Χρύσα Λυκούδη: Οτιδήποτε δεν μπορούμε να αποδείξουμε το θεωρούμε μυστήριο

Με τη Χρύσα Λυκούδη γνωριστήκαμε με αφορμή την έκδοση του πρώτου της μυθιστορήματος πριν από αρκετό καιρό. Είχαμε τότε μία πολύ ενδιαφέρουσα συνομιλία με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου. Μια συνομιλία που και οι δύο νιώθουμε ότι αφήσαμε στη «μέση» καθώς υποσχεθήκαμε αμφότερες ότι θα επανέλθουμε όταν κυκλοφορήσει το δεύτερο βιβλίο της σειράς για να μάθουμε την εξέλιξη της ηρωΐδας της, της Αιμιλίας. Μια υπόσχεση που τηρήσαμε και οι δύο και να που ήρθε η ώρα να ξανασυναντηθούμε.

Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη

Η Αιμιλία είναι η πρωταγωνίστρια του βιβλίου «Το τρόπαιο». Ένα ποτάμι σημάδεψε τη ζωή της, γιατί τότε, όταν η Αιμιλία ήταν μικρό κορίτσι και έπεσε στα φουσκωμένα νερά του, το ποτάμι… στέρεψε. Και στις όχθες του, ένα αγόρι άπλωσε τα χέρια και την έσωσε. Γλίτωσε τον πνιγμό, κατέκτησε το τρόπαιο της δύναμής της, και παρόλο που έγινε μια φημισμένη γιατρός, καταξιωμένη κοινωνικά, βυθίζεται στις αμφιβολίες, στα μυστικά, στο παράλογο.  Και τώρα, που το ποτάμι της ψυχής της φουσκώνει επικίνδυνα, εκείνη αγωνίζεται να βγει, να ψάξει την αλήθεια, να ξεσκεπάσει τα μυστικά, να βρει τις απαντήσεις. Ποιος ήταν ο άγγελος που την έσωσε, γιατί εξαφανίστηκε αφήνοντας στα χείλη της το σημάδι του πρώτου φιλιού, ποιος της έδωσε το μοναδικό «χάρισμα» να κάνει θαύματα στο χειρουργείο με τους ασθενείς της και  που αναγκάζεται να το κρατά μυστικό σε όλη της τη ζωή;

Όταν οι αποκαλύψεις ξεπερνούν τη φαντασία της, όταν ο έρωτας την πλημμυρίζει με πάθος και ενοχές, όταν το όνειρο ρίχνει τη μάσκα για να αποκαλυφθεί πως αυτό που χρόνια τη στήριζε ήταν σαθρό, τότε το ποτάμι της παιδικής της αθωότητας την προκαλεί να βουτηχτεί και πάλι στα φουσκωμένα νερά χωρίς να της μαρτυρά το τίμημα…

Η ίδια η συγγραφέας ξεδιπλώνει τη μοναδική αυτή ιστορία σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση.

 -Το τρόπαιο… κ. Λυκούδη είναι το δεύτερο βιβλίο σας μετά «Τη μέρα που στέρεψε ο Λάδωνας-Η ψυχοκόρη»;

-Ναι είναι το δεύτερο και είναι η συνέχεια του πρώτου. Περιγράφεται η ζωή της ψυχοκόρης Αιμιλίας από την στιγμή που φεύγει από τους θετούς γονείς της και επιστρέφει στη μητέρα της μέχρι σήμερα. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι αυτόνομο και να έχει την δική του προσωπικότητα.

-Πρόκειται για το δεύτερο μέρος της τριλογίας;

-«Τη μέρα που στέρεψε ο Λάδωνας-Η ψυχοκόρη» και το «Τρόπαιο» είναι μέρος μιας τριλογίας για τη ζωή και τις οικογενειακές ρίζες της Αιμιλίας. Στο τρίτο βιβλίο περιγράφονται συγκλονιστικές ιστορίες από τις ρίζες του πατέρα της που την άφησε ορφανή στα τρία της χρόνια.

-Μιλήστε μου για την υπόθεση του νέου σας βιβλίου.

-Μια ανεξήγητη παρεξήγηση μεταξύ Αιμιλίας κι Ορφέα γίνεται αφορμή να χωρίσουν οι δρόμοι τους στα δώδεκά τους χρόνια. Η Αιμιλία επιστρέφει στη μητέρα της κι έχει βάλει στόχο να γίνει γιατρός. Ένας συνεχής αγώνας είναι η ζωή της. Το παράπονο που την έδωσε ψυχοκόρη, οι συνεχείς απαιτήσεις και ο χειριστικός χαρακτήρας της μεγαλώνουν καθημερινά το χάος που τις χωρίζει. Μια βαθιά ουλή από ψαλίδι στο πρόσωπο είναι το τρόπαιό της για να ανεξαρτοποιηθεί από αυτήν και να ακολουθήσει τα όνειρά της. Φοιτήτρια της Ιατρικής γνωρίζει τα τερτίπια της ζωής στην Αθήνα και ερωτεύονται με τον Βίκο. Με αγώνες καταφέρνει υποτροφία στην Αμερική για ειδίκευση στην χειρουργική ογκολογία και διδακτορικό. Εκεί ανακαλύπτει το «χάρισμα» που έχει όταν αγγίζει με στοργή τον άρρωστο. Επιστρέφοντας κάνει οικογένεια με τον Φίλιππο και χωρίζουν μετά από δεκαπέντε χρόνια. Η ζωή της είναι αφιερωμένη στα τρία παιδιά της και στους ασθενείς της. Είναι μια γυναίκα δυνατή και χαρισματική που κάνει θαύματα στο χειρουργείο κάτω από το φωτεινό βλέμμα της νεκρής γιαγιάς Αναστασίας. Εκείνος ο παιδικός έρωτας με τον Ορφέα υπέβοσκε πάντα στην καρδιά της. Από τον χωρισμό τους και μετά τον έψαχνε στον ύπνο της μέσα από τρομερούς εφιάλτες. Παίρνει την απόφαση να τον συναντήσει μετά από σαράντα χρόνια στο ποτάμι τους στο Λάδωνα. Ερωτεύονται κεραυνοβόλα, αναπολούν την παιδική τους σχέση και ανατρέπονται όλα όσα πίστευαν ως αληθινά. Ένα μεταφυσικό φαινόμενο ήταν η αιτία να χωρίσουν, τότε παιδιά, κι αυτό τους έδεσε με μυστήριο τρόπο μετά από σαράντα χρόνια. Μυστικά και ψέματα βγαίνουν στην επιφάνεια. Ένας θάνατος θα λύσει πολλά μυστήρια του παρελθόντος. Όμως η Αιμιλία θεωρεί την αγάπη τους παράνομη γιατί εκείνος είναι παντρεμένος και οι αρχές της δεν τις επιτρέπουν να μπει ανάμεσα σε ένα ζευγάρι. Βασανίζεται ανάμεσα στα πρέπει και τα θέλω. Θα χωρίσει ο Ορφέας τη γυναίκα του για να είναι μαζί όπως ονειρεύονταν παιδιά;

-Ένα βιβλίο με έντονο μεταφυσικό στοιχείο, που όμως θίγει θέματα της σύγχρονης εποχής;

-Αυτός ήταν ο στόχος μου να θίξω μέσα από την ζωή της Αιμιλίας το ρόλο της μάνας Παναγιάς, της πραγματικής φιλίας, τα προβλήματα που αναδύονται από μια παράνομη σχέση, τους αγώνες για να πετύχεις τους στόχους σου και το πιο βασικό που θέλω να θίξω είναι το πραγματικό ενδιαφέρον και η προσφορά του γιατρού στους ασθενείς του. Όσον άφορά το μεταφυσικό στοιχείο το χρησιμοποιώ και στα τρία μου βιβλία γιατί θεωρώ ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουμε προβληματιστεί, έχουμε αναρωτηθεί από που ερχόμαστε… που πάμε… αν είμαστε μόνοι μας στη γη…  Οτιδήποτε δεν μπορούμε να αποδείξουμε το θεωρούμε μυστήριο. Πλήθος βιβλία μάς περιγράφουν ιστορίες για φαινόμενα που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε.

-Η Αιμιλία, αυτή η χαρισματική ηρωίδα σας,  γεννήθηκε μέσα από δικά σας βιώματα;

-Η παιδική ζωή της Αιμιλίας που περιγράφεται στο πρώτο βιβλίο έχει στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίες από τη ζωή μου, των συγγενών μου και των προγόνων μου. Στο δεύτερο βιβλίο η ηρωίδα μου ανεξαρτητοποιείται τελείως από μένα. Έχει αρκετά στοιχεία θα έλεγα από τον χαρακτήρα μου, τα συναισθήματά μου και τα πιστεύω μου, αλλά έχει κεντηθεί με αληθινά γεγονότα που μου έχουν εκμυστηρευτεί φίλοι ή που έχω βιώσει μαζί τους.

-Ο ανεκπλήρωτος έρωτας γίνεται βάσανο και σαράκι;

-Λένε, η πρώτη αγάπη ποτέ δεν πεθαίνει κι εκεί εστιάζω την ιστορία μου. Όταν είναι και ανεκπλήρωτη, σίγουρα παίρνει στην καρδιά άλλες διαστάσεις. Σιγοκαίει και σε ξεροψήνει βασανιστικά μέχρι να λυτρωθεί.

-Η Αιμιλία θα μπορούσε να είναι ο καθένας από εμάς;

-Σίγουρα θα ήθελα να της μοιάσω. Είναι η γυναίκα που αγωνίζεται από μικρή να πετύχει τους στόχους της και γίνεται η γιατρός σύμβολο, όπως θα θέλαμε να είναι όλοι οι γιατροί. Είναι η γυναίκα που βασανίζεται από ενοχές για την παράνομη αγάπη της. Είναι μια γυναίκα αξιαγάπητη, φιλική, τρυφερή με τους ασθενείς της, έχει χιούμορ, είναι δυναμική, αγωνίστρια και εργασιομανής που τα όποια μικρά ελαττώματά της συγχωρούνται. Πιστεύω ότι όλοι μας μέσα από το χαρακτήρα της και τα γεγονότα της ζωής της θα βρούμε ένα κομμάτι της δικής μας ζωής.

–Πιστεύετε ότι υπάρχει ό,τι δεν μπορεί να εξηγήσει η επιστήμη;

-Προβληματίζομαι. Το ψάχνω. Θεωρώ, ότι οι επιστήμονες που ασχολούνται με αυτόν το τομέα δεν έχουν ακόμη ανακαλύψει τον τρόπο για να το αποδείξουν. Το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ έγινε το πρώτο Ακαδημαϊκό Ίδρυμα στης ΗΠΑ, το οποίο συνείσφερε στην έρευνα της εξωαισθητήριας αντίληψης και της ψυχοκίνησης, σε εργαστηριακές συνθήκες. Μπορεί οι περισσότεροι επιστήμονες να αμφισβητούν την έρευνά τους, αλλά ότι κάποιοι ασχολούνται με αυτά τα θέματα, εμένα με εξιτάρει.

-Έχετε ολοκληρώσει το τρίτο βιβλίο;

-Σαν ιστορία το έχω σχεδόν ολοκληρώσει. Χρειάζεται όμως να κάνω μεγάλη έρευνα. Εδώ στη Γλασκώβη που ζω τα δυο τελευταία χρόνια δεν βρίσκω τον κατάλληλο χρόνο να συγκεντρωθώ και να δουλέψω, ούτε έχω την κατάλληλη βιβλιογραφία. Η αγαπημένη μου μελισσούλα μονοπωλεί την αγάπη μου, το ενδιαφέρον μου και το χρόνο μου. Όταν επιστρέψω στην Πάτρα, να είμαι καλά και θα αφοσιωθώ να το ολοκληρώσω.

-Από την Πάτρα στην Γκασκώβη; Αποτέλεσε αυτή η φιλόξενη γη πηγή έμπνευσης για εσάς;

-Η Γλασκώβη είναι μια πανέμορφη πόλη που τα Βικτωριανά τεράστια κτήριά της είναι σαν να βγήκαν από ένα ευφάνταστο παραμύθι. Έχω μαγευτεί από την αρχιτεκτονική των μουσείων της, των Πανεπιστημίων της, των εκκλησιών της και από τα αρχοντικά της σπίτια που η φαντασία μου αυθόρμητα όταν τα βλέπει σκαρώνει ιστοριούλες μιας άλλης εποχής.

Ευχαριστώ θερμά τη δημοσιογράφο κ. Βιβή Μαργαρίτη για την ευκαιρία που μου έδωσε να γνωρίστε το βιβλίο μου.

Η Χρύσα Λυκούδη μας συστήνεται

Με λένε Χρύσα Λυκούδη. Κατάγομαι από την Λυκούρια Καλαβρύτων και γεννήθηκα στα Καραμεσηναίικα Αχαϊας. Κατοικώ από το 1970 στην Πάτρα με την οικογένειά μου. Τελευταία ζω στην Γλασκώβη και απολαμβάνω τις ομορφιές της Σκωτίας.

Εργάστηκα εικοσιπέντε χρόνια στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών ως ΕΤΕΠ και είμαι συνταξιούχος.

Το βιβλίο «Το Τρόπαιο»,  από τις εκδόσεις ΥΔΡΟΠΛΑΝΟ είναι το δεύτερο μυθιστόρημά μου.

«Τη μέρα που στέρεψε ο Λάδωνας- Η Ψυχοκόρη» Ιούνιος 2019,  από τις εκδόσεις ΩΚΕΑΜΟΣ είναι το πρώτο.

Αρθρογραφούσα κατά καιρούς στις  τοπικές εφημερίδες, «ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΣΟΣ», «ΓΝΩΜΗ», «ΑΧΑΓΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ» κυρίως πολιτιστικά και λαογραφικά θέματα.

ΤΟ ΤΡΟΠΑΙΟ

Η Αιμιλία, μικρό κορίτσι, παραδίδεται από τη βιολογική της μητέρα στους άτεκνους θείους και   μεγαλώνει  σε ένα βουνίσιο χωριό,  με φροντίδα κι αγάπη. Είναι ένα ξεχωριστό παιδί, με ιδιαίτερα χαρίσματα. Όταν ήταν σχεδόν επτά ετών πέφτει στο αφρισμένο ποτάμι του Λάδωνα και κινδυνεύει να πνιγεί, αλλά τότε εμφανίζεται ένα συνομήλικο αγόρι, ο Ορφέας, και με μια μυστηριακή δύναμη που η Αιμιλία δεν καταφέρνει να εξηγήσει,  αναγκάζει το ποτάμι να στερέψει και το κορίτσι σώζεται. Από τότε ξεκινά ανάμεσα στα δυο παιδιά μια όμορφη σχέση, ο Ορφέας την επισκέπτεται κρυφά τα βράδια και της διδάσκει πράγματα και ιστορίες που μπορεί κανείς να βρει μόνο σε βιβλία των μεγάλων. Τα δυο παιδιά κρατούν το μυστικό τους, και παρόλο που συναντιούνται κάθε μέρα στο σχολείο ή στη γειτονιά δεν αποκαλύπτουν τις βραδινές τους συναντήσεις. Καθώς μεγαλώνουν ερωτεύονται αλλά αντίζηλος του Ορφέα είναι ένα άλλο αγόρι του σχολείου, ο Άγγελος,  που κανείς δεν υπολήπτεται.

Στα δώδεκα, η Αιμιλία επιστρέφει στη βιολογική της μητέρα, κουβαλώντας στην ψυχή την απόρριψη του Ορφέα, που ξαφνικά και χωρίς καμιά δικαιολογία της λέει ότι χωρίζουν οριστικά οι δρόμοι τους.

Μεγαλώνοντας, καταφέρνει να σπουδάσει παρά τις αντιρρήσεις και τα εμπόδια της μητέρας της. Παρακολουθούμε τις εφηβικές ανησυχίες, τους φοιτητικούς έρωτες και τις σπουδές της στην Αμερική που της επιτρέπουν να γίνει μια σπουδαία χειρουργός ογκολόγος. Το μυστικό της επιτυχίας όμως της Αιμιλίας δεν κρύβεται μόνο στο πείσμα, στη μελέτη και στις προσπάθειες να φτάσει στην κατάκτηση των στόχων με αγώνα και αυταπάρνηση. Το κορίτσι αυτό είναι προικισμένο μ’ ένα ξεχωριστό χάρισμα: μπορεί μ’ ένα άγγιγμα στον ασθενή της να «βλέπει» μέσα στην ψυχή αλλά και στο σώμα του, να εντοπίζει το πρόβλημα και να το θεραπεύει. Κάνει σκοπό της ζωής της την εξολόθρευση του καρκίνου χωρίς μεταστάσεις  και τα καταφέρνει μετά από χρόνια έρευνα.

Παντρεύεται, κάνει τρία παιδιά, αποκτά φήμη και κύρος και τελικά χωρίζει. Θα μπορούσε να αισθάνεται ολοκληρωμένη, ανεξάρτητη, αλλά έρχεται κάποια εποχή που το παρελθόν τη στοιχειώνει. Περίεργοι εφιάλτες την ταλαιπωρούν, ο Ορφέας εμφανίζεται στα όνειρά της, οι αναμνήσεις την μπερδεύουν.

Τελικά, αποφασίζει να ψάξει τις απαντήσεις της, να ξορκίσει τους δαίμονές της. Καταφέρνει να συναντήσει τον Ορφέα, στο ίδιο σημείο που είχαν συναντηθεί παιδιά, στον ποταμό τους τον Λάδωνα. Είναι πλέον και οι δυο ενήλικες, καταξιωμένοι στο χώρο τους, εκείνος παντρεμένος με δυο κόρες, αλλά ο έρωτας δεν υπολογίζει τίποτα. Παρ’ όλες τις ηθικές της αναστολές, η Αιμιλία υποκύπτει, ζουν μια θυελλώδη σχέση, με πάθος και οδύνη.  Του ζητά να της εξηγήσει γιατί την απαρνήθηκε τότε που ήταν παιδιά και τότε συμβαίνει κάτι που, αντί να την απαλλάξει από τα ερωτήματα που την ταλάνιζαν τόσα χρόνια, γεννιούνται καινούργια, πιο οδυνηρά: Ο Ορφέας αρνείται πως την έσωσε τότε που την κατάπιναν τα νερά του ποταμού, αρνείται πως την επισκεπτόταν τα βράδια και την δίδασκε σαν σοφός δάσκαλος. Αρνείται ότι αυτός της είπε να χωρίσουν για πάντα. Θυμόταν μόνο  τον αντίζηλό του, τον Άγγελο.

Η Αιμιλία όσο οργίζεται από την επιλεκτική μνήμη του, τόσο περισσότερο τον ερωτεύεται, ώσπου έρχεται μια μεταφυσική αποκάλυψη που ερμηνεύει πολλά από τα περίεργα και ακατανόητα γεγονότα που σημάδευαν τη ζωή της: Πρόκειται για τον δίδυμο αδελφό του Ορφέα, που πέθανε στη γέννα κάτω από δύσκολες συνθήκες και παραλήψεις.

Η αποκάλυψη αυτή και οι αποκαλύψεις τρομερών μυστικών από την ετοιμοθάνατη μάνα του, τους ενώνει  πιο πολύ ψυχικά, αλλά ακόμη η Αιμιλία του αντιστέκεται σωματικά αφού έχει στόχο να χωρίσουν για να μη διαλυθεί η οικογένειά του εξαιτίας της. Τελικά βρίσκει τη δύναμη και τον διώχνει από τη ζωή της. Διαλύονται και οι δυο.  Ζουν σε σκοτεινά κελιά όσο δεν επικοινωνούν ώσπου μήνες μετά εισβάλει εκείνος στο σπίτι της και παραδίνονται για πρώτη φορά, στη λαίλαπα του έρωτά τους.  Η υπέρβαση της Αιμιλίας, κόντρα στις αρχές της, να του παραδοθεί ψυχή τε και σώματι, γρήγορα αποδεικνύεται καταστροφική. Η Αιμιλία δεν ανέχεται να είναι η δεύτερη γυναίκα στη ζωή του αγαπημένου της, ούτε της ταιριάζει να κρύβεται. Ο Ορφέας υπόσχεται να χωρίσει αλλά η αναβλητικότητα, η δειλία, η αδυναμία του να πάρει αποφάσεις και για τους δυο τους τον αποδυναμώνουν σιγά σιγά μπροστά στα μάτια της. Όλος αυτός ο έρωτας που τόσα χρόνια δεν την άφηνε να δοθεί ολοκληρωτικά σε κάποια σχέση, εξατμίζεται  αφήνοντας ένα ίζημα απογοήτευσης.

Χωρίζουν και παρόλο που ο Ορφέας επιστρέφει μετανιωμένος, γεμάτος υποσχέσεις, η Αιμιλία δεν επιτρέπει στον εαυτό της να τον ξαναδεχτεί.

Μένει μόνη για κάμποσο καιρό μέχρι που το παρελθόν έρχεται να την ταρακουνήσει. Ο Άγγελος, το αγόρι που κάποτε όλοι περιγελούσαν, εισβάλει στη ζωή της ξαφνικά, καταξιωμένος ψυχίατρος, σπουδαγμένος στην Αμερική, με μεγάλη καριέρα εκεί. Την διεκδικεί, αποδεικνύοντας με τη συμπεριφορά και τις πράξεις του πως ο έρωτας μοιάζει με το φυλακισμένο σε ένα μπουκάλι κρασί. Όποτε το ανοίξεις, μπορεί να σε μεθύσει.