Η πείνα και η φτώχεια αναγκάζουν τους Αφγανούς να κάνουν επιλογές απελπισίας στον πιο σκληρό χειμώνα των τελευταίων ετών. Η αιφνίδια αποχώρηση των Αμερικανών από την πολύπαθη ασιατική χώρα και η έλευση των Ταλιμπάν άφησε πίσω χάος και ανασφάλεια.
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή, η θερμοκρασία είναι μόνιμα κάτω από το μηδέν στα χωριά του δυτικού Αφγανιστάν και η Ντελαράμ Ραχμάτι πασχίζει να βρει τροφή για τα οκτώ παιδιά της. Από τότε που άφησαν το σπίτι τους στην επαρχία Μπακγντίς της χώρας πριν από τέσσερα χρόνια, ζούν σε μια καλύβα από λάσπη σε μια από τις φτωχογειτονιές της πόλης Χεράτ.
Πολύ πριν απο αποχωρήσουν οι Αμερικανοί απο τη χώρα και αναλάβουν την εξουσία οι Ταλιμπάν, η ξηρασία έκανε το χωριό τους αβίωτο και την καλλιέργεια της γης αδύνατη. Μαζί με περίπου 3,5 εκατομμύρια Αφγανούς που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, οι Ραχμάτι ζουν σε μια γειτονιά για εσωτερικά εκτοπισμένους.
«Αναγκάστηκα να πουλήσω δύο από τις κόρες μου, οκτώ και έξι ετών», λέει η Ραχμάτι, η οποία όπως λέει δεν είχε άλλη επιλογή. Θα μείνουν μαζί της μέχρι να φτάσουν στην εφηβεία και μετά θα παραδοθούν σε αγνώστους που πλήρωσαν για την κάθε μία λιγότερα απο 1000 ευρώ. Καθώς η οικονομική κρίση της χώρας βαθαίνει και οι Ταλιμπάν λυμαίνονται κάθε πλουτοπαραγωγική πηγή της χώρας, απελπισμένοι γονείς πουλάνε τα παιδιά τους σε ολοένα και πιο μικρή ηλικία επειδή αδυνατούν να τα ταΐσουν.
Δεν ήταν όμως η μόνη οδυνηρή απόφαση που αναγκάστηκε να πάρει η Ραχμάτι. «Λόγω του χρέους και της πείνας αναγκάστηκα να πουλήσω το νεφρό μου», λέει έξω από το σπίτι της στην παραγκούπολη του Χεράτ, σε ρεπόρτερ απο το ανεξάρτητο ειδησεογραφικό πρακτορείο Rukhshana Media. Δημιουργήθηκε τον Νοέμβριο του 2020 στη μνήμη της Rukhshana, μιας νεαρής γυναίκας που λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου το 2015 στην επαρχία Ghor επειδή είχε το έσκασε απο έναν καταναγκαστικό γάμο.
Οι εικόνες απελπισίας μοιάζουν να επαναλαμβάνονται. Μία δραματική ιστορία απο το δοκιμαζόμενο Αφγανιστάν έφερε πρόσφατα στο φως το δίκτυο ΒΒC. Oι ρεπόρτερ του δικτύου εντόπισαν έξω απο τη Χεράτ δύο γονείς που αναγκάστηκαν να κάνουν το αδιανότητο. «Τα άλλα μου παιδιά πέθαιναν από την πείνα και έτσι χρειάστηκε να πουλήσουμε την κόρη μου. Πώς μπορώ να μην νιώθη θλίψη, είναι παιδί μου. Μακάρι να μην έπρεπε να το κάνω» δήλωσε μία μητέρα στην κάμερα του BBC, διατηρώντας την ανωνυμία της. O σύζυγός της εργαζόταν ως συλλέκτης απορριμμάτων, αλλα πλέον δεν κερδίζει καθόλου χρήματα.
«Λιμοκτονούμε. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε αλεύρι, δεν έχουμε λάδι στο σπίτι, δεν έχουμε τίποτα. Η κόρη μου δεν ξέρει ποιο θα είναι το μέλλον της. Δεν ξέρω πώς θα νιώσει. Έπρεπε όμως να το κάνουμε» λέει ο συντετριμμένος πατέρας. Όταν η μικρή αρχίσει να περπατάει, ο άνδρας που την αγόρασε θα την παρει μακριά απο το πατρικό της. Έχει ήδη πληρώσει ένα μέρος από το συνολικό ποσό των 500 δολαρίων, χρήματα που θα βοηθήσουν την οικογένεια να τα βγάλει πέρα για λίγους μήνες.
Ο «αγοραστής» υποσχέθηκε στους γονείς ότι η μικρή θα παντρευτεί κάποια μέρα το γιό του, κανείς όμως δεν μπορεί να είναι σίγουρος, λέει η ρεπόρτερ Yogita Limaye του BBC. Γονείς λέει, πλησίασαν ακόμη και την ομάδα του ΒBC για να ρωτήσουν αν ενδιαφέρονται να αγοράσουν βρέφη και παιδιά, στην αφγανική επαρχία.
«Η απελπισία και η κρίση που μαστίζουν τους ανθρώπους εδώ είναι δύσκολο να περιγραφούν με λόγια» καταλήγει η δημοσιογράφος. Δεν υπάρχει χρόνος για να αποφασίσει η πολιτισμένη Δύση τι θα κάνει με το Αφγανιστάν. Οι Αφγανοί δεν μπορούν να περιμένουν αν ο κόσμος θα αναγνωρίσει ή όχι την κυβέρνηση των Ταλιμπάν, για να φθάσει εδώ η βοήθεια. Το BBC ανέφερε την αγοραπωλησία παιδιών στο Αφγανιστάν στην αρμόδια ομάδα προστασίας παιδιών της Unicef.
Η ανθρωπιστική κρίση
Το Αφγανιστάν βρίσκεται στα πρόθυρα «ανθρωπιστικής κρίσης και οικονομικής κατάρρευσης», σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Ο πρεσβευτής του οργανισμού στη χώρα είπε ότι «βιώνει τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση της σύγχρονης ιστορίας του».
Η ξηρασία, η Covid-19 και οι οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν τον Αύγουστο του 2021 είχαν καταστροφικές συνέπειες στην οικονομία. Οι δραματικές αυξήσεις του πληθωρισμού είχαν ως αποτέλεσμα τη δραματική άνοδο των τιμών στα τρόφιμα.
Εκατομμύρια Αφγανοί, μεταξύ των οποίων παιδιά, μπορεί να πεθάνουν από την πείνα αν δεν αναληφθεί άμεσα δράση, προειδοποιούν οι ειδικοί. Ο εκτελεστικός διευθυντής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών Ντέιβιντ Μπίσλεϊ δήλωσε πρόσφατα στο Reuters ότι 22,8 εκατομμύρια άνθρωποι –περισσότερος από τον μισό πληθυσμό των 39 εκατομμυρίων κατοίκων του Αφγανιστάν – αντιμετωπίζουν οξεία επισιτιστική ανασφάλεια και «βαίνουν προς τον λιμό» σε σύγκριση με 14 εκατομμύρια μόλις πριν από δύο μήνες.
Η διατροφική κρίση στο Αφγανιστάν είναι ήδη πιο σοβαρή από αυτές στην Συρία και την Υεμένη. Μόνον η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό βρίσκεται αυτήν την στιγμή σε πιο απεγνωσμένη κατάσταση, αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο (AFP)
Η πώληση οργάνων μοναδικός τρόπος επιβίωσης
Για έναν αυξανόμενο αριθμό Αφγανών, η πώληση οργάνων είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουν χρήματα για φαγητό. Απο τότε που ανέλαβαν την εξουσία οι Ταλιμπάν, η τιμή και οι συνθήκες υπό τις οποίες γίνεται το παράνομο εμπόριο οργάνων άλλαξε. Η τιμή ενός νεφρού, που κάποτε κυμαινόταν από $3.500 έως $4.000 , έχει πέσει σε λιγότερο από 1.500 δολάρια. Και ο αριθμός των απελπισμένων εθελοντών αυξάνεται συνεχώς.
Η Ραχμάτι πούλησε το δεξί της νεφρό για περίπου 1100 ευρώ. Όμως η ανάρρωσή της από την επέμβαση δεν ήταν καλή και τώρα, η ίδια όπως και ο σύζυγός της, είναι άρρωστοι και δεν έχουν χρήματα για να επισκεφθούν γιατρό. «Έχουν περάσει μήνες από την τελευταία φορά που φάγαμε ρύζι. Δύσκολα βρίσκουμε ψωμί και τσάι. Τρεις νύχτες την εβδομάδα, δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα να φάμε δείπνο», λέει ο 27χρονος Σαλαχουντίν ο οποίος ζει στην ίδια παραγκούπολη με την οικογένεια Ραχμάτι.
Πατέρας τεσσάρων παιδιών, ο οποίος κερδίζει το αντίτιμο για πέντε καρβέλια ψωμί κάθε μέρα συλλέγοντας και πουλώντας ανακυκλωμένα σκουπίδια, αναζητά επίσης αγοραστή για το νεφρό του. «Εδώ και πολλές μέρες ρωτάω ιδιωτικά νοσοκομεία στο Χεράτ εάν χρειάζονται νεφρό. Τους είπα ακόμη και αν το χρειαστούν επειγόντως, μπορώ να το πουλήσω κάτω από την τιμή της αγοράς, αλλά δεν έχω ακούσει κάτι. Πρέπει να ταΐσω τα παιδιά μου, δεν έχω άλλη επιλογή» λέει.
Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 250 επίσημες μεταμοσχεύσεις νεφρού στα νοσοκομεία της επαρχίας Χεράτ.Ο πραγματικός αριθμός των «σκοτεινών» επεμβάσεων και της αγοραπωλησίας οργάνων όμως είναι βέβαια πολύ μεγαλύτερος.
Γιατρός που εργάζεται σε ένα από τα νοσοκομεία όπου γίνονται οι περισσότερες μεταμοσχεύσεις μίλησε διατηρώντας την ανωνυμία του. «Ο αριθμός των ανθρώπων που θέλουν να πουλήσουν το νεφρό τους έχει αυξηθεί στο Χεράτ και οι περισσότεροι από αυτούς ζουν στις φτωχογειτονιές της Χεράτ. Πελάτες πηγαίνουν επίσης στους καταυλισμούς εκτοπισμένων για να βρουν φτηνά όργανα».
«Διαπιστώσαμε ότι τα νοσοκομεία δεν λειτουργούσαν σύμφωνα με το νόμο. Οι άνθρωποι εργάζονται εντός και εκτός της χώρας για να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να πουλήσουν τα νεφρά τους. Αυτοί οι άνθρωποι παίρνουν βίζα και τους στέλνουν στην άλλη πλευρά των συνόρων. Υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για μεταμοσχεύσεις νεφρού εκτός Αφγανιστάν. Χώρες όπως το Ιράν χρειάζονται νεφρά και οι φτωχοί Αφγανοί αναγκάζονται να τα πουλήσουν».
Οι Ταλιμπάν και η «πολιτισμένη» Δύση
Το Αφγανιστάν αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο, με τη χώρα να βιώνει απότομη επιδείνωση της κατάστασης από τότε που οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την εξουσία τον Αύγουστο. Τα διεθνή κεφάλαια που στήριζαν την εύθραυστη οικονομία της χώρας έχουν σταματήσει καθώς ο πλανήτης συζητά πώς να αντιμετωπίσει το καθεστώς των Ταλιμπάν. Η διακοπή της χρηματοδότησης προκάλεσε ανθρωπιστική κρίση στη χώρα που έχει ήδη καταστραφεί από δεκαετίες πολέμου
Τα κρούσματα πνευμονίας αυξάνονται στο Αφγανιστάν και σκοτώνουν παιδιά που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, δήλωσε τη Δευτέρα η κορυφαία ανθρωπιστική οργάνωση για τα παιδιά Save the Children. Από την κατάληψη των Ταλιμπάν τον περασμένο Αύγουστο, η ανεργία είναι στο «κόκκινο» σε όλο το Αφγανιστάν, αφήνοντας τους γονείς ανίκανους να συντηρήσουν τις οικογένειές τους. Το άμεσο αποτέλεσμα ήταν η αύξηση του υποσιτισμού, προκαλώντας επίσης μια δραματική αύξηση της πνευμονίας στα παιδιά.
Η έκθεση της οργάνωσης Save the Children, διαπίστωσε ότι οι μισοί από τους γονείς με τους οποίους μίλησαν στο Αφγανιστάν ισχυρίστηκαν ότι τα παιδιά τους είχαν πνευμονία τις δύο προηγούμενες εβδομάδες. Τα στοιχεία έδειξαν επίσης ότι σχεδόν το 60% όσων δεν μπορούσαν να λάβουν υγειονομική περίθαλψη δήλωσαν ότι δεν είχαν χρήματα να την πληρώσουν, ενώ το 31% παραδέχτηκε ότι θα επισκέπτονταν κλινική μόνο σε μία απειλητική για τη ζωή τους ασθένεια.
Την ίδια ώρα περισσότερα από 9 δισεκατομμύρια δολάρια κυρίως ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων παραμένουν δεσμευμένα σε λογαριασμούς στις ΗΠΑ. Η διεθνής κοινότητα ασχολείται τώρα προσεκτικά με το Ισλαμικό Εμιράτο, όπως είναι επίσημα γνωστό το καθεστώς των Ταλιμπάν, το οποίο κατηγορείται ότι σκότωσε δεκάδες πρώην Αφγανούς αξιωματούχους και απαγόρευσε τις γυναίκες από δημόσια αξιώματα.
