Ο Ασπροπάρης ή άλλως «Τυροκόμος», «Χελωνοφάης» ή «Κουκάλογο» όπως συνηθίζουν να τον αποκαλούν οι κάτοικοι της υπαίθρου στα Τρίκαλα είναι ένας από τους τέσσερεις γύπες της Ευρώπης. Όπως θυμούνται οι παλιότεροι, συνήθιζε να πετάει σε σμήνη πάνω από τον ουρανό των Μετεώρων (άλλωστε αποτελεί το πουλί σύμβολο της περιοχής). Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν 30 χρόνια η περιοχή αριθμούσε πάνω από 50 ζευγάρια. Σήμερα, δυστυχώς βρίσκεται στο χείλος της εξαφάνισης. Φέτος δεν έχει κάνει ακόμη την εμφάνισή του και η έλευσή του αναμένεται από μέρα σε μέρα.
Πρόκειται για έναν γύπα που στα φτερά του «κουβαλάει» συμβολισμούς. Ο Ασπροπάρης ήταν πάντα κοντά στους ανθρώπους της υπαίθρου, ειδικά στους κτηνοτρόφους. Αυτό το μαρτυρούν τα πολλά τοπικά ονόματα που του έχουν δοθεί τα οποία είναι περισσότερα από 19 στην Ελλάδα. Στον Ν. Τρικάλων μόνο ανάλογα με το χωριό που βρίσκεσαι μπορείς να τον ακούσεις να αναφέρεται είτε ως «Τυροκόμος», είτε ως «Χελωνοφάης» είτε ως «Κουκάλογο».
Οιωνός της άφιξης της άνοιξης
Ήταν πάντα οιωνός της άφιξης της Άνοιξης, πράγμα πολύ ευχάριστο για τους κατοίκους της υπαίθρου μιας και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Χειμώνας πρόκειται για μια πολύ δύσκολη εποχή για την αγροτική και κτηνοτροφική ζωή. Χαρακτηριστική είναι η φράση που λέγεται στα χωριά των Χασίων, «Τυροκόμος και χοντρή μαρκατ’». Αυτήν σήμαινε ότι από την στιγμή που ήρθε ο Ασπροπάρης και η Άνοιξή, υπήρχε πιο πλούσιο χορτάρι και κατά συνέπεια τα ζώα κατέβαζαν πιο παχύ γάλα το οποίο μπορούσε να τυροκομηθεί και να γίνει γιαούρτι.
Απειλούμενο είδος
Δυστυχώς αυτή τη στιγμή ο Ασπροπάρης είναι το πιο απειλούμενο είδος της Ελλάδας. Η ορνιθολογική τα τελευταία χρόνια μέσω του προγράμματος LIFE δίνει ένα μεγάλο αγώνα για να ενημερώσει το ευρύ κοινό και να διασώσει τον Ασπροπάρη.
Σχετικά με τον Ασπροπάρη
Ο Ασπροπάρης είναι ένας από τους τέσσερεις γύπες της Ευρώπης. Είναι ο μικρότερος από αυτούς με άνοιγμα φτερούγων περίπου 1.8m και ο μοναδικός που μεταναστεύει ταξιδεύοντας πάνω από 5000χλμ. Την Άνοιξη και το Καλοκαίρι βρίσκεται στην Ευρώπη και περνά τον Χειμώνα του στην υποσαχάρια Αφρική. Το χρώμα των φτερών του είναι άσπρο και μαύρο, ενώ το πρόσωπο του που δεν έχει φτερά έχει ένα κίτρινο-πορτοκαλί χρώμα το οποίο γίνεται πιο έντονο κατά την αναπαραγωγική περίοδο.
Ιδιαίτερη σημασία για το περιβάλλον
Η ύπαρξή του έχει ιδιαίτερη σημασία για το περιβάλλον καθώς ο Ασπροπάρης και οι άλλοι γύπες αποτελούν τους «καθαριστές» της υπαίθρου μιας και τρέφονται με πτώματα. Η απώλεια τους στα σύγχρονα χρόνια έχει δημιουργήσει προβλήματα τα οποία αφορούν ακόμα και τη δημόσια υγεία μιας και τα ζώα που πεθαίνουν περνούν πολύ καιρό μέχρι να αποσυντεθούν δημιουργώντας εστίες μόλυνσης. Αυτό αναγκάζει τον σύγχρονο άνθρωπο να δαπανά χρήματα και χρόνο αποτεφρώνοντας ή θάβοντας τα ψοφίμια προσπαθώντας να αντικαταστήσει μια φυσική διαδικασία που έχει εκλείψει. Η «σοφία» και η ισορροπία εκατομμυρίων χρόνων εξέλιξης διαταράσσεται με απρόβλεπτες επιπτώσεις σε ολόκληρο το σύστημα.
Σεμινάριο
Η Δ/νση Δ/θμιας Εκπαίδευσης, σε συνεργασία με την Π/θμια Εκπ/ση και την Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, διοργανώνει εκπαιδευτικό σεμινάριο ‐ εργαστήριο με θέμα
«Δίνοντας Ζωή στον Ασπροπάρη». Το σεμινάριο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς Π/θμιας και εκπαιδευτικούς Γυμνασίων της Δ.Δ.Ε. Τρικάλων και στοχεύει στην ανάδειξη του ζητήματος της απώλειας βιοποικιλότητας και στην ανάληψη πρωτοβουλίας εκ μέρους της μαθητικής κοινότητας για τη διάδοση της ανάγκης λήψης μέτρων για την προστασία του πιο απειλούμενου γύπα της Ευρώπης. Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 19 Μαρτίου
2019, στις 18:00 μ.μ., στο Μουσείο Τσιτσάνη και περιλαμβάνει θεωρητική παρουσίαση και εργαστηριακές δραστηριότητες.
Φωτό: Δημήτρης Βαβύλης
