- Είμαστε σε μια φάση ελεγχόμενης διασποράς του νέου κοροναϊού στην Ελλάδα και τόσο το επίπεδο της θνησιμότητας από την πανδημία όσο και ο ρυθμός αύξησης της φαίνεται να έχουν ηπιότερη μορφή σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες . Η συζήτηση για τη σταδιακή και ελεγχόμενη άρση των περιοριστικών μέτρων έχει αρχίσει και αυτό δεν πρέπει να οδηγήσει σε υποτίμηση του κινδύνου υποτροπής του επιδημικού κύματος και στην ανάγκη έγκαιρης προετοιμασίας για το αναμενόμενο 2ο κύμα της πανδημίας το φθινόπωρο. Σε μεγάλο βαθμό η τελική εξέλιξη της πανδημίας στην Ελλάδα θα κριθεί και από τον τρόπο που θα υποχωρήσει το lock down. Θεωρούμε ότι απαιτείται επιστημονική τεκμηρίωση των πολιτικών αποφάσεων για την αποκλιμάκωση των περιορισμών και ειδική μέριμνα για την «αποσυμπίεση» της τακτικής λειτουργίας του ΕΣΥ .
- Σημεία πολιτικής κριτικής στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης :
- Καθυστερήσεις στην ενίσχυση των νοσοκομείων με επικουρικούς γιατρούς και νοσηλευτικό-παραϊατρικό προσωπικό, καθώς και στον έγκαιρο και ομαλό εφοδιασμό τους με μέσα ατομικής προστασίας . Θεωρούμε ότι πρέπει να επιταχυνθεί η δραστική ενίσχυση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας με επιπλέον προσωπικό (ειδικά ιατρικό) , με ειδικό εξοπλισμό για τη φροντίδα ασθενών με Covid 19 (κλίνες ΜΕΘ, αναπνευστήρες , αντιδραστήρια για εργαστηριακούς ελέγχους κλπ ), καθώς και με τα αναγκαία μέσα ατομικής προστασίας των υγειονομικών . Mόνο έτσι μπορεί το ΕΣΥ να ανταποκριθεί στις άμεσες και μελλοντικές ανάγκες της πανδημίας αλλά και στις σταθερές ανάγκες διαχείρισης της συνήθους νοσηρότητας και των χρόνιων ασθενών.
- Το μεγάλο έλλειμμα σ’ αυτή τη φάση είναι ότι δεν υπάρχει πολιτικός σχεδιασμός και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για μόνιμες προσλήψεις στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας, ούτε για φέτος ούτε για τα επόμενα χρόνια. Οι δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου ότι «είναι αδιαπραγμάτευτος ο δημόσιος χαρακτήρας του ΕΣΥ» και ότι «η ενίσχυση που γίνεται σήμερα αποτελεί παρακαταθήκη για το μέλλον» , για έχουν στοιχειώδες αντίκρισμα και να μην είναι σκέτη κοροϊδία, πρέπει να συνοδευτούν με προκήρυξη τουλάχιστον 4000 μόνιμων γιατρών και άλλων υγειονομικών για το 2020 και ενός αντίστοιχου αριθμού για τα επόμενα χρόνια. Υπάρχει έτοιμη προκήρυξη 1350 μόνιμων θέσεων μη ιατρικού προσωπικού εδώ και 5 μήνες ( με ΠΥΣ που εξασφάλισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ) η οποία δεν έχει προχωρήσει. Αφού, όπως δήλωσε ο Υπουργός Υγείας κ. Κικίλιας «υπάρχει ισχυρή πολιτική βούληση και η απαιτούμενη εθνική συναίνεση» για μόνιμη ενίσχυση του ΕΣΥ, γιατί δεν γίνεται ούτε ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση;
- Μη αξιοποίηση των δημόσιων δομών ΠΦΥ (ΚΥ-ΤΟΜΥ-ΠΙ) στη δημιουργία εξωνοσοκομειακού «φίλτρου» ύποπτων περιστατικών με Covid 19 και στην ανάπτυξη δικτύου κατ’ οίκον φροντίδας χρόνιων ασθενών που «Μένουν σπίτι» χωρίς ιατρική παρακολούθηση.
- Δεν υπήρξε από την αρχή κεντρική διαχείριση στον εργαστηριακό έλεγχο της πανδημίας και ενιαίοι κανόνες σε Δημόσιο και Ιδιωτικό τομέα για την πρόσβαση στα διαθέσιμα διαγνωστικά τεστ. Και άργησε πολύ η αξιοποίηση των εργαστηρίων του ΕΚΕΑ για την αύξηση της «παραγωγικότητας» του δημόσιου συστήματος στο μοριακό έλεγχο του SARS-CoV-2. Το ίδιο και η ενσωμάτωση των εργαστηρίων των ΑΕΙ και των Ερευνητικών Ινστιτούτων στη μάχη της επιδημιολογικής επιτήρησης. Είναι άμεση προτεραιότητα να αρχίσει να συνταγογραφείται το μοριακό τεστ με μηδενική συμμετοχή του πολίτη και να αποζημιώνονται αντίστοιχα μέσω του ΕΟΠΥΥ τα δημόσια εργαστήρια για την κάλυψη αναγκών των ασφαλισμένων .
- Δεν υπήρξε έγκαιρη μέριμνα για πληθυσμούς ειδικής ευαλωτότητας που διαβιούν σε συνθήκες συγχρωτισμού και πλημμελούς ατομικής υγιεινής, όπως οι πρόσφυγες-μετανάστες, οι Ρομά, οι φυλακισμένοι, οι φιλοξενούμενοι σε γηροκομεία-προνοιακά ιδρύματα-ψυχιατρεία, οι άστεγοι, οι τοξικοεξαρτημένοι κλπ. Η μέχρι τώρα τακτική της εκ των υστέρων παρέμβασης μόλις εκδηλωθεί κρούσμα, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους ανεξέλεγκτης διασποράς της πανδημίας όπως έχει δείξει και η εμπειρία άλλων χωρών. Η υπόθεση που είναι σε εξέλιξη σε χώρο φιλοξενίας προσφύγων στο Κρανίδι, αναδεικνύει την τεράστια σημασία των μέτρων πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης σ’ αυτές τις δομές. Η άμεση προτεραιότητα σήμερα είναι η οργανωμένη και ελεγχόμενη αποσυμφόρηση των ΚΥΤ στα νησιά και η πληθυσμιακή «αραίωση» των μεγάλων camps και δομών φιλοξενίας, με ταυτόχρονη ενίσχυση της υγειονομικής φροντίδας στους χώρους αυτούς. Το πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση λειτουργεί σ’ αυτό το ευαίσθητο θέμα με όρους ιδεοληπτικούς και αποφυγής του πολιτικού κόστους, ενώ επιδεικνύει τραγική ανεπάρκεια στη συνολική διαχείριση του. Oχι μόνο δεν προχωρά η αποσυμφόρηση των KYT αλλά δεν γίνονται βήματα ούτε στη δημιουργία υποδομών «απομόνωσης» κρουσμάτων εκτός καταυλισμού και το ειδικό επιχειρησιακό σχέδιο «Αγνοδίκη» κινδυνεύει να μείνει στα χαρτιά. Υπάρχουν αυστηρές προειδοποιήσεις και προτάσεις που έχουν κατατεθεί από την αρμόδια Επίτροπο της ΕΕ, από τη Διεθνή Αμνηστία και άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις , για άμεση μεταφορά ευάλωτων και ευπαθών ομάδων (ηλικιωμένοι, ασθενείς με χρόνια νοσήματα , έγκυες γυναίκες , ασυνόδευτα παιδιά κλπ), υπάρχουν καλές πρακτικές από άλλες χώρες που μπορούν να αξιοποιηθούν (πχ «κλινικές πυρετού» για ύποπτα ή επιβεβαιωμένα περιστατικά με Covid 19), είναι προφανής η ανάγκη να υπάρχουν διαθέσιμα διαγνωστικά τέστ για γρήγορη ανίχνευση, ενεργητική αναζήτηση και απομόνωση κρουσμάτων. Και σίγουρα είναι απολύτως απαραίτητη η ενσωμάτωση στο σχεδιασμό της Πολιτείας και η συνδρομή στο έργο των επαγγελματιών υγείας του προγράμματος Philos2 του ΕΟΔΥ και των δημόσιων δομών υγείας, του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, των αξιόπιστων ΜΚΟ με εμπειρία στο πεδίο, των τοπικών Ιατρικών Συλλόγων και του διαθέσιμου δυναμικού τους. Το ερώτημα είναι τι ακριβώς κάνει η κυβέρνηση, το Υπουργείο Μεταναστευτικής πολιτικής και το Υπουργείο Υγείας; Έχουμε την αίσθηση ότι απλώς παρακολουθούν την επερχόμενη εξάπλωση του SARS-Cov-2 στους «θύλακες» αυξημένης ευαλωτότητας και δρούν «πυροσβεστικά» και όχι προληπτικά. Μόνο που αυτό μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς ακόμα και τη συνολική πορεία της πανδημίας στη χώρα.
- Δεν έγινε δεκτή η πρόταση μας για Διακομματική Επιτροπή που θα ελέγχει τις προμήθειες, τις προσλήψεις και τις δαπάνες αυτής της περιόδου, για να διασφαλιστεί η διαφάνεια και το δημόσιο συμφέρον.
- Παρά το αίτημα της ΟΕΝΓΕ και πολλών άλλων, δεν παρουσιάζεται σε καθημερινή βάση ο αριθμός των υγειονομικών που έχουν προσβληθεί από τον ιό ή είναι σε καραντίνα, ούτε ο συνολικός αριθμός όσων επιβεβαιωμένων κρουσμάτων νοσηλεύονται. Αυτοί είναι δυο ευαίσθητοι δείκτες της ανθεκτικότητας του ΕΣΥ. Και ειδικά για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, οφείλει η Πολιτεία να δείξει ένα έμπρακτο ενδιαφέρον για την κατάσταση της υγείας του και την ανάγκη να προστατευτούν και να παραμείνουν μάχιμοι οι «άνθρωποι της πρώτης γραμμής».
- Εμφανίζονται τώρα τελευταία και κρούσματα αυταρχισμού εκ μέρους Διοικήσεων Νοσοκομείων, με απαράδεκτες συστάσεις προς συνδικαλιστές ή εκπροσώπους γιατρών και εργαζομένων να μην ασκούν δημόσια κριτική για προβλήματα και ελλείψεις στο σύστημα υγείας. Όσοι θεωρούν ότι η υπευθυνότητα και σοβαρότητα μπροστά στην πανδημία σημαίνει σιωπή και ανοχή σε ακάλυπτες ανάγκες, αυθαιρεσίες ή αδιαφάνεια στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος, είναι γελασμένοι.
- Δεν έχει προχωρήσει επίσης η ενίσχυση των ΥΠΕ, των νοσοκομείων και των Διευθύνσεων Υγείας των Περιφερειών με γιατρούς Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Ιατρικής αλλά και με επόπτες Δημόσιας Υγείας, με στόχο τον αξιόπιστο υγειονομικό έλεγχο των μονάδων υγείας και την εφαρμογή πρωτοκόλλων ασφαλούς διαχείρισης των μολυσματικών υλικών , απολύμανσης των χώρων εξέτασης και νοσηλείας, τήρησης των standards υγιεινής και ασφάλειας στο Σύστημα Υγείας .
- Για τον ΣΥΡΙΖΑ η πανδημία και οι νέες ανάγκες που ήρθαν στο προσκήνιο ( πχ επάρκεια κλινών ΜΕΘ, οργανωμένα ΤΕΠ, ενισχυμένες δημόσιες δομές ΠΦΥ, θεσμός οικογενειακού γιατρού , κινητές μονάδες υγείας, κατ’ οίκον φροντίδα χρόνιων ασθενών, κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας, τηλεσυμβουλευτική, μόνιμοι μηχανισμοί επιδημιολογικής επιτήρησης των νέων λοιμωδών νοσημάτων , περιβαλλοντική υγεία, Ιατρική της Εργασίας κλπ), είναι η μεγάλη ευκαιρία για μια μεγάλη επένδυση σε ένα νέο Δημόσιο Σύστημα Υγείας και στην αναδιοργάνωση των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας της χώρας. Σ’ αυτή τη γραμμή θα συνεχίσουμε με σοβαρότητα και υπευθυνότητα να ασκούμε πολιτικό έλεγχο στην κυβέρνηση για την αποτελεσματικότητα στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης και για την «επόμενη μέρα » στο ΕΣΥ.
