«Οι Αλεξανδρινοί ένιωθαν βέβαια
που ήσαν λόγια αυτά και θεατρικά…
κι ενθουσιάζονταν, κι επευφημούσαν…
μόλο που βέβαια ήξευραν τι άξιζαν αυτά,
τι κούφια λόγια ήσανε αυτές οι βασιλείες.»
Κ. Π. Καβάφης.
Αντιγράφω από τα στοιχεία που έστειλε στα σχολεία η ΔΔΕ Τρικάλων:
«ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: λειτούργησαν 894 ψηφιακές τάξεις, που δημιουργήθηκαν από 457 εκπαιδευτικούς και 4239παρακολουθούντες μαθητές και μαθήτριες.
ΣΤΗΝ ΑΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: δημιουργήθηκαν1699 ψηφιακές τάξεις από 716 εκπαιδευτικούς και 4067 συμμετέχοντες μαθητές και μαθήτριες.»
Τα νούμερα μπορεί να φαντάζουν εντυπωσιακά, όσον αφορά την επιτυχία της τηλεκπαίδευσης στα Τρίκαλα και είμαι σίγουρος ότι ανάλογα παρουσιάζουν και άλλοι νομοί. Εξάλλου και η ίδια η υπουργός μας παρουσιάζει την τεράστια επιτυχία της στα ΜΜΕ, στα οποία φροντίζει να εμφανίζεται καθημερινά.
Ας δούμε όμως τα νούμερα πιο προσεκτικά: Το σύνολο των εκπαιδευτικών που εμφανίζεται είναι 1173 σε σύγχρονη και ασύγχρονη, δηλαδή λίγο μεγαλύτερο από όσους υπηρετούν στον νομό Τρικάλων, συμπεριλαμβανομένων και όσων ασκούν διοικητική εργασία. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Αυτό συμβαίνει γιατί ένας εκπαιδευτικός μπορεί να ανεβάσει παραπάνω από ένα μαθήματα, όχι απλώς σε κάθε αντικείμενο του, αλλά και σε κάθε τμήμα. Ακόμα περισσότερο, μπορεί να ανεβάσει πολλά μαθήματα για το ίδιο τμήμα. Έχοντας λοιπόν αυτό ως δεδομένο, θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί ο κάθε εκπαιδευτικός που διδάσκει, με τις διαφορετικές τάξεις, αλλά και τα τμήματα στα οποία διδάσκει. Το ίδιο συμβαίνει και με τους μαθητές/τριες. Ένας μαθητής μπορεί να παρακολουθήσει πάνω από ένα μάθημα, όμως κάθε είσοδος μετριέται προσθετικά.
Είναι λοιπόν ψεύτικα τα στοιχεία που εμφανίζονται; Όχι ακριβώς. Θα έλεγα ότι είναι αποτέλεσμα δημιουργικής λογιστικής, προκειμένου να εμφανιστεί ως επιτυχημένη η τηλεκπαίδευση.
Η πραγματικότητα όμως λέει ότι μόνο ένα κλάσμα των μαθητών χρησιμοποιεί την τηλεκπαίδευση, ενώ άλλοι λόγω δυσκολιών, αδιαφορίας, ή επιλογής, απέχουν από αυτή, χωρίς να υπάρχει ξεκάθαρο ποσοστό στο πόσοι είναι αυτοί.
Τέλος, οι πιέσεις ορισμένων διευθυντών προς τους εκπαιδευτικούς να τους πουν όχι μόνο πόσοι, αλλά και ποιοι μαθητές συμμετέχουν στα διάφορα μαθήματα, ξεπερνούν τον υπερβάλλοντα ζήλο και φτάνουν στα όρια της παράβασης, καθώς δεν πρόκειται για κανονικό μάθημα για να τηρούνται απουσίες.
Πέρα από τα νούμερα…
Ας μείνουμε όμως στην ουσία της τηλεκπαίδευσης. Στην αρχή ο σχεδιασμός του Υπουργείου ήταν να συνεχιστεί κανονικά η διδασκαλία τουλάχιστον στην τρίτη Λυκείου, γι’ αυτό και προσπάθησε να επιβάλλει την σύγχρονη εκπαίδευση, ειδικά σε αυτήν την τάξη. Βέβαια, η πραγματικότητα του χάλασε τα σχέδια, καθώς φάνηκε ότι ήταν αδύνατο κάτι τέτοιο. Αυτό λοιπόν που συμβαίνει είναι να αναρτούν οι εκπαιδευτικοί ασκήσεις, περιλήψεις κτλ στην ασύγχρονη εκπαίδευση και κλάσμα του κλάσματος που την παρακολουθεί απαντά σε αυτά, ενώ στην σύγχρονη εκπαίδευση παρακολουθεί ένας αριθμός μαθητών, ο οποίος στην τρίτη λυκείου είναι αισθητά μειωμένος σε σχέση με τις άλλες τάξεις.
Το Υπουργείο, όπως και μια σειρά από παρατάξεις που δραστηριοποιούνται στον χώρο των εκπαιδευτικών, θεωρεί ότι τα προβλήματα είναι τεχνικά, γι’ αυτό και έχει επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου να συγκεντρώσει χορηγίες από ιδιώτες: Στην cisco έτρεξε για την πλατφόρμα της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης, στους παρόχους κινητής τηλεφωνίας για δωρεάν ίντερνετ, σε ποικίλους δωρητές για να…δανείσουν τάμπλετ σε μαθητές που δεν έχουν. Πόσο θλιβερή εικόνα για μία Υπουργό που διοικεί δημόσια σχολεία να στηρίζεται σε ιδιώτες και να τους διαφημίζει άμεσα και έμμεσα…
Το βασικό όμως πρόβλημα με την τηλεκπαίδευση δεν είναι το τεχνικό. Η ουσία είναι ότι η τηλεκπαίδευση είναι εργαλείο, ένα καλό και σύγχρονο εργαλείο αν θέλετε, αλλά όχι εκπαιδευτική διαδικασία. Πολλές χώρες που προσπάθησαν να την εντάξουν στην εκπαίδευση ή να αντικαταστήσουν την ζωντανή εκπαίδευση με αυτήν, σύντομα ανέκρουσαν πρύμνα. Η προσπάθεια του Υπουργείου να φανεί ότι όλα πηγαίνουν καλά και η εκπαίδευση λειτουργεί κανονικά σε μια περίοδο κρίσης, είναι μια προσπάθεια να επιβάλλει μορφές εκπαίδευσης που είναι σε βάρος μαθητών και εκπαιδευτικών, μορφές οι οποίες θα παραμείνουν και μετά την πανδημία.
Υπάρχει όμως και ένας άλλος λόγος που το Υπουργείο επιμένει τόσο: Προσπαθεί να κρύψει την γύμνια του, όσον αφορά την τρίτη λυκείου. Ο λόγος που έκανε να ανακοινώσει σχεδόν έναν μήνα από τότε που έκλεισαν τα σχολεία την μειωμένη ύλη, δεν είναι η ανικανότητα ή η δυσκολία να την συγκεντρώσει, αλλά γιατί σε πολλά σχολεία με δική του ευθύνη δεν έχει καλυφθεί η ύλη, καθώς δεν έστειλε έγκαιρα εκπαιδευτικούς για να καλύψουν τα χιλιάδες κενά. Έτσι, πάση θυσία προσπάθησε να την καλύψει, γι’ αυτό και σκαρφίστηκε διάφορα σχέδια για παράταση μαθημάτων, σύγχρονη διδασκαλία, εξετάσεις μέσα στην ζέστη του καλοκαιριού και άλλα που μόνο υπέρ των μαθητών δεν είναι, ενώ θα μπορούσε να κάνει το απλό από την πρώτη στιγμή: Να ανακοινώσει άμεσα την μειωμένη ύλη, όπου έχει φτάσει το τελευταίο σχολείο, να γνωρίζουν οι μαθητές τι θα διαβάζουν όσο είναι κλειστά τα σχολεία, όταν αυτά ανοίξουν, να γίνουν επαναλήψεις και οι εξετάσεις να πραγματοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν.
Και οι εκπαιδευτικοί;
Η αλήθεια είναι ότι αρκετοί συνάδελφοι συμμετέχουν στην τηλεκπαίδευση, καταβάλλοντας φιλότιμες και πολλές φορές υπεράνθρωπες προσπάθειες. Δεν είναι όμως σωστό να χρεώνονται όλοι στην …πειθώ της Υπουργού ή στον ενθουσιασμό για την καινούργια ανακάλυψη. Θα έλεγα ότι τρεις είναι οι κύριοι λόγοι, πολλές φορές αλληλοκαλυπτόμενοι:
Η αγάπη για τους μαθητές. Πολλοί συνάδελφοι, σε ιδιωτικές συνομιλίες ή σε αναρτήσεις τους, αναφέρουν πόσο χαίρονται όταν ακούν τους μαθητές τους ή όταν τους βλέπουν. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά μιας συναδέλφου που έγραφε ότι τους έβλεπε στην οθόνη και ήθελα να τους αγκαλιάσει. Έτσι, έχουν ακούσει αγωνίας, παράπονα, άγχη, ερωτήσεις. Και ίσως να έχουν θυμίσει και τι μάθημα διδάσκουν!
Ο φόβος για τον μισθό και την θέση. Δεν είναι τυχαίες οι επιθέσεις στους τεμπέληδες εκπαιδευτικούς από τα παπαγαλάκια της κυβέρνησης, ούτε ότι…ανακάλυψαν τις Αγωνιστικές Κινήσεις Εκπαιδευτικών για να επιτεθούν ενάντια στην στάση τους. Από την αρχή, σε ρόλο «κακού μπάτσου», απειλούσαν και προσκαλούσαν να μειωθεί ο μισθός όσων δεν κάνουν τηλεκπαίδευση, έλεγαν ότι οι εκπαιδευτικοί κάνουν διακοπές κτλ. Τότε, η Υπουργός, σε ρόλο «καλού μπάτσου» δήλωσε ότι όχι, οι εκπαιδευτικοί κάνουν τηλεκπαίδευση, παραθέτοντας τα νούμερα όσων γράφτηκαν στο ΠΣΔ και δηλώνοντας σίγουρη ότι αυτό θα συνεχιστεί. Είναι όλο αυτό έμμεσος εκβιασμός; Φυσικά και είναι!
Ο…υπερβάλλων ζήλος. Πολλοί διευθυντές ή…wannabe στελέχη, έδειξαν από την αρχή τρομερό ζήλο στην εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης. Παρατηρήθηκε προσπάθεια να τηρηθεί το ωράριο του σχολείου, όπως ήταν πριν κλείσει. Άλλοι ζητούν παρουσιολόγια. Άλλοι τηλεφωνούν σε συναδέλφους και τους πιέζουν να πιέσουν τους μαθητές να συμμετάσχουν. Μερικοί προσπαθούν να δείξουν πόσο καλοί εκπαιδευτικοί είναι. Η μεγάλη πλειοψηφία όμως αντιλήφθηκε το απλό: Όλες αυτές οι πλατφόρμες είναι μια μέθοδος αξιολόγησης, η οποία μάλιστα θα νομοθετηθεί στο νομοσχέδιο που έρχεται. Αυτό υποπτεύονται επίσης αρκετοί διευθυντές ή υποψήφιοι διευθυντές σχολείων για τις κρίσεις στελεχών, όποτε αυτές γίνουν.
Ας διδαχτούμε από το παρελθόν!
Πότε ξεκίνησε όλη αυτή η ιστορία με τις νέες τεχνολογίες και την τηλεκπαίδευση; Αν ανατρέξουμε μια δεκαετία πριν, θα θυμηθούμε τα laptop που δόθηκαν στους μαθητές της τότε πρώτης γυμνασίου το 2009. Αλήθεια είχε επιτυχία το εγχείρημα εκείνο; Ας θυμηθούμε επίσης τους περίφημους διαδραστικούς πίνακες που θα άλλαζαν την μορφή του ελληνικού σχολείου εν μέσω κρίσης. Θυμάστε τις διακηρύξεις της τότε Υπουργού; «Ούτε ένα παιδί δεν πρέπει να μείνει πίσω από τη μεγάλη ψηφιακή επανάσταση που γίνεται σε όλο τον κόσμο» διακήρυττε γεμάτη πάθος. Και την επόμενη χρονιά άφησε τα σχολεία χωρίς βιβλία…Έτσι και τώρα, η τηλεκπαίδευση, που εν μέσω πανδημίας έρχεται ως η λύση δια πάσαν νόσο, δεν έρχεται για να λύσει τα προβλήματα ούτε των εκπαιδευτικών, ούτε των μαθητών, αλλά του Υπουργείου.
Αντίθετα, όπως από την αρχή οι Αγωνιστικές Κινήσεις διακηρύττουν, θα μείνει και μετά την πανδημία, για να κανονικοποιήσει την μη κανονικότητα που έχουν επιβάλλει μνημόνια, αλλά και πολιτικές χρόνων: Αδιοριστία, επισφαλής εργασία, διάλυση συλλογικότητας, ατομική ευθύνη, παροχή γνώσεων, όχι εκπαίδευσης, εισβολή των ιδιωτών.
Κλείνοντας αυτό το μικρό σημείωμα, ας θυμηθούμε ξανά την καβαφική ειρωνεία για όλα αυτά που διακηρύττει το Υπουργείο κι ας αντισταθούμε στα κούφια λόγια, τα θεατρικά. Να στηρίξουμε τους μαθητές, να απαιτήσουμε υγεία για όλους, να γυρίσουμε όλοι στα σχολεία και να υπερασπιστούμε τα εργασιακά μας δικαιώματα.
Κώστας Μιχαλάκης
Μέλος ΔΣ ΕΛΜΕ Τρικάλων
Μέλος Αγωνιστικών Κινήσεων Εκπαιδευτικών
