Ο κύριος Παναγιώτης Τέγος είναι ο μοναδικός σαλεπιτζής των Τρικάλων. Εδώ κι αρκετά χρόνια τον έχουμε συνδυάσει με το χειμώνα αυτής εδώ της πόλης. Βρέξει, χιονίσει παίρνει κάθε πρωί την κινητή «επιχείρησή» του και βγαίνει στους δρόμους της πόλης. «Σαλέπι… Εδώ το καλό σαλέπι…» Διαφημίζει την πραμάτεια του προσελκύοντας τους πελάτες του για να πιουν μία κούπα αχνιστό σαλέπι, το κατεξοχήν παραδοσιακό χειμωνιάτικο ρόφημα.
Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη
Οι παλιοί το γνωρίζουν και το αναζητούν, ενώ πολλοί νέοι διστακτικοί, τον ρωτούν «τι είναι το σαλέπι». Άλλωστε, ούτε εγώ είχα δοκιμάσει ποτέ στο παρελθόν αυτό το ρόφημα που ομολογουμένως ξεπέρασε τις προσδοκίες μου σε γεύση. Μέρες τώρα έβλεπα τον κύριο Παναγιώτη στους δρόμους της πόλης και ήθελα να τον ρωτήσω πράγματα. Όμως δεν μου δινόταν η ευκαιρία. Μία από αυτές τις μέρες λοιπόν τον πλησίασα κι εκείνος, άνθρωπος ευγενικός και καλοσυνάτος, έκανε ένα διάλειμμα από τη δουλειά για να με κεράσει μία κούπα αχνιστό σαλεπάκι (όπως ο ίδιος το λέει) και να τα πούμε. Εδώ και 4 χρόνια κουβαλάει το σαλέπι με το καρότσι του κάθε πρωί, απ’ τα μέσα του Οκτώβρη και μέχρι τα μέσα Μαΐου, κι «οργώνει» τις γειτονιές και τους δρόμους των Τρικάλων, πουλώντας, σε καταστήματα και περαστικούς ζεστό, γνήσιο σαλέπι.
Θύμα της κρίσης, όπως μου εξομολογείται, αναγκάστηκε να ακολουθήσει αυτό το επάγγελμα για να βγάλει ένα μεροκάματο. «Θα το παλέψουμε. Δεν έχουμε κι άλλη επιλογή» μου λέει. Μου δίνει από την πρώτη στιγμή την εντύπωση πως είναι άνθρωπος προσγειωμένος, δυνατός, που παρά τις αναποδιές της ζωής εξακολουθεί να παλεύει και να πατάει γερά στα κουρασμένα, από το περπάτημα και τα χρόνια, πόδια του. Μπορεί να ήρθαν τα πάνω κάτω στη ζωή του όμως δεν έχασε ούτε το χαμόγελο, ούτε την αισιοδοξία του.
–κύριε Παναγιώτη πόσα χρόνια κάνετε αυτή τη δουλειά;
-Τη δουλειά αυτή την ξεκίνησα με την κρίση. Μετά το 2010.
-Είσαστε δηλαδή καινούργιος στο επάγγελμα;
–Μετά το 2010 έκλεισαν οι δύο επιχειρήσεις που είχα στο Βόλο, ένα κέντρο τύπου κι ένα μανάβικο. Δυστυχώς μας γονατίσανε εκείνη την περίοδο και στα 57 μου χρόνια μη έχοντας τι άλλο να κάνω, ήρθαμε με τη σύζυγό μου να μείνουμε στο πατρικό της, εδώ στα Τρίκαλα. Τότε ήταν που σκεφτήκαμε τι μπορούσαμε να κάνουμε για να ζήσουμε. Έτσι ξεκίνησα με το σαλεπάκι το 2011.
-Παίρνει ο κόσμος σαλέπι;
-Αυτοί που το ξέρουν το παίρνουν. Οι νέοι οι πιο πολλοί με ρωτούν τι είναι αυτό.
-Ποιοι είναι πελάτες σας; Ποιοι αγοράζουν σαλέπι;
-Αυτοί που το ξέρουν. Αυτοί που ξέρουν τις ιδιότητές του. Γιατί το σαλέπι εκτός από ένα θαυμάσιο ρόφημα είναι και φάρμακο. Είναι για πολλά πράγματα.
-Πόσες ώρες βγαίνετε έξω για δουλειά;
–Δυστυχώς τώρα ούτε κουράγια, ούτε ψυχική διάθεση υπάρχουν. Συνήθως βγαίνω μόνο το πρωί για 3-4 ώρες. Έχω ένα συγκεκριμένο πελατολόγιο. Ένα συγκεκριμένο δρομολόγιο. Θα περάσω από πελάτες, μαγαζιά και μετά όσοι πάρουν σαλέπι στο δρόμο. Να βγαίνει ένα μεροκάματο και λέμε δόξα τω Θεώ. Αύριο πάλι. Λίγο τώρα στις γιορτές βγαίνω και τα απογεύματα.
-Βγαίνει το μεροκάματο;
-Μεροκάματο… Κάποτε οι σαλεπιτζήδες, όταν ήμουν εγώ μικρός, θυμάμαι, ότι με το επάγγελμα αυτό σπούδαζαν παιδιά, έφτιαχναν σπίτια… Σήμερα, δυστυχώς είναι ίσα, ίσα, ένα μεροκάματο για να λέμε ότι ζούμε αξιοπρεπώς. Να πληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας, να βγάζουμε τα πετρέλαιά μας και τα βασικά.
-Εσείς δεν είχατε σχέση με το συγκεκριμένο επάγγελμα. Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε;
–Θυμόμουν από τα παιδικά μου χρόνια, γιατί μεγάλωσα εδώ στα Τρίκαλα, παρ’ όλο που είμαι από το Βόλο, ένα γεράκο εδώ, τον μπαρμπα Στέφανο που έβγαινε με το γκιούμι, που λέγαμε, και δεν τον έβλεπα. Έτσι, σκέφτηκα να κάνω σαλέπι. Για καλή μου τύχη, την πρώτη χρονιά που βγήκα και πάλευα να φτιάξω τη συνταγή έπεσα πάνω σε έναν καλό μάστορα από το Βόλο που μου έδωσε τη συνταγή του, 45 χρόνια σαλεπιτζής. Κι από τότε δόξα τω Θεώ, βγάζουμε καλό σαλέπι, ο κόσμος είναι ευχαριστημένος κι εμείς βγάζουμε ένα μεροκάματο.
-Δεν υπάρχει άλλος σαλεπιτζής στην πόλη;
-Όχι, είμαι ο μοναδικός τα τελευταία χρόνια.
-Το σαλέπι τι ακριβώς είναι;
–Το σαλέπι είναι βολβός από μία άγρια ορχιδέα. Πρόκειται για φυτά τα οποία είναι αυτοφυούμενα, βγαίνουν πάνω στα βουνά, όπως βγαίνει το τσάι. Μία συγκεκριμένη περίοδο, τον Ιούλιο περίπου, βγάζουν αυτοί που ξέρουν τους βολβούς, τους αποξηραίνουν και κατόπιν τους αλέθουν σε μυλόπετρα, γίνονται αλεύρι. Μετά, το αλεύρι αυτό αναμειγνύεται μαζί με διάφορα μπαχαρικά, όπως κανέλα, πιπερόριζα, κάρδαμο κ.α. και γίνεται το σαλέπι. Το σαλέπι έχει και μία ουσία τη βασαρίνη η οποία κατά το βρασμό βοηθάει και πήζει το σαλέπι και κάνει πάρα πολύ καλό και στον οργανισμό (λαιμό, στομάχι, εντερικό σύστημα), είναι φάρμακο. Οι παλιοί που το πίνουν, το πίνουν για φάρμακο. Πέρα του ότι βοηθάει και σε άλλα πράγματα. Είναι για τη γρίπη, το κρυολόγημα για πολλά πράγματα.
-Δύσκολη η δουλειά στο δρόμο;
–Πιο πολύ είναι η κούραση η ψυχολογική. Όταν για χρόνια πάλευες για να κάνεις κάτι και περίμενες για να βγεις στη σύνταξη και ανατραπήκαν τα πάντα… Σίγουρα είναι δύσκολα. Μέσα στο κρύο, με τα πόδια, σε μία ηλικία τώρα που δεν ενδείκνυται, αλλά δεν βαριέσαι…
-Όπως όλοι οι Έλληνες;
-Θα το παλέψουμε. Δεν έχουμε κι άλλες επιλογές. Η επιλογή είναι μία. Δυστυχώς δεν μπορούμε να βασιστούμε ούτε στους πολιτικούς μας, ούτε σε κανέναν. Στο Θεό και να μας έχει γερούς για να παλεύουμε. Αυτό μόνο.
-Τι θα ευχόσασταν για το νέο χρόνο;
-Ας ευχηθούμε υγεία και φώτιση σε όλο τον κόσμο και ειδικά στους πολιτικούς μας και να φτιάξουν λίγο τα πράγματα. Αν και είναι πάρα πολύ δύσκολα… Και να ‘μαστε γεροί και να παλεύουμε. Αισιοδοξία. Ό,τι μας έχει απομείνει.
Δημοσιευμένη στη ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ
