Ένα κομμάτι πωρόλιθου, πελεκημένο με τέχνη και μεράκι, προκάλεσε ενθουσιασμό στον αρχαιολογικό χώρο των Αιγών, στη Βεργίνα.
Η απολάξευσή του είχε ολοκληρωθεί από εξειδικευμένους τεχνίτες, που κατάφεραν να του δώσουν σχήμα και μορφή και να το τοποθετήσουν ανάμεσα σε δύο αρχαίους σπονδύλους, κομμάτια των κιόνων του ανακτόρου που αναστηλώνεται. Το δείγμα θεωρήθηκε εξαιρετικά επιτυχημένο και αυτό είναι αρκετά ελπιδοφόρο για τη συνέχεια, καθώς τα επόμενα χρόνια αναμένεται να απολαξευτούν αρκετοί ακόμη σπόνδυλοι, ώστε να συμπληρωθούν και να αναστηλωθούν περίπου 30 κίονες στο περιστύλιο, στις στοές τις πρόσοψης, στα πολύστηλα των προθαλάμων και στο επιβλητικό κτίριο που ο καθηγητής Βόλφραμ Χέφνερ (Wolfram Hoepfner) είχε χαρακτηρίσει «Παρθενώνα της Μακεδονίας».
Παράλληλα ξεκίνησε η κατασκευή των περίπου 7.000 λίθινων πλίνθων, που έχουν μήκος γύρω στο ένα μέτρο, ύψος μισό και πλάτος 60 με 70 εκατοστών, οι οποίοι θα χρησιμοποιηθούν μαζί με τους αρχαίους που διατηρήθηκαν, για την ανακατασκευή του τεράστιου αναλήμματος, επάνω στο οποίο εδράζεται το μνημείο. Οι επιφάνειες όλων αυτών των λίθων διαμορφώνονται από τους τεχνίτες με το χέρι και τα εργαλεία είναι αντίστοιχα με αυτά που χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα.
Στο σημείο αυτό της Βεργίνας, στο υπερυψωμένο τμήμα της πλαγιάς όπου χτίστηκε το ανάκτορο στα χρόνια του Φιλίππου του Β΄, μόλις βελτιωθεί ο καιρός, στις αρχές του Μαΐου, θα ξεσκεπαστούν τα περίφημα ψηφιδωτά με τις κόρες και τα λουλούδια και την αρπαγή της Ευρώπης, ώστε ο χώρος να ανοίξει για το κοινό, εφόσον διευθετηθούν τα ζητήματα με την κυκλοφορία στον στενό ανηφορικό δρόμο. Εκεί ο επισκέπτης θα μπορεί να δει το μεγάλο, ήδη αναταγμένο κομμάτι του μνημείου, αλλά και τις αναστηλωτικές εργασίες που παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. «Πλέον όποιος έρχεται στο ανάκτορο βλέπει το κτίριο. Το μέγιστο ύψος της ανάταξης είναι 1,6 μέτρα» εξηγεί η προϊσταμένη της εφορίας αρχαιοτήτων Ημαθίας, αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδη. Όπως επισημαίνει, μέχρι στιγμής ολοκληρώθηκε η συντήρηση και η ανάταξη της δυτικής, της νότιας και της νοτιοανατολικής πτέρυγας, όπου είναι τα δωμάτια με τα ψηφιδωτά, ενώ συντηρήθηκαν τα αρχαία δάπεδα και στη συνέχεια θα προχωρήσει η αναστήλωση των κιόνων της πρόσοψης στη νότια στοά και στο περιστύλιο.
«Στο τέλος θα έχουμε αναστηλωμένο το νότιο κομμάτι του περιστυλίου, με 16 κίονες και τη ζωφόρο στο ύψος των οκτώ μέτρων. Έτσι, για πρώτη φορά θα προκύψει ολοκληρωμένη η εικόνα του κτιρίου, που είναι αντιπροσωπευτικό της κλασικής αρχιτεκτονικής στη Μακεδονία στη γνωστή της διατύπωση, με τους ορθούς κίονες και το επιστύλιο» προσθέτει. Χαρακτηρίζει άλλωστε, πολύ θετικό το γεγονός ότι στο τέλος του προηγούμενου χρόνου διπλασιάστηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) του ΕΣΠΑ ο προϋπολογισμός για τα έργα αναστήλωσης του ανακτόρου, φτάνοντας συνολικά τα δέκα εκατομμύρια ευρώ, με χρονικό ορίζοντα περαίωσης το τέλος του 2022, οπότε θα κλείσει η τρέχουσα περίοδος. «Αυτό σημαίνει ότι εκτός από την αναστήλωση του περιστυλίου θα αναταχθεί και ολόκληρη η βόρεια πλευρά του ανακτόρου με τον τεράστιο αναλημματικό τοίχο, το μεγάλο τεχνικό έργο που έκαναν οι αρχαίοι Μακεδόνες και πρέπει να ολοκληρώσουμε και εμείς, ώστε να κρατήσουμε την πλαγιά που ολισθαίνει» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με την κ. Κοτταρίδη, η αναστήλωση του ανακτόρου των Αιγών είναι εξαιρετικά σημαντική, διότι θα προσφέρει στη Μακεδονία το πιο σημαντικό δείγμα της αρχιτεκτονικής της κλασικής εποχής που υπήρξε σε ολόκληρο τον βορειοελλαδικό χώρο. «Το ανάκτορο του Φιλίππου Β΄ καταστράφηκε στα μέσα του 2ου προχριστιανικού αιώνα, μετά την κατάληψη της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους και πολλά από τα λίθινα μέλη του έγιναν οικοδομικό υλικό για άλλα κτίσματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλοί από τους λίθους του τμήματος του κτιρίου που είχε αποκαλυφθεί από την ανασκαφή των Γάλλων τον 19ο αιώνα χρησιμοποιήθηκαν για να κτιστούν τα σπίτια του γειτονικού προσφυγικού χωριού Βεργίνα» σημειώνει με νόημα. Στο μεταξύ, ο πάνω όροφος της πρόσοψης του προπύλου του ανακτόρου μαζί με ένα κομμάτι των κιονοστοιχιών των στοών, σε ένα μήκος 30 μέτρων και σε ύψος οκτώ, έχει αναταχθεί μέσα στο καινούριο μουσείο των Αιγών.
Το έκθεμα αυτό, αντίστοιχο με το αναταγμένο πρόπυλο της αγοράς της Μιλήτου, που βρίσκεται στο Μουσείο του Βερολίνου, επιλέχθηκε να τοποθετηθεί στο μουσείο καθώς δεν θα μπορούσε για στατικούς λόγους να αναστηλωθεί στη θέση του. Όσο για το ίδιο το μουσείο, μπορεί να λειτουργεί για εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα, ωστόσο η αλλαγή της νομοθεσίας για προμήθειες και διαγωνισμούς προκάλεσε καθυστερήσεις αρκετών μηνών μέχρι να προσαρμοστούν τα διάφορα συστήματα. Με δεδομένες τις καθυστερήσεις αυτές και τις διαδικασίες που απαιτούνται, η κ. Κοτταρίδη εκτιμά ότι «το μουσείο θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει πλήρως με όλες του τις εκθέσεις την άνοιξη του 2020».
