Αύγουστος 2020… Οι ταξιδιωτικές μας αναζητήσεις οδηγούν τα βήματά μας σε έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Ελλάδας. Σε υψόμετρο 1.150 μ. συναντάμε το βορειότερο χωριό του Ασπροποτάμου και το δυτικότερο χωριό του νομού Τρικάλων και της Θεσσαλίας. Το Χαλίκι απέχει 97 χλμ. από τα Τρίκαλα και μόλις 23 χλμ. από το Μέτσοβο (η πρόσβαση γίνεται μέσω Ανηλίου) ενώ βρίσκεται πολύ κοντά στο όρος Λάκμος, μια από τις υψηλότερες κορυφές της Ελλάδας (στην περιοχή η κορυφή είναι γνωστή ως Περιστέρι).
Το άγριο τοπίο με τα έλατα και την πλούσια βλάστηση προκαλεί δέος. Στην είσοδο του χωριού συναντάμε μερικές αγελάδες που αμέριμνα απολαμβάνουν την βοσκή τους. Ενοχλούνται από την παρουσία μας και αργά, αργά κινούνται για να μας αφήσουν να περάσουμε.
Μόλις φθάνουμε στο Χαλίκι είναι λες και κάνουμε μία παρένθεση στην πραγματικότητα την οποία ζούμε, ένα διάλειμμα από τους απίστευτους ρυθμούς της καθημερινότητας και μεταφερόμαστε σε έναν κόσμο τελείως διαφορετικό. Αυτός ο τόπος κρύβει καλά τα μυστικά του και τις απέραντες ομορφιές. Απέραντες βουνοκορφές, βραχώδεις και πετρώδεις πλαγιές, γκρεμούς, αλπικά καταπράσινα λιβάδια κεντημένα μ’ όλα τα χρώματα των αγριολούλουδων, ορεινές πηγές και ρυάκια, ονειρικό τοπίο ….
Η αρχιτεκτονική των σπιτιών που είναι λιθόκτιστα με την πέτρα να κυριαρχεί σε κτίρια και μονοπάτια δένει αρμονικά με το τοπίο. Απόλυτη ηρεμία. Η ησυχία είναι τέτοια που ακούμε τα βήματά μας. Ο ήχος από το ποτάμι δίπλα είναι κελαρυστός. Δεν το αντικρύζουμε αλλά το ακούμε. Λίγο πιο κει μία παρέα παιδιών παίζει και οι φωνούλες τους χρωματίζουν το τοπίο. Στις πλαγιές του βουνού ένα κοπάδι πρόβατα… Πίνακας ζωγραφικής είναι οι εικόνες που αντικρύζουμε…
Μας περιμένουν στο σπίτι τους ο Θανάσης Τσιατσούλης με τη σύζυγό του Ρούλα Τζάνη. Η φιλοξενία τους απίστευτη. Αν και μένουν μόνιμα στα Τρίκαλα, επισκέπτονται το χωριό σε κάθε ευκαιρία. Η Ρούλα αναλαμβάνει την ξενάγησή μας στο χωριό. Μαζί της θα περπατήσουμε στα πέτρινα σοκάκια, στα λιθόκτιστα γεφύρια και θα επισκεφτούμε τις εκκλησίες του χωριού.
Φέτος στο χωριό δεν έχει τον κόσμο που είχε άλλα καλοκαίρια. Είναι ένα ιδιαίτερο καλοκαίρι, όπως για όλο τον κόσμο άλλωστε. Ο κορωναϊός… ακύρωσε και το φημισμένο πανηγύρι, τη γιορτή των κτηνοτρόφων.
Στην πλατεία στη σκιά που προσφέρουν πλουσιοπάροχα τα υπεραιωνόβια συναντώνται οι παρέες των Χαλικιωτών. Εκεί σχολιάζουν την επικαιρότητα, ανταλλάσσουν ειδήσεις, συζητούν τα νέα του χωριού. Γύρω από την πλατεία τα γραφικά ταβερνάκια σκορπίζουν μυρωδιές από τα κρεατικά που ψήνουν στις σχάρες τους. Δεν λείπουν και οι επισκέπτες. Μία παρέα νέων καταφθάνει. Είναι από τους περιηγητές που έχουν έρθει για να επισκεφθούν τη γραφική δρακόλιμνη, τη Βερλίγκα.
Αξιοθέατα
Οι λιθόκτιστες εκκλησίες του χωριού αποτελούν περίφημα μνημεία αρχιτεκτονικής και μάρτυρες της μεγάλης ακμής που γνώρισε η περιοχή κατά την τελευταία περίοδο της ιστορίας της.
Στην πλατεία του χωριού δεσπόζει ο ναός της Αγ. Παρασκευής του 1725. Του ίδιου αιώνα είναι και ο ναός του Αγ. Γεωργίου. Οι ναοί των Αγ. Αθανασίου, Αγ. Μόδεστου (προστάτη της κτηνοτροφίας) και των Αγ. Αποστόλων είναι τρία ακόμη θρησκευτικά μνημεία στην περιοχή του Χαλικίου.
Αν βρεθείτε στο Χαλίκι να επισκεφθείτε το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, το οποίο έκτισαν οι εκ Χαλικίου Ιερομόναχοι αδελφοί Μαυρογεώργου (κατά την παράδοση το 1835) και το ναό του άλλοτε μοναστηριού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος του 1783.
Μνημεία αρχιτεκτονικής
Στο Χαλίκι όπου κυρίαρχο στοιχείο είναι η πέτρα πολλά σπίτια αποτελούν πραγματικά έργα τέχνης. Αν και σε αρκετά από αυτά οι στέγες έχουν αντικατασταθεί με σύγχρονες, εντούτοις, πολλά από αυτά φέρουν τη σφραγίδα της υπέροχης παραδοσιακής τέχνης της πέτρας. Το κονάκι του Χ. Δρόσου, του Κ. Ζιώζια, του Α. Δημάκη καθώς και το σχολείο του χωριού είναι αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Πέτρινες τοξωτές γέφυρες και λιθόκτιστες βρύσες
Από τα πιο όμορφα στοιχεία του χωριού που σίγουρα θα αποτυπώσει ο επισκέπτης φωτογραφικά και στη μνήμη του είναι οι πέτρινες τοξωτές γέφυρες του Φίλου και του Αγ. Γεωργίου καθώς και οι λιθόκτιστες βρύσες Αυλότοπα και Φίλος (τις οποίες η παράδοση χρονολογεί στα 1800 περίπου), στη Φονίσκα (τέλη του 1900) και στη Νεράιδα (1960).
Λαογραφικό Μουσείο
Από το καλοκαίρι του 2006 λειτουργεί στο Χαλίκι Πολιτιστικό κέντρο με λαογραφικά εκθέματα. Στεγάζεται στο παλιό δημοτικό σχολείο το οποίο ανακαίνισε Πολιτιστικός Σύλλογος Χαλικίου.
Kαταρράκτες του Άσπρου
Το μέρος προσφέρεται και για ορεινά σπορ όπως ορειβασία και ορεινή ποδηλασία. Αν είσαστε λάτρεις των εναλλακτικών διαδρομών τότε αυτό είναι το σωστό μέρος.
Κατά τη διαδρομή από το Χαλίκι προς τις τοποθεσίες Ρόνα και Βουρτόπα (προς Μέτσοβο), κοντά σχετικά από το χωριό, θα συναντήσετε τις πηγές του ποταμού Αχελώου που οι ντόπιοι ονομάζουν Ασπροπόταμο. Στη διαδρομή του ποταμού, καθώς κατεβαίνει το βουνό σχηματίζονται εντυπωσιακοί καταρράκτες. Μάλιστα, όπως ενημερωθήκαμε, κάποιοι εξ αυτών ξεπερνούν τα 5 μέτρα και το θέαμα είναι μοναδικό.
Βερλίγκα
Δεν είναι πολλοί εκείνοι που γνωρίζουν την ύπαρξή της, αλλά όσοι τη συναντήσουν στο δρόμο τους μαγεύονται από την απίστευτη ομορφιά της. Μία ομορφιά που συμπληρώνει ως εντυπωσιακή πινελιά το υπέροχο τοπίο του Ασπροποτάμου. Ο λόγος για τη δρακόλιμνη Βερλίγκα ή Βρίγγα.
Το χειμώνα
Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού είναι λίγοι και το χειμώνα παραμένουν ελάχιστοι κάτοικοι μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού. Το καλοκαίρι, ωστόσο, γεμίζει από τους Χαλικιώτες που έρχονται από κάθε γωνιά του πλανήτη για να περάσουν λίγες μέρες στο αγαπημένο τους μέρος.
Προϊόντα
Μην παραλείψετε κατά την επίσκεψή σας να προμηθευτείτε τοπικά προϊόντα. Μάλιστα στο Χαλίκι θα βρείτε υπέροχα τυριά στο οικογενειακό τυροκομείο που έχει εκεί την έδρα του. Φυσικά είναι αυτονόητο ότι θα γευτείτε τα πεντανόστιμα φαγητά που σερβίρουν οι ταβέρνες του χωριού. Τα κρεατικά είναι κορυφή.
Ιστορικά στοιχεία
Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες η κατοίκηση του χωριού είναι μακραίωνη. Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι στο σημείο όπου είναι χτισμένο σήμερα το Χαλίκι υπήρξε η «παρά τον Αχελώον» αρχαία Χαλκίς. Αυτό ήταν το όνομα του χωριού μέχρι τον 18o αιώνα. Κατά ή μετά την τουρκοκρατία καθιερώθηκε το όνομα Χαλίκι, που προέρχεται είτε από τα άσπρα χαλίκια του Αχελώου, στα οποία και το ίδιο το ποτάμι (στη νηπιακή του μορφή) χρωστά το δεύτερο όνομά του (Ασπροπόταμος) είτε από παραφθορά του Χαλκίς. (Πληροφορίες από infotouristmeteora.gr).
