Το ρίσκο του μη εμβολιασμού

Ο κοκκύτης προλαμβάνεται με εμβολιασμό, ωστόσο το παιδί δεν είχε προλάβει να εμβολιαστεί ώστε να αποκτήσει ανοσία, αφού το πρώτο εμβόλιο κατά του κοκκύτη χορηγείται σε ηλικία δύο μηνών. Η μητέρα του δεν είχε εμβολιαστεί για κοκκύτη στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, ώστε να καλύψει το νεογνό για τους δύο πρώτους μήνες της ζωής του. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, πάντως, η οικογένεια δεν συμμερίζεται τις θέσεις του αντιεμβολιαστικού κινήματος. Πολλές γυναίκες δεν ενημερώνονται για το εμβόλιο αυτό από τον γυναικολόγο τους, μολονότι ο εμβολιασμός συστήνεται σε όλες τις εγκύους, σύμφωνα με οδηγία που βρίσκεται σε ισχύ από το 2013. Το συγκεκριμένο εμβόλιο, πάντως, εμφανίζει πολύ συχνά έλλειψη στην Ελλάδα.

Το άτυχο βρέφος φαίνεται ότι δεν «κόλλησε» τη νόσο από άτομο του στενού οικογενειακού του περιβάλλοντος που φαίνεται ότι εμβολιαζόταν κανονικά. Ο κοκκύτης, όμως, έχει πολύ υψηλή μεταδοτικότητα. Πιθανότατα κόλλησε από μεγαλύτερο σε ηλικία άτομο, που ενδεχομένως δεν είχε κάνει τα επαναληπτικά εμβόλια. Σημειώνεται ότι το ολοκυτταρικό εμβόλιο του κοκκύτη σταμάτησε να χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του ’80 γιατί βρέθηκε ότι είχε σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες (πυρετό, πόνο και οίδημα, δηλαδή, και όχι αυτισμό, όπως λανθασμένα υποστηρίζουν οι του αντιεμβολιαστικού κινήματος). Στη θέση του χρησιμοποιείται το ακυτταρικό εμβόλιο, το οποίο είναι ασφαλέστερο αλλά ασθενέστερο, με αποτέλεσμα να απαιτείται επαναληπτική δόση κάθε 5-10 χρόνια. Οπως λέει στην «Κ» ο παιδίατρος Αντώνης Δαρζέντας, «ακόμη και το γεγονός ότι οι μεγαλύτεροι δεν κάνουν τα επαναληπτικά εμβόλια εντάσσεται και αυτό στην αντιεμβολιαστική υστερία – ήρθε η ελληνική αμέλεια να συναντήσει την ελληνική συνωμοσιολογία με ολέθρια αποτελέσματα». Κατά τον ίδιο, δεν θα είναι το τελευταίο κρούσμα. «Οσο υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν ότι η μία δόση είναι αρκετή, θα συνεχίσουν να “χτυπιούνται” αθώοι. Οπως ακριβώς κάποιος που φοράει ζώνη πεθαίνει όταν ένα αυτοκίνητο έρχεται στο αντίθετο ρεύμα».

Σε πρόσφατη σχετική μελέτη, το ΚΕΕΛΠΝΟ αναφέρει ότι υπάρχουν ανεμβολίαστοι θύλακες στον πληθυσμό, καθώς και ότι η εμφάνιση κρουσμάτων κοκκύτη οφείλεται επίσης στην εξασθένηση της φυσικής ανοσίας μετά τη λοίμωξη και στην ανοσία μετά τον εμβολιασμό.

Την περίοδο 2004-2014 καταγράφηκαν 320 κρούσματα κοκκύτη στη χώρα μας. Τα 212 αφορούσαν παιδιά κάτω του έτους. Τα 191 κρούσματα δεν είχαν εμβολιαστεί με καμία δόση του εμβολίου. Το 38,1% των περιστατικών αφορούσε παιδιά Ρομά. Πάντως, μόνο τα 2 από τα 320 κρούσματα είχαν κατάληξη τον θάνατο. «Το γεγονός ότι ο εμβολιασμός για κοκκύτη παρέχει ανοσία που φθίνει με την πάροδο του χρόνου, καθώς και το ότι μεγάλο ποσοστό κρουσμάτων αφορά ανεμβολίαστα παιδιά τσιγγάνων, υποδηλώνουν την ανάγκη επαναπροσδιορισμού της πολιτικής πρόληψης του κοκκύτη στην Ελλάδα», αναφέρει το ΚΕΕΛΠΝΟ.

Ενας από τους λόγους της διόγκωσης του αντιεμβολιαστικού ρεύματος και στη χώρα μας είναι το γεγονός ότι δεν «βλέπουμε» νοσήματα όπως ιλαρά, κοκκύτη ή διφθερίτιδα σε τακτική βάση. Ο λόγος φυσικά είναι το «τείχος της ανοσίας» που δημιουργεί η εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού. «Οι γονείς θα πρέπει να αντιληφθούν ότι δεν μπορούν να προβλέψουν πότε το ανεμβολίαστο παιδί τους θα έρθει σε επαφή με άτομο που έχει μολυνθεί με τη νόσο και ότι το παιδί τους θα αποτελέσει πηγή διασποράς της νόσου και τα πρώτα άτομα που θα νοσήσουν θα είναι άλλα ανεμβολίαστα παιδιά», όπως σημειώνει η ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Ανοσολογίας της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής ΑΠΘ, Φ. Κανακούδη-Τσακαλίδου.