Η αισθητηριακή επεξεργασία (sensory processing) αναφέρεται στον τρόπο του νευρικού συστήματος που λαμβάνει μηνύματα από τις αισθήσεις και τα μετατρέπει σε κατάλληλες κινητικές και συμπεριφορικές αντιδράσεις. Η κατάσταση στην οποία τα αισθητηριακά σήματα δεν οργανώνονται σε κατάλληλες αντιδράσεις, αναφέρεται ως Διαταραχή της Αισθητηριακής Επεξεργασίας (ΔΑΕ) , η οποία στο παρελθόν ήταν γνωστή ως δυσλειτουργία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης.
Ορισμένα παιδιά είναι υπερευαίσθητα στα αισθητηριακά εισερχόμενα και γι’ αυτό αποφεύγουν το έντονο φως, ήχο ή απτικά ερεθίσματα. Άλλα παιδιά είναι υποευαίσθητα και γι’ αυτό αναζητούν τα αισθητηριακά εισερχόμενα που διεγείρουν συγκεκριμένα τμήματα του εγκεφάλου τους.
Παρόλο που η Διαταραχή της Αισθητηριακής Επεξεργασίας στα παιδιά είναι πιο συνηθισμένη από τον αυτισμό και το ίδιο συνήθης με τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), δε συγκεντρώνει την υφιστάμενη προσοχή από τους ειδικούς, αφού δεν έχει αναγνωριστεί ως ξεχωριστή διαταραχή.
Σε μία πολύ σημαντική μελέτη του Πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο ανακαλύφθηκε ότι παιδιά με ΔΑΕ έχουν υπολογίσιμες διαφορές στη δομή του εγκεφάλου, αποδεικνύοντας για πρώτη φορά τα βιολογικά αίτια της διαταραχής αυτής και διαχωρίζοντάς την από τις νευροαναπτυξιακές διαταραχές. Ένας από τους λόγους που οι ειδικοί είχαν παραβλέψει τη διαταραχή αυτή είναι ότι συχνά εκδηλώνει συννοσηρότητα με τον αυτισμό ή ΔΕΠΥ και δεν έχει καταγραφεί στα ψυχοδιαγνωστικά εγχειρίδια που χρησιμοποιούν οι ψυχίατροι και ψυχολόγοι.
«Μέχρι πρότινος, οι ΔΑΕ δεν είχαν κάποια βιολογικά αίτια», αναφέρει ο Pratik Mukherjee, MD, PhD, καθηγητής ραδιολογίας και βιοϊατρικής απεικόνισης και βιομηχανολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Σαν Φρανσίσκο. «Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι υπάρχει μία βιολογική βάση στις διαταραχές αυτές η οποία μπορεί να μετρηθεί και να χρησιμοποιηθεί ως διαγνωστικό εργαλείο».
Η Αμερικανίδα ψυχολόγος A. Jean Ayres, παρομοίασε την διαταραχή αισθητηριακής επεξεργασίας σαν ένα νευρολογικό «μποτιλιάρισμα» που εμποδίζει ορισμένα τμήματα του εγκεφάλου να λάβουν σωστά τις πληροφορίες που απαιτούνται για την σωστή ερμηνεία αισθητηριακών ερεθισμών.
«Δεν υπάρχουν ιδιαίτερες γνώσεις για το πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε αυτά τα παιδιά, αφού δεν υπάγονται σε μία από τις παραδοσιακές κλινικές κατηγορίες», δηλώνει η Elysa Marco, MD, συνυπεύθυνη της έρευνας με τη μεταδιδακτορική ερευνήτρια , Julia Owen, PhD.
Τα παιδιά αυτά συχνά αποκαλούνται ως «εκτός συγχρονισμού». Παρόλο που οι γλωσσικές δεξιότητές τους είναι καλές, εμφανίζουν γενικότερες δυσκολίες, ιδιαίτερα στη συναισθηματική διαχείριση και τη διάσπαση της προσοχής. Στην πραγματικότητα, εμφανίζουν δυσκολίες στην αποτελεσματική επεξεργασία των πληροφοριών που δέχονται από το περιβάλλον τους, ενώ συχνά απομονώνονται και παρενοχλούνται από τους συμμαθητές τους.
Για να βοηθήσουμε αυτά τα παιδιά , λένε οι ειδικοί, χρειάζεται να κατανοήσουμε το πρόβλημα τους και τι κρύβεται πίσω από αυτό. Η συμβολή του εργοθεραπευτή στις περιπτώσεις αυτές είναι πολύτιμη. Οι γονείς των παιδιών αυτών χρειάζονται ενημέρωση και στήριξη. Πολλά από αυτά τα παιδιά είναι πολύ έξυπνα. Οφείλουμε να τους εξηγήσουμε γιατί τους συμβαίνει αυτό και πώς μπορούν να προφυλαχτούν χωρίς να απομονωθούν από τον υπόλοιπο κόσμο.
