Προωθείται ως ένα υγιεινό διατροφικό μοτίβο, ωστόσο δεν λείπουν και οι ανησυχίες που εκδηλώνονται κατά καιρούς – Η πιο πρόσφατη θέλει τη συγκεκριμένη δίαιτα να συνδέεται με μείωση της ανάπτυξης των μαλλιών.
Έχει συνδεθεί με μια σειρά σημαντικών οφελών, ειδικά για τη μεταβολική υγεία. Προάγει τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες και τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Γι’ αυτούς και για αρκετούς ακόμη λόγους, η διαλειμματική νηστεία κερδίζει όλο και περισσότερους ανθρώπους, που την υιοθετούν για να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματά της.
Μια πρόσφατη έρευνα, ωστόσο, έρχεται να αναχαιτίσει την καλή της φήμη, συνδέοντας αυτό το διατροφικό μοτίβο με μια απροσδόκητη παρενέργεια: Την επιβράδυνση της ανάπτυξης των μαλλιών.
Ειδικότερα, τα επιστημονικά ευρήματα που δημοσιεύονται στο Cell αναφέρουν ότι τα ποντίκια που υποβλήθηκαν σε διαλείπουσα νηστεία παρουσίασαν βραδύτερη αναγέννηση μαλλιών, σε σύγκριση με εκείνα που είχαν συνεχή πρόσβαση σε τροφή.
Αν και τα ευρήματα είναι προκαταρκτικά, εγείρουν ενδιαφέροντα ερωτήματα σχετικά με το πώς η νηστεία επηρεάζει την υγεία των μαλλιών και του δέρματος.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον βιολόγο βλαστοκυττάρων Bing Zhang από το Πανεπιστήμιο Westlake της Κίνας, ανακάλυψαν ότι η διαλειμματική νηστεία -αν και ευεργετική για τον συνολικό μεταβολισμό- έχει ακούσιες επιπτώσεις στην αναγέννηση των μαλλιών.
Στα πειράματά τους συμμετείχαν δύο ομάδες ποντικών: Η μία είχε απεριόριστη πρόσβαση σε τροφή, ενώ η άλλη ακολούθησε πρωτόκολλα διαλείπουσας νηστείας. Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι τα ποντίκια στην ομάδα νηστείας παρουσίασαν σημαντικά επιβραδυμένη αναγέννηση τριχών.
Πιο αναλυτικά, τα ποντίκια με απεριόριστη πρόσβαση σε τροφή ανέπτυξαν τις περισσότερες τρίχες τους μέσα σε 30 ημέρες, ενώ αντίθετα, αυτά που ακολουθούσαν διαλείπουσα νηστεία χρειάστηκαν 96 ημέρες για να επιτύχουν μερική μόνο αναγέννηση τριχών.
Επιπλέον, το οξειδωτικό στρες που προκαλεί η διαλείπουσα νηστεία φάνηκε να επηρεάζει αρνητικά τα βλαστοκύτταρα των θυλάκων (HFSCs), που είναι απαραίτητα για την αναγέννηση των τριχών.
Η διαδικασία μετάβασης από τον μεταβολισμό της γλυκόζης σε αυτόν του λίπους που προκαλείται κατά τη διάρκεια της νηστείας οδήγησε στη συσσώρευση επιβλαβών ριζών, προκαλώντας τελικά κυτταρικό θάνατο.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Οι ερευνητές συσχέτισαν τη μειωμένη αναγέννηση των μαλλιών με την αύξηση των ελεύθερων λιπαρών οξέων κατά τη διάρκεια της νηστείας. Καθώς το σώμα αξιοποιεί τα αποθέματα λίπους για ενέργεια, ο λιπώδης ιστός απελευθερώνει λιπαρά οξέα, που συσσωρεύονται κοντά στους θύλακες των τριχών.
Τα HFSCs, σε αντίθεση με άλλα βλαστοκύτταρα του δέρματος, δεν έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική ικανότητα, ώστε να εξουδετερώνουν το οξειδωτικό στρες που προκαλούν τα λιπαρά οξέα.
Από την άλλη, τα επιδερμικά βλαστοκύτταρα, που είναι υπεύθυνα για τη διατήρηση του δερματικού φραγμού, δεν επηρεάστηκαν, λόγω της ισχυρότερης αντιοξειδωτικής τους ικανότητας. Αυτή η διαφορά αναδεικνύει την ευπάθεια των HFSCs στις μεταβολικές αλλαγές που προκαλούνται από τη νηστεία.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτή η πρόκληση;
Η μελέτη έδειξε ότι τα αντιοξειδωτικά θα μπορούσαν να εξουδετερώσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της νηστείας στην αναγέννηση των μαλλιών.
Για παράδειγμα, η εφαρμογή βιταμίνης Ε απευθείας στο δέρμα παρουσιάζεται ικανή να βοηθήσει τα HFSCs να επιβιώσουν από το οξειδωτικό στρες.
Αποτελεσματική μπορεί να είναι, επιπλέον, η ενίσχυση της αντιοξειδωτικής ικανότητας των HFSCs μέσω γενετικών τροποποιήσεων. Τα συμπληρώματα διατροφής ή οι τοπικές θεραπείες θα μπορούσαν λοιπόν ενδεχομένως να μετριάσουν τις επιπτώσεις της νηστείας στην ανάπτυξη των μαλλιών.
Τι έδειξε η έρευνα σε ανθρώπους
Για να διαπιστώσει εάν τα ευρήματα επιβεβαιώνονται και στους ανθρώπους, η ομάδα διεξήγαγε μια μικρή κλινική δοκιμή σε 49 υγιείς νεαρούς ενήλικες συμμετέχοντες. Όσοι ακολούθησαν ένα σχήμα νηστείας διάρκειας 18 ωρών καθημερινά παρουσίασαν μείωση της ταχύτητας ανάπτυξης των μαλλιών κατά 18%.
Ωστόσο, λόγω του μικρού μεγέθους του δείγματος και της μικρής διάρκειας της μελέτης (10 ημέρες), απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα.
Σύμφωνα, πάντως, με τον δρ. Zhang, ο κυτταρικός θάνατος των HFSCs που προκαλείται από τη νηστεία συμβαίνει και στους ανθρώπους, η επίδραση ωστόσο είναι ηπιότερη από ό,τι στα ποντίκια, λόγω των διαφορών στους ρυθμούς μεταβολισμού και τα πρότυπα ανάπτυξης των μαλλιών. «Τα μαλλιά αναπτύσσονται, απλώς με πιο αργό ρυθμό από τον συνηθισμένο», εξηγεί.
Η έρευνα ανοίγει νέους δρόμους για τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο η νηστεία επηρεάζει τα βαλστοκύτταρα άλλων ιστών. Επόμενος στόχος της ομάδας του δρ. Zhang είναι να διερευνήσει πώς η διαλείπουσα νηστεία επηρεάζει την επούλωση πληγών και την αναγέννηση άλλων συστημάτων του σώματος.
Οι ειδικοί θα προσπαθήσουν, επίσης, να εντοπίσουν μεταβολίτες ή θεραπείες που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την επιβίωση των HFSCs και την ανάπτυξη των μαλλιών κατά τη διάρκεια περιόδων νηστείας.
Παρά τα ευρήματα, ο δρ. Zhang τονίζει ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να εγκαταλείψουν τη διαλείπουσα νηστεία. Τα οφέλη της για τη μεταβολική υγεία, την αντίσταση στο στρες και τη συνολική ευεξία παραμένουν σημαντικά.
Επισημαίνει, ωστόσο, ότι τα νέα ευρήματα χρησιμεύουν ως υπενθύμιση ότι η νηστεία, όπως και κάθε παρέμβαση στον τρόπο ζωής, μπορεί να έχει αντισταθμιστικά οφέλη.
Είναι, λοιπόν, σημαντικό να έχετε επίγνωση αυτών των επιδράσεων και να διερευνάτε πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης των συνεπειών, ώστε να αντλείτε τα μέγιστα οφέλη, περιορίζοντας παράλληλα τις παρενέργειες.
