Στην Κόνιτσα από 9 μέχρι 15 Ιουλίου 2023 πραγματοποιήθηκε το 2ο Θερινό Σχολείο που διοργανώθηκε από το Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO Βίκου-Αώου σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ., την Αναπτυξιακή Ηπείρου και τον Δήμο Κόνιτσας και υπό την αιγίδα της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας (ΕΓΕ). Το Σχολείο απευθυνόταν στην ευρύτερη κοινότητα των γεωεπιστημόνων, με ιδιαίτερη έμφαση σε μεταπτυχιακούς και τελειόφοιτους φοιτητές και όχι μόνο, καθώς μου δόθηκε η δυνατότητα να συμμετέχω στις εργασίες του 2ου Summer School.
H Θεματολογία του 2οθ Θερινού Σχολείου
Τα μαθήματα του 2ου Θερινού Σχολείου σχεδιάστηκαν ώστε να καλύψουν τον θεματικό άξονα Γεωεπικινδυνότητα – Φυσικές καταστροφές – Κλιματική αλλαγή. Πιο συγκεκριμένα αναπτύχθηκαν θέματα που σχετίζονταν με τα αντικείμενα της τεκτονικής γεωλογίας, της τεχνικής γεωλογίας, της τεχνικής σεισμολογίας, της Καρστικής γεωμορφολογίας και της κλιματολογίας. Έμφαση δόθηκε στον τρόπο με τον οποίο τα Γεωπάρκα εν γένει μπορούν να συνεισφέρουν στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας σε ανάλογα θέματα, αντλώντας παραδείγματα από την γεωκληρονομιά του εκάστοτε Γεωπάρκου.
Εκπαιδευτικές ασκήσεις υπαίθρου
Σημαντικό μέρος του προγράμματος αφορούσαν και οι ασκήσεις υπαίθρου. Δύο ημέρες του προγράμματος αφιερώθηκαν σε εκπαιδευτικές επισκέψεις στην περιοχή. Μεταξύ άλλων πραγματοποιήθηκε περιήγηση σε γεωδιαδρομές του ποταμού Βοϊδομάτη, εργασία υπαίθρου σε ενεργά ρήγματα και μελέτη κατολισθητικών φαινομένων στην κοιλάδα του Σαραντάπορου ποταμού.
Θα ήθελα να συγχαρώ τους διοργανωτές του 2ου Θερινού Σχολείου του Παγκοσμίου Γεωπάρκου UNESCO Βίκου-Αώου που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στην περιοχή της Κόνιτσας και να ευχαριστήσω τους καθηγητές του Α.Π.Θ. κ.κ. Αλέξανδρο Παπαϊωάννου Χρήστο Στεργίου και Χαριτάκη, συντονιστή του Παγκοσμίου Γεωπάρκου UNESCO Βίκου-Αώου για την άριστη διοργάνωση και την υπέροχη φιλοξενία. Τους ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση και την επιλογή να συμμετέχω σε ένα τόσο δημιουργικό Summer School !!! Να ευχαριστήσω επίσης τους συμμετέχοντες φοιτητές και φοιτήτριες, διαφόρων ειδικοτήτων, για την υπέροχη συνεργασία καθώς αποτελέσαμε μια πολύ ωραία και δημιουργική ομάδα.
Τέλος να ευχαριστήσω όλους όσους υποστήριξαν την διοργάνωση. Την Αναπτυξιακή Ηπείρου ΑΕ για την διευθέτηση των μετακινήσεων και την διάθεση αναμνηστικού/εκπαιδευτικού υλικού, τον Δήμο Κόνιτσας και τον Δήμαρχο για την κάλυψη του κόστους διαμονής των συμμετεχόντων/εχουσών, αλλά και την διεύθυνση και το προσωπικό της Μαθητικής Εστίας Κόνιτσας για την φιλοξενία των εισηγήσεων στην αίθουσα του ΚΠΕ Κόνιτσας, καθώς και το υπέροχο φαγητό και για την παρεχόμενη καθαριότητα και φύλαξη.
“Με τον όρο «Γεωπάρκο» αναφερόμαστε σε µια περιοχή η οποία περιέχει έναν ικανό αριθµό θέσεων γεωλογικής κληρονοµιάς κάθε κατηγορίας και κλίμακας (Γεώτοποι). Περιέχει δηλαδή ένα μωσαϊκό γεωλογικών χαρακτηριστικών ιδιαίτερου γεωλογικού ενδιαφέροντος, σπανιότητας ή κάλλους, που είναι αντιπροσωπευτικά της περιοχής και των γεγονότων και διαδικασιών της γεωλογικής ιστορίας της, ενώ παράλληλα µπορούν να παίξουν σηµαντικό ρόλο σε ερευνητικούς, εκπαιδευτικούς, τουριστικούς και αναπτυξιακούς σκοπούς. Ένα «Γεωπάρκο» έχει καθορισµένα όρια και αρκετή έκταση ώστε να µπορούν να αναπτυχθούν σε αυτό δράσεις τοπικής κοινωνικοοικονοµικής ανάπτυξης. Το ενδιαφέρον σε µια τέτοια περιοχή δεν περιορίζεται µόνο στα γεωλογικά χαρακτηριστικά, αλλά και σε άλλους τοµείς δεδοµένου ότι κάθε Γεωπάρκο έχει να παρουσιάσει λίγο πολύ και επιπρόσθετα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά µε πολύ σηµαντικές οικολογικές, αρχαιολογικές, ιστορικές και πολιτιστικές αξίες.” https://vikosaoosgeopark.com/
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η Περιφέρεια Θεσσαλίας κατέθεσε φάκελο που θα εξεταστεί περί τα τέλη Σεπτεμβρίου 2023. Η προσπάθεια αναγνώρισης του Γεωπάρκου Μετεώρων – Πύλης υποστηρίζεται από τον Δήμο Μετεώρων και τον Δήμο Πύλης, από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Τρικάλων και από το Επιμελητήριο Τρικάλων.
Ο πρόεδρος του Παγκοσμίου Δικτύου Γεωπάρκων της UNESCO Νικόλαος Ζούρος ανέδειξε τη σημασία των Γεωπάρκων για το περιβάλλον, τον πολιτισμό, τον τουρισμό, την οικονομία και αναφέρθηκε στην προστιθέμενη αξία που προκύπτει από την ένταξη στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO. Σύμφωνα με τον κ. Ζούρο «Τα Γεωπάρκα δεν είναι κάτι άυλο. Είναι η σύνδεση του ανθρώπου με το φυσικό του σπίτι, τον πλανήτη γη. Είναι οι τοπικές κοινωνίες, τα γεωλογικά, πολιτιστικά, θρησκευτικά και φυσικά μνημεία και οι ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής που μπορούν να μετατραπούν σε εργαλεία ανάπτυξης. Ειδικά στην περιοχή των Μετεώρων, το Γεωπάρκο, σεβόμενο τους θρησκευτικούς και αρχαιολογικούς θησαυρούς της περιοχής, σκοπό έχει να προφυλάξει και να αναδείξει την Αγιομετεωρίτικη κληρονομιά». https://www.eleftheria.gr/λάρισα/item/342658-αναπτυξιακό-εργαλείο-το-γεωπάρκο-μετεώρων-πύλης.html
Η ταυτότητα του Γεωπάρκου Μετεώρων –Πύλης
Το Γεωπάρκο Πύλης-Μετεώρων βρίσκεται στο δυτικό άκρο της Θεσσαλίας και καλύπτει μια έκταση 2.409,5 τετρ. χλμ., η οποία περιλαμβάνει τους Δήμους Μετεώρων και Πύλης. Στα όριά του περιλαμβάνει εντυπωσιακά γεωλογικά μνημεία και γεώτοπους που μαρτυρούν τις πολύπλοκες γεωλογικές διεργασίες που οδήγησαν στην ανάδυση των ωκεάνιων σχηματισμών του ωκεανού της Τηθύος και τη δημιουργία των Ελληνικών οροσειρών, καθώς και τις διαδικασίες της διάβρωσής τους και της μετέπειτα σύνθεσης των σύγχρονων τοπίων και γεωμορφών του ελληνικού χώρου.
Διαθέτει, επίσης, πλούσια πολιτιστική κληρονομιά από τις απαρχές της παρουσίας του ανθρώπου στον ελληνικό χώρο μέχρι και σήμερα. Η βαρύτητα των πολιτιστικών θέσεων και μνημείων όπως δεκάδων μεταβυζαντινών μοναστηριών, και της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελούν σημαντικούς πόρους για την περιοχή του Γεωπάρκου Μετεώρων-Πύλης και έχει στόχο την ανάδειξη του πλούτου της γεωλογικής, φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και καλεί τους επισκέπτες να έρθουν σε επαφή με ένα εντυπωσιακό δίκτυο γεωτόπων και οικοτόπων, αρχαιολογικών χώρων και μνημείων. Η περιοχή του Γεωπάρκου Μετεώρων-Πύλης έχει μεγάλη οικολογική αξία, η οποία αποδεικνύεται από 5 περιοχές που έχουν συμπεριληφθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο NATURA 2000 ως Ειδικές Περιοχές Διατήρησης (SAC) και Ζώνες Ειδικής Προστασίας Πτηνών (SPA).
Το Γεωπάρκο Μετεώρων-Πύλης θα αναδείξει τα στοιχεία της γεωλογικής, φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του και οι επισκέπτες θα μπορούν να εξοικειωθούν με ένα πλούσιο δίκτυο γεωτόπων και οικοτόπων, αρχαιολογικών χώρων και μνημείων. Επιπλέον, οι επισκέπτες θα μπορούν να συμμετέχουν σε διάφορες οικοτουριστικές και αθλητικές δραστηριότητες, εκπαιδευτικά προγράμματα, πολιτιστικά φεστιβάλ, καθώς και να απολαύσουν πεζοπορία σε ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον. Εύχομαι Καλή Επιτυχία !!!
