Διακοπή θηλασμού: Πώς γίνεται;

Σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ. – World Health Organization/ W.H.O.), ο αποκλειστικός θηλασμός πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 6 μήνες, προκειμένου να επιτευχθεί η ιδανική ανάπτυξή του νεογνού. Από το χρονικό αυτό σημείο κι έπειτα χρειάζεται να χορηγούνται στο μωρό συμπληρωματικές τροφές ανάλογα με την ηλικία του, ενώ ο θηλασμός μπορεί να συνεχίζεται παράλληλα ακόμα και για διάστημα μεγαλύτερο των 2 ετών.

Για ποιους λόγους μία γυναίκα ενδεχομένως να χρειαστεί να διακόψει το θηλασμό;

Μεταξύ των λόγων, που θα ωθήσουν μία γυναίκα να διακόψει το θηλασμό περιλαμβάνονται οι εξής:

• το ενδεχόμενο του ενδομήτριου θανάτου του μωρού σε προχωρημένο στάδιο της κύησης
• η περίπτωση απώλειας του βρέφους, όσο ακόμα θηλάζει
• η επιστροφή στην εργασία με τις επαγγελματικές υποχρεώσεις να μην επιτρέπουν τη συνέχιση του θηλασμού
• η χρεία λήψης φαρμακευτικής αγωγής ασύμβατης με το θηλασμό
• η επιλόχειος μελαγχολία
• η επιλόχειος κατάθλιψη
• η επιθυμία για έναρξη προσπαθειών για επόμενη κύηση (ο θηλασμός σε μερικές περιπτώσεις λειτουργεί ως «φυσικό αντισυλληπτικό»)
• μια νέα εγκυμοσύνη: δεν αποκλείεται να είστε έγκυος και να θηλάζετε, όμως σε μερικές – και όχι λίγες περιπτώσεις – συνιστάται η διακοπή του θηλασμού, ακόμα και αν δεν υφίστανται «στενά ιατρικοί» λόγοι, απλά διότι αυτή καθαυτή η διαδικασία του θηλασμού απαιτεί εκ των πραγμάτων ενέργεια, την οποία μία έγκυος είναι πιθανόν να μην αισθάνεται ότι έχει ενδεχόμενες δυσκολίες, που φαίνονται ανυπέρβλητες όπως: η ποσότητα γάλακτος δεν είναι επαρκής, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί η σωστή τεχνική και το μωρό τραυματίζει τις θηλές
• ο θηλασμός εκλαμβάνεται από τη μητέρα, ως μία διαδικασία, που της προκαλεί μεγάλη ψυχολογική πίεση
• η προσωπική επιλογή

Πώς εμποδίζουμε την έναρξη της παραγωγής γάλακτος, αν αυτό απαιτηθεί, αμέσως μετά τον τοκετό, την αποβολή σε προχωρημένο στάδιο της κύησης, ή τον ενδομήτριο θάνατο του μωρού;

Στην περίπτωση αυτή χορηγείται – μετά από εντολή του θεράποντος ιατρού – στη μητέρα υπό τη μορφή δισκίων μία ουσία, που ονομάζεται Καβεργολίνη (Cabergoline). Η ουσία αυτή δρα στην περιοχή του εγκεφάλου, που ονομάζεται Υπόφυση και είναι η έδρα παραγωγής της ορμόνης Προλακτίνης. Η Προλακτίνη προάγει την παραγωγή γάλακτος από τους μαστούς. Η Καβεργολίνη αναστέλλει την παραγωγή της Προλακτίνης και κατ’ επέκτασιν και την παραγωγή γάλακτος.

Η λήψη τέτοιου είδους δισκίων αμέσως μετά τον τοκετό, αναστέλλει παντελώς το θηλασμό, ο οποίος κατ’ ουσίαν ποτέ δεν ξεκινά.

Θηλάζω, αλλά θέλω να σταματήσω… Πώς μπορώ να διακόψω το θηλασμό με φυσικό τρόπο;

Ανατρέχοντας στο μηχανισμό του θηλασμού, μπορούμε να εντοπίσουμε δύο βασικά ερεθίσματα, που προάγουν την έκκριση Προλακτίνης και μέσω αυτής την παραγωγή γάλακτος από τους μαστούς:

• τον ερεθισμό της θηλής με τις θηλαστικές κινήσεις του μωρού
• την κένωση των μαστών και την απομάκρυνση της ουσίας, που ονομάζεται Παλίνδρομος Αναστολέας της Γαλουχίας (Feedback Inhibitor of Lactation – FIL), που περιέχεται στο γάλα και – όπως υποδηλώνει το όνομά του – αναστέλλει την περαιτέρω παραγωγή γάλακτος
  Επομένως, για να περιοριστεί σταδιακά η παραγωγή γάλακτος θα πρέπει:
• να αποφευχθεί οποιοσδήποτε ερεθισμός της θηλής
• να αφαιρείται μικρή ποσότητα γάλακτος από το μαστό, χωρίς όμως αυτός να «αδειάζει» τελείως, ώστε εντός αυτού να παραμένει ποσότητα γάλακτος περιέχουσα τον FIL

Πώς αφαιρώ το γάλα χωρίς να «πειράζω» τις θηλές;

Αυτό μπορεί να γίνει με τη χρήση θηλάστρου, το οποίο κατ’ ουσίαν δεν έρχεται σε επαφή με τη θηλή, οπότε και το ερέθισμα αυτό τρόπον τινά αίρεται. Αν όμως επιθυμείτε δια του θηλάστρου να αναστείλετε το θηλασμό, θα πρέπει να μην αφαιρείτε όλο το περιεχόμενο στους μαστούς γάλα, απλά αρκετή ποσότητα, ώστε να μην αισθάνεστε τους μαστούς σας «βαρείς». Σταδιακά, χάρη και στον FIL, η ποσότητα παραγόμενου γάλακτος θα περιορισθεί.

Μία άλλη μέθοδος είναι η εφαρμογή απαλών μαλάξεων στους μαστούς, όταν αντιληφθείτε πως έχουν «γεμίσει».

Δεν μπορώ να σταματήσω σταδιακά το θηλασμό;

Φυσικά και μπορείτε.

Απλά θα πρέπει σταδιακά να αφαιρείτε και ένα γεύμα από το πρόγραμμα του μωρού, αντικαθιστώντας το με στερεά τροφή ή συμπλήρωμα, ανάλογα με τις οδηγίες του παιδιάτρου.

Ένας ακόμα παράγων, από τον οποίο εξαρτάται ο ρυθμός «αφαίρεσης» γευμάτων θηλασμού και αντικατάστασής τους από άλλες τροφές, είναι και η διάθεση του παιδιού απέναντι στο θηλασμό. Υπάρχουν παιδιά, που κάποια στιγμή «χάνουν το ενδιαφέρον τους», ενώ άλλα τον αποζητούν. Θα χρειαστεί να «προσαρμόσετε» τη μέθοδο απογαλακτισμού και σε τέτοιου είδους «απαιτήσεις».

Αν τα γεύματα μέσω θηλασμού δεν είναι αρκετά, ώστε να «αδειάσουν» ικανοποιητικά τους μαστούς σας, είναι απαραίτητο να αφαιρέσετε την υπερβάλλουσα ποσότητα γάλακτος, με μαλάξεις ή θήλαστρο.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr