαγκάρας
Η πρόσφατη συνέντευξη του σκηνοθέτη, Δημήτρη Κουτσιαμπασιάκου, η επιστολή της κ. Μαρούλας Κλιάφα για το «Μουσείο Τσιτσάνη» και η προβολή αυτές τις μέρες της ταινίας ο « Σιωπηλός μάρτυρας» σε αίθουσες της Αθήνας και Θεσσαλονίκης, είναι οι αφορμές για αυτό μου το σημείωμα.Ο Δημήτρης Κουτσιαμπασιάκος, βραβευμένος σκηνοθέτης και η επίσης σκηνοθέτης Γλυκερία Πατραμάνη, η οποία είχε την ιδέα κι έγραψε το σενάριο, είναι δυο απ’ τους βασικούς συντελεστές του «Σιωπηλού μάρτυρα», μιας σπουδαίας κινηματογραφικής δημιουργίας, που αναφέρεται στις παλιές φυλακές των Τρικάλων. Είναι μια αφήγηση της ιστορικής μνήμης της πόλης μας, ανασύνθεση του παρελθόντος των φυλακών, που πάνω από 110 χρόνια είναι αναπόσπαστο κομμάτι της τρικαλινής κοινωνίας και ιστορίας. Είναι ευτύχημα για την πόλη μας, που τα δυο συγκεκριμένα πρόσωπα, με γνώση και πνευματική συγκρότηση, μας προσφέρουν σήμερα ένα επιμορφωτικό μάθημα τοπικής ιστορίας και πατριδογνωσίας, πολύτιμη κληρονομιά, ανάπλασης ενός χώρου της πόλης φορτωμένου μνήμες, που δυστυχώς τώρα, δεν θυμίζει σχεδόν τίποτα απ’ το παρελθόν. Είναι επίσης ευτύχημα, που τότε κτίσανε τη φυλακή πάνω στο τούρκικο Χαμάμ, και χάρη στην αποκάλυψη και στη συνέχεια την αποκατάστασή του από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Τρικάλων, διασώθηκε ένα τμήμα, γιατί σε αντίθετη περίπτωση, η ανεξήγητη κατεδαφιστική μανία, θα εξαφάνιζε κάθε ίχνος των παλιών φυλακών.
Δεν ξέρω πως αποτιμά και αξιολογεί η σημερινή Δημοτική Αρχή, τον «Σιωπηλό Μάρτυρα». Θεωρεί άραγε, ότι είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός, που αφορά πρωτίστως την πόλη μας και την ιστορία της; Εκτιμά τη σοβαρή, προσπάθεια των δημιουργών, η οποία απαίτησε χρόνο, μόχθο και χρήμα; Αν ναι, ποια είναι η συμμετοχή της και ποια η οικονομική συνδρομή στους δημιουργούς της ταινίας; Κρίνοντας κανείς από την μέχρι τώρα στάση της, διαπιστώνει δυστυχώς, αδικαιολόγητη αδιαφορία.
Με την ευκαιρία, θέλω να τονίσω όπως και παλιότερα είχα υποστηρίξει, ως σκεπτόμενος πολίτης και ενδιαφερόμενος για την πόλη που ζώ, πως είναι κρίμα, γιατί χάθηκε η ευκαιρία να διατηρηθούν, η όψη των φυλακών, σκοπιές, συρματοπλέγματα, ξυλουργικό εργαστήριο, θάλαμος κρατουμένων και προ παντός το αρχείο και τ’ άλλα υπάρχοντα. Θα ήταν σήμερα, μια αρμονική συνύπαρξη, μνήμης της φυλακής και του νεοσύστατου «Μουσείου Τσιτσάνη».
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός, αν πράγματι(σύμφωνα με πληροφορίες) μέρος του αρχειακού υλικού πετάχτηκε στα σκουπίδια!. Ποιοι διαχειρίστηκαν, αξιολόγησαν, έκριναν και αποφάσισαν (με επιπολαιότητα) για την τύχη του αρχείου; Αν συνέβη κάτι τέτοιο, είτε από άγνοια, είτε από ετσιθελισμό, είναι ασέβεια-για να μη πω έγκλημα- απέναντι στην ιστορία και τον πολιτισμό της πόλης. Οι υπεύθυνοι για θέματα πολιτισμού της προηγούμενης δημοτικής αρχής, πρέπει να δώσουν εξηγήσεις και να «λογοδοτήσουν» γιατί δεν διαφυλάχτηκε το αρχείο. Με ποια κριτήρια αποφάνθηκαν για την αξία και τη χρησιμότητα του πάσης φύσεως υλικού της φυλακής; Εδώ ασφαλώς και ισχύει το λαϊκό: «Δεν ήξερες δε ρώταγες»;
