Αναζητώντας την Ωραία Ελένη στα κάστρα και στις καστροπολιτειες…

Ένα μικρό οδοιπορικό στο Ναύπλιο, την Επίδαυρο, τον Μυστρά και τις Μυκήνες της Γ’ τάξης του 4 ου Γυμνασίου Τρικάλων «Γιώργος Σεφέρης»

Τριήμερη εκπαιδευτική εκδρομή πραγματοποίησε η Γ΄ τάξη του 4 ου Γυμνασίου Τρικάλων «Γιώργος Σεφέρης» στις 28, 29 και 30 Μαρτίου στα πλαίσια πολιτιστικών προγραμμάτων της τρέχουσας σχολικής χρονιάς. Τα προγράμματα που υλοποιήθηκαν ήταν «Αναζητώντας την ωραία Ελένη…» με συντονίστρια καθηγήτρια την κ. Γουρζιώτη Κυριακή, φιλόλογο και «Ιστορικές και πολιτιστικές διαδρομές στα κάστρα της Ελλάδας. Διαβαίνοντας στα καλντερίμια μιας καστροπολιτείας από το χθες στο σήμερα» με συντονίστρια καθηγήτρια την κ. Μαρούση Σταματική, κοινωνιολόγο και υποδιευθύντρια του 4 ου Γυμνασίου. Στόχος των προγραμμάτων ήταν να κατανοήσουν οι μαθητές την ιστορική διαδρομή του πάντοτε αδιάσπαστου και ενιαίου Ελληνισμού στο πέρασμα των αιώνων: Αρχαία Ελλάδα, Βυζάντιο, Νεότερη Ελλάδα. Την εκδρομή συνόδευσαν, εκτός από την συντονίστρια του ενός προγράμματος, η Διευθύντρια του σχολείου κ. Τσιοτινού Αθανασία, Φιλόλογος και η κ. Ράμπια Δέσποινα, καθηγήτρια καλλιτεχνικών, οι οποίες συμμετέχουν στα προγράμματα.

Η αναχώρηση από το σχολείο έγινε νωρίς το πρωί της Πέμπτης με προορισμό την Επίδαυρο. Βέβαια, δεν θα μπορούσαμε να περάσουμε τον Ισθμό της Κορίνθου και να μην σταματήσουμε για να θαυμάσουμε και να φωτογραφίσουμε το μεγάλο αυτό κατασκευαστικό έργο που ολοκληρώθηκε στα χρόνια του Χαρίλαου Τρικούπη. Μετά από 2 ώρες περίπου φτάσαμε στην αρχαία Επίδαυρο και ξεναγηθήκαμε πρώτα στο Μουσείο που βρίσκεται στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου. Εκεί είναι εκτεθειμένα πολλά από τα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν στο χώρο και τα πιο πολλά αποτελούν τμήματα των πιο σημαντικών οικοδομημάτων του ιερού. Στη συνέχεια ξεναγηθήκαμε στο Ασκληπιείο, το ιερό του θεού – ιατρού της αρχαιότητας. Το ιερό ιδρύθηκε τον 6 ο αιώνα π.Χ. και αποτέλεσε το σημαντικότερο θεραπευτικό κέντρο όλου του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού κόσμου. Τη μεγαλύτερη ανάπτυξή του την γνώρισε τον 4 ο αι. π.Χ. κατά τη διάρκεια του οποίου ανεγέρθηκαν τα σημαντικότερα οικοδομήματα του χώρου, ένα από τα οποία είναι και το περίφημο θέατρο. Οι μαθητές είχαν τη δυνατότητα να θαυμάσουν από κοντά το τελειότερο και διασημότερο παράδειγμα αρχαίου ελληνικού θεάτρου το οποίο είναι μοναδικό για την αξιοθαύμαστη προσαρμογή του στον χώρο, την εξαίσια αρμονία των αναλογιών του και την απαράμιλλη ακουστική του. Μάλιστα, μια ομάδα μαθητών είχαν την ευκαιρία «να παίξουν» κάποια σκηνή από την τραγωδία του Ευριπίδη «Ελένη» που διδάσκονται τη φετινή χρονιά και να αισθανθούν λίγο από το δέος που αισθάνονται και οι ηθοποιοί που παίζουν κάθε χρόνο στις παραστάσεις των Επιδαυρίων. Το τέλος της πρώτης μέρας μας βρήκε στα γραφικά στενά της πόλης του Ναυπλίου κάνοντας βόλτες και τρώγοντας στις ταβερνούλες.

Την δεύτερη μέρα ξεκινήσαμε νωρίς για τον Μυστρά. Χτισμένη στον απόκρημνο λόφο του Ταΰγετου, η καστροπολιτεία του Μυστρά μας μετέφερε σ΄ ένα ταξίδι στον χρόνο και αποτέλεσε μια πρωτότυπη πολιτιστική εμπειρία. Τα κτίσματά της είναι στην πλειοψηφία καλοδιατηρημένες βυζαντινές εκκλησίες, αλλά και παλάτια, σπίτια, γεφυράκια και φυσικά το κάστρο. Για την είσοδό μας σε αυτήν χρησιμοποιήσαμε την Άνω Πύλη και ξεκινήσαμε την περιήγησή μας από πάνω προς τα κάτω. Η διαδρομή ίσως ήταν λίγο κουραστική όμως το τοπίο με τα άγρια φυτά και άνθη της άνοιξης και η μαγευτική θέα του λακωνικού κάμπου μας αποζημίωσε. Κατηφορίζοντας βρεθήκαμε μπροστά στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας με την εντυπωσιακή παράσταση του Χριστού στην κόγχη και τα μονογράμματα του Μανουήλ Κατακουζηνού. Λίγο πιο κάτω συναντήσαμε τα Παλάτια των Δεσποτών και τη μητρόπολη της καστροπολιτείας, τον Άγιο Δημήτριο, που λέγεται ότι στέφθηκε αυτοκράτορας ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Στη συνέχεια ξεναγηθήκαμε στη Μονή της Παντάνασσας, στο μοναδικό μοναστήρι του κάστρου και το καλύτερο διατηρημένο στο οποίο ξεχωρίζουν οι τοιχογραφίες του 17 ου και 18 ου αιώνα. Από την περιήγησή μας στον Μυστρά, αυτό που αποκομίσαμε περισσότερο ακόμα και από τις ιστορικές γνώσεις ήταν η αίσθηση ότι περπατούσαμε σε ένα ολοζώντανο μνημείο το οποίο ευωδίαζε από λουλούδια και πρασίνιζε από πυκνή βλάστηση. Γεμάτη από εικόνες, μετά από μια μικρή στάση για ξεκούραση και πρόχειρο φαγητό, πήραμε τον δρόμο της επιστροφής για Ναύπλιο. Εκεί περιηγηθήκαμε από την ξεναγό στην παλιά πόλη ξεκινώντας από την «Πύλη της ξηράς», η οποία αποτελούσε την είσοδο της πόλης από την ξηρά όταν η πόλη ήταν και αυτή τειχισμένη καστροπολιτεία. Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, στην είσοδο της οποίας δολοφονήθηκε το 1831 ο πρώτος κυβερνήτης του ελληνικού κράτους, ο Ιωάννης Καποδίστριας. Συνεχίσαμε τη βόλτα μας στο Βουλευτικό όπου συνεδρίαζε η Βουλή των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της επανάστασης και στην πλατεία Συντάγματος, που αποτελεί το κέντρο της πόλης. Η περιήγησή μας τελείωσε στο Δημαρχείο του Ναυπλίου, ένα όμορφο νεοκλασικό κτήριο. Η δεύτερη μέρα τελείωσε σε μια ταβέρνα με ζωντανή μουσική στην οποία κυριάρχησε το κέφι και ο χορός.

Η τρίτη και τελευταία μέρα ξεκίνησε με μια βόλτα στο φρούριο του Παλαμηδίου στο οποίο, αφού γοητευτήκαμε από την πανοραμική θέα της πόλης του Ναυπλίου, περιηγηθήκαμε στους προμαχώνες και στο κελί που φυλακίστηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο πρωτεργάτης της ελληνικής επανάστασης μετά την καταδίκη του για συνομωσία κατά του καθεστώτος. Μετά το Παλαμήδι αποχαιρετήσαμε το Ναύπλιο και κατευθυνθήκαμε για Μυκήνες. Η ξενάγησή μας ξεκίνησε πρώτα από το μουσείο που βρίσκεται δίπλα από τον αρχαιολογικό χώρο και έχει συνολικά 3 αίθουσες, οι οποίες χωρίζονται σε συγκεκριμένες θεματικές ενότητες. Στον προθάλαμο, έχοντας μπροστά μας τη μακέτα της ακρόπολης των Μυκηνών πήραμε μια γενική ιδέα για τις αρχαίες Μυκήνες, τις ανασκαφές που έχουν γίνει και τα ευρήματά τους σε αυτές. Στην πρώτη αίθουσα μάθαμε λεπτομέρειες για τη ζωή των κατοίκων εκεί, στη δεύτερη ανακαλύψαμε τον Θησαυρό του Ατρέα και μάθαμε για τα ταφικά έθιμά τους και στην τελευταία ενημερωθήκαμε για το τέλος των Μυκηνών. Εντυπωσιαστήκαμε από τις τοιχογραφίες, τα πολυάριθμα σκεύη, τους σφραγιδόλιθους, τις γυναικείες θεότητες και τα αντικείμενα θρησκευτικής λατρείας ενώ σημαντικότερο έκθεμα του μουσείου αποτελούν αναντίρρητα οι πινακίδες της Γραμμικής Β΄. Μετά το μουσείο η ξενάγηση συνεχίστηκε στον αρχαιολογικό χώρο – ήταν όμως σχετικά σύντομη λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών. Καταφέραμε με δυσκολία – λόγω των δυνατών ανέμων – να φτάσουμε στην Πύλη των Λεόντων, που είναι και η είσοδος στην ακρόπολη και αποτελεί ένα σπάνιο δείγμα μνημειακής γλυπτικής, αφού αποτελείται από 4 ογκόλιθους. Επίσης, καταφέραμε να επισκεφτούμε και τον Θησαυρό του Ατρέα, που είναι ο πιο μεγαλόπρεπος από τους θολωτούς τάφους των Μυκηνών. Η τριήμερη εκδρομή μας ολοκληρώθηκε στη Νεμέα, όπου, αφού σταματήσαμε για το μεσημεριανό φαγητό και για λίγη ξεκούραση, είχαμε την ευκαιρία να δούμε από κοντά ένα από τα πολλά οινοποιεία της περιοχής, το Κτήμα Παλυβού. Στον φιλόξενο χώρο του ακούσαμε την ιστορία του κτήματος, περπατήσαμε στους αμπελώνες και στους χώρους του οινοποιείου, ενημερωθήκαμε για τη διαδικασία παραγωγής και δοκιμάσαμε μερικά από τα κρασιά του.

Το ταξίδι μας τελείωσε αργά το βράδυ του Σαββάτου με την επιστροφή στα Τρίκαλα. Τα παιδιά ήταν αρκετά στενοχωρημένα, αλλά και γεμάτα από εντυπωσιακές εικόνες, πολύτιμες γνώσεις και ευχάριστες αναμνήσεις. Η σχολική αυτή εκδρομή αποτέλεσε μια μοναδική εμπειρία, όχι μόνο για τους μαθητές αλλά και για τους συνοδούς καθηγητές.