Σταυριανή Στεφάνου: Οι αλλαγές χρειάζονται το χρόνο τους

 «Η Εύα είναι μια θηλυκή αρχετυπική φιγούρα που κρύβει μέσα της όλες τις πλευρές της γυναικείας φύσης για αυτό και τα πρόσωπα της είναι πολλά» λέει η συγγραφέας Σταυριανή Στεφάνου που στο νέο της βιβλίο, ένα έργο εποχής, με τίτλο «Όταν ο Θεός έπλασε την Εύα» (από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Α. ΛΙΒΑΝΗ) μας παρουσιάζει κάποια από τα πολλά πρόσωπά της. «Οι αλλαγές, όπως λένε, χρειάζονται το χρόνο τους» απαντά όταν τη ρωτάμε για τη σεξουαλική απελευθέρωση της Ελληνίδας…

Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη

– Όταν o Θεός έπλασε την Εύα…. Περιγράψτε μας με δυο λόγια το νέο σας βιβλίο.

– Επιτρέψτε μου κ. Μαργαρίτη πριν σας απαντήσω, να σας ευχαριστήσω για τη δυνατότητα την οποία μου δίνετε, να αναφερθώ στο νέο μου βιβλίο. Η φιλοξενία στις στήλες σας είναι πραγματικά πολύτιμη. Και προχωρώ.

Πρόκειται για έργο εποχής το οποίο διαδραματίζεται περίπου από το 1910 έως το 1990. Η χήρα Στυλιανή και τα τέσσερα παιδιά της αναγκάζονται κατά τον Διωγμό του 1922, να εγκαταλείψουν την Πέργαμο. Ο μεγάλος έρωτας της Στυλιανής Αχμέτ, τη βοηθά και της δηλώνει πως θα περιμένει την επιστροφή της.

Τα πρώτα χρόνια στην Ελλάδα είναι δύσκολα κι η ανάμνηση του τούρκου αγαπημένου, στοιχειώνει τη μνήμη της νεαρής προσφυγοπούλας. Καθώς η οικογένεια μεγαλώνει, οι γενιές των γυναικών ξεδιπλώνουν τους χαρακτήρες τους, δημιουργώντας αλληλοσυγκρουόμενες σχέσεις με αποδέκτη την Άννα τη δισέγγονη της Στυλιανής. Η νεαρή κοπέλα δείχνει να μη μπορεί να απελευθερωθεί από το βαρύ οικογενειακό παρελθόν.

-Τι συμβολίζει η Εύα; Η πρώτη και αιώνια γυναίκα; Πόσα πρόσωπα μπορεί να έχει;

–Η Εύα είναι μια θηλυκή αρχετυπική φιγούρα που κρύβει μέσα της όλες τις πλευρές της γυναικείας φύσης για αυτό και τα πρόσωπα της είναι πολλά. Κάποιες από αυτές τις όψεις της, προσπάθησα να αποδώσω μέσα από τους χαρακτήρες των ηρωίδων στη μυθοπλασία μου.

-Οι ηρωίδες του βιβλίου σας είναι τόσο διαφορετικές. Τι είναι αυτό που τις ενώνει;

– Οι ηρωίδες μου στο συγκεκριμένο βιβλίο, διατηρούν τη διαφορετικότητα τους αφού μέσα από αυτήν αναδεικνύονται. Οι οικογενειακοί δεσμοί τις ενώνουν όπως κι εκείνοι της φιλίας, όμως υπάρχει και κάτι άλλο- αυτό δεν το έχουν όλες- πρόκειται για την αφελή και ελευθεριάζουσα συμπεριφορά. Για παράδειγμα μια βασική ηρωίδα είναι ιερόδουλη στην αμαρτωλή Τρούμπα του Πειραιά.

-Οι ιστορίες εκτυλίσσονται στην Ελλάδα αλλά και τον κόσμο. Στην Πέργαμο, την Αθήνα, την Καλογρέζα, την ελληνική επαρχία, τη Βηρυτό και το Μόντρεαλ.. . Συνειδητή επιλογή λόγω της αγάπης σας για τα ταξίδια;

-Η παρατήρηση σας είναι απόλυτα σωστή. Το ότι έχω ταξιδέψει πολύ, επόμενο είναι να με έχει επηρεάσει. Υπάρχουν μέρη που με έχουν αγγίξει συναισθηματικά και συχνά, όσα χρόνια και να έχουν περάσει, οι εικόνες τους εμφανίζονται εμπρός μου κυρίως όταν γράφω θαρρείς διεκδικώντας μερίδιο.

-Πόσο η τυχαιότητα μπορεί να καθορίσει τη ζωή μας; 

– Εφ’ όσον την αξιοποιήσουμε ανεξαρτήτως της ανάληψης του ρίσκου, μπορεί να οδηγηθούμε ένα βήμα εμπρός ή και το αντίστροφο. Άλλωστε τα πάντα εξελίσσονται και τίποτα δεν μένει στάσιμο.

-Τελικά τι είναι προτιμότερο να παραμείνουμε αδρανείς στην ασφάλεια μας ή να ακολουθήσουμε την πρόκληση;

– Θεωρώ πως είναι προτιμότερο να ακολουθήσουμε την πρόκληση αλλά με επίγνωση.

-Όλη η ιστορία ξεκινά με τη συνειδητοποίηση της Άννας ότι αδυνατεί να αντλεί ερωτική απόλαυση στις σχέσεις της με το άλλο φύλλο. Το θέμα «sex» πιστεύετε ότι πρόκειται πλέον για ένα ξεπερασμένο ταμπού της ελληνικής κοινωνίας;

–Η σεξουαλική απελευθέρωση της Ελληνίδας επιτεύχθηκε σταδιακά και μέσα από τις διαδικασίες αυτονομίας και ελευθερίας της. Ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει. Παρόλα αυτά κρίνω πως στην ελληνική κοινωνία δεν θεωρείται εντελώς ξεπερασμένο ταμπού, κάποιες αδύναμες ευτυχώς ρίζες του, ακόμη υπάρχουν για αυτό κι επέλεξα η συνειδητοποίηση  της Άννας να γίνεται  στο Μόντρεαλ…Οι αλλαγές, όπως λένε, χρειάζονται το χρόνο τους.

[quote_box_center]

Η συγγραφέας

Η Σταυριανή Στεφάνου, με καταγωγή από τη Σινώπη του Πόντου και τη Σμύρνη, γεννήθηκε στον Πειραιά. Εργάστηκε επί είκοσι πέντε χρόνια ως ιπταμένη συνοδός στην Ολυμπιακή Αεροπορία, κατέχοντας και διοικητικές θέσεις ευθύνης.

Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε με τη νουβέλα Μηνύματα από το Περιθώριο (εκδ. Λιβάνη, 1989). Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα Το Χαμόγελο της Ορχιδέας (εκδ. Διόπτρα, 2000) και Ο Ήλιος της Σιωπής (εκδ. Διόπτρα, 2004), η συμμετοχή της στη συλλογή διηγημάτων Ένα Κομμάτι Ουρανού (εκδ. Λιβάνη, 2007, προσφορά στον Σύλλογο «Φλόγα»), το μυθιστόρημα Η Αλήθεια που δε Γνώριζα (εκδ. Λιβάνη, 2010) και το παραμύθι Ο Λοράν στο Βασίλειο του Λευκού Μάγου (έκδ. Σ.Σ. Ε.Α.Π.Α.Ε., 2013, προσφορά στον Σύλλογο «Πίστη»· έκδ. Δήμου Λυκόβρυσης – Πεύκης, 2014, προσφορά στα δημοτικά σχολεία της περιοχής). Έχει γράψει πολλά άρθρα σε διάφορα περιοδικά. Το 2006 βραβεύτηκε από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Διηγήματος για το διήγημά της «Δεν ήταν γήλοφος, ήταν βουνό».

Με ενδιαφέρον για τα κοινά και τον πολιτισμό, έχει ασχοληθεί με την τοπική αυτοδιοίκηση. Άθλημά της η ορειβασία και αγάπη της τα ταξίδια – θεωρεί ότι τα αμέτρητα που έχει κάνει σε όλο τον κόσμο είναι ένας πολύτιμος θησαυρός. Ζει στην Αθήνα και έχει δύο γιους.

[/quote_box_center]

“Όταν ο Θεός έπλασε την Εύα”

Η τυχαιότητα μας προκαλεί κι εμείς ή ακολουθούμε την πρόκληση, παίρνοντας το ρίσκο, ή την προσπερνάμε, παραμένοντας αδρανείς στην ασφάλειά μας…

Το διαζύγιο της Άννας γίνεται η αφορμή για να συνειδητοποιήσει την αδυναμία της να αντλεί ερωτική απόλαυση στις σχέσεις της με το άλλο φύλο. Στην προσπάθειά της να βρει τι φταίει, θα έρθει αντιμέτωπη με όλες τις γυναικείες φιγούρες της οικογένειάς της – καθεμιά τους και μια όψη, ένα κύτταρο της Εύας, της πρώτης και αιώνιας γυναίκας.

Από την Πέργαμο και τη Σμύρνη ως τη Βηρυτό και την αμαρτωλή Τρούμπα του Πειραιά θα χρειαστεί να αναζητήσει τους κώδικες αυτών των χαρακτήρων και να τους ξεκλειδώσει, για να ελευθερωθεί από όλα εκείνα τα αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα που έχουν γραπωθεί μέσα της και της στερούν τη χαρά του σεξ.

Μοιάζει τόσο δύσκολο…

Άννα, τελικά πηγαίνεις εκεί όπου δεν θα ήθελες ποτέ να βρεθείς.

Σκέφτεσαι αυτό το οποίο δεν θα ήθελες ποτέ να περάσει από το μυαλό σου και οδηγείσαι στο τέλος σαν νερό ταχύρροο στο ρείθρο, όταν πάντα αποζητούσες να μείνει στάσιμη η αρχή. Υποτάσσεσαι –εξαναγκάζεσαι, ορθότερα– να δεχτείς τα αδιακρίβωτα δεδομένα της ζωής σου, όπως αυτά διαμορφώνονται από τις νέες εξελίξεις.

Ολόκληρη η ύπαρξή σου πάλλεται από την απέλπιδα προσπάθεια να διατηρήσεις τη συζυγική αγάπη. Όμως η πληγή διαπυήθηκε. Απελπισμένη τώρα επιταχύνεις το βήμα, με μοναδικό συνοδοιπόρο τον άφωνο πόνο σου.