Περισσότερα από 128 χρόνια αριθμεί η ιστορία της Κεντρικής Γέφυρας της πόλης των Τρικάλων. Η κεντρική πεζογέφυρα αποτελεί εδώ και δεκαετίες ιστορικό μνημείο, κόσμημα καθώς η γαλλική πινελιά είναι εμφανής στα μεταλλικά σημεία της και σημείο αναφοράς για τους κατοίκους των Τρικάλων, αφού αποτελεί το κεντρικότερο από τα κεντρικά σημεία της πόλης μας.
Πρόκειται για μια γέφυρα που έχει συνδεθεί με ολόκληρη την ιστορία των Τρικάλων, από την ένταξη της πόλης στο ελληνικό κράτος, μέχρι σήμερα, ενώ παραμένει προς διερεύνηση ο ακριβής χρόνος κατασκευής της.
Στοιχεία της ιστορικού Μαρούλας Κλιάφα
Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία που προσκόμισε στον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Μιχάλη Μπάρδα, η ιστορικός κ. Μαρούλα Κλιάφα, η γέφυρα κατά πάσα πιθανότητα ολοκληρώθηκε τελικά στα τέλη του 1888, ίσως στις αρχές του 1889. Ο μεταλλικός σκελετός της κατασκευάστηκε σε εργοστάσιο της Γαλλίας, και τοποθετήθηκε – συναρμολογήθηκε, επί τόπου, εξ ολοκλήρου από ειδικευμένους Γάλλους τεχνικούς.
Παρέμενε αμαξιτός για πάρα πολλά χρόνια, με την άσφαλτο να αντικαθιστά τα πρώτα υλικά που τοποθετήθηκαν στο οδόστρωμα. Μέχρι το 1996 παρέμενε προσβάσιμος από οχήματα. Είχε γλιτώσει μάλιστα μια φορά από την καταστροφή: όταν το 1941 οι υποχωρούντες Βρετανοί επεχείρησαν να την ανατινάξουν, όπως έκαναν με τη διπλανή γέφυρα Μαρούγγαινας. Απέτυχαν, αν και προς το παρόν δεν διαθέτουμε πλήρη στοιχεία για το τι ακριβώς συνέβη.
Πάντως το 1995, το υπουργείο Πολιτισμού κηρύττει τη γέφυρα ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έργο τέχνης. Στο αιτιολογικό αναφερόταν ότι είναι «αξιόλογο και αντιπροσωπευτικό δείγμα μεταλλικής γέφυρας του τέλους του περασμένου αιώνα, απαραίτητο για τη μελέτη της ιστορίας και της εξέλιξης της Βιομηχανικής Αρχιτεκτονικής».
Το 1997 έγινε η πεζοδρόμηση της κεντρικής γέφυρας όπως προέβλεπε η κυκλοφοριακή μελέτη, του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του 1985. Η γέφυρα λειτουργούσε ως συνδετικός κρίκος που ένωνε την παλαιά με την νέα πόλη. Ετσι, καθημερινά δεχόταν το μεγαλύτερο μέρος της κυκλοφορίας οχημάτων της πόλης άρα και μεγάλο φορτίο διερχόμενων τροχοφόρων.
Κατά την πεζοδρόμηση της γέφυρας έγιναν εργασίες ελάφρυνσης του στατικού φορέα από το πλεονάζον βάρος της ασφαλτόστρωσης και των πεζοδρομίων προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η καταπόνηση του μνημείου. Από τότε και μέχρι σήμερα, η γέφυρα λειτουργεί ως πεζογέφυρα χωρίς να έχει παρουσιαστεί πρόβλημα στον στατικό της φορέα.
Δυστυχώς, το δάπεδο υπέστη μεγάλη φθορά μετά τον παγετό του έτους 2001.
Δωρεά
Μετά τη δωρεά των αδελφών Σαράντη, οι εργασίες έγιναν σε συνολική επιφάνεια 415,00 τ.μ και αφορούσαν επίσης σε συντήρηση των κιγκλιδωμάτων. Το έργο είχε τίτλο «Ανακατασκευή δαπέδου Κεντρικής σιδηράς Γέφυρας ανάδειξης κιγκλιδωμάτων».
Αναλυτικότερα έγιναν οι εξής εργασίες:
Αποξηλώθηκε το σταμπωτό δάπεδο για να αποκαλυφθεί η πλάκα οπλισμένου σκυροδέματος. Απομακρύνθηκαν τα άχρηστα υλικά, ενώ η καθαίρεση συνεχίστηκε και αμφίπλευρα της γέφυρας, στο υφιστάμενο πεζοδρόμιο .
Μετά τον λεπτομερή καθαρισμό της πλάκας της γέφυρας, ακολούθησε η επίστρωση με κυβόλιθο, αποχρώσεων του γκρι, σε συνδυασμό με ταινίες σκληρού λευκού μαρμάρου και ορθογωνισμένης πέτρας.
Η επιφάνεια όλων των υλικών επίστρωσης είναι αδροποιημένη προκειμένου να αποφευχθεί η ολισθηρότητα του δαπέδου .
Ακολούθησε αμμοβολή των σιδηρών κιγκλιδωμάτων της γέφυρας προκειμένου να αφαιρεθεί το παλαιό χρώμα και τα τυχόν υπολείμματα σκουριάς, ενώ βάφτηκαν με αντισκωριακή βαφή χρώματος γκρι σκούρο μεταλλικό.
Οι εργασίες έγιναν κατόπιν των απαραίτητων εγκρίσεων και με μεγάλη προσοχή, για να μην προκληθούν δονήσεις ή ζημιές στη γέφυρα και να μην επιβαρυνθεί το μνημείο.
Η επιλογή των υλικών επίστρωσης έγινε με κριτήρια την συμβατότητα με τα υλικά των βάθρων και των στηθαίων αλλά και τις αναφορές στην αρχική μορφή της γέφυρας. Επιλέχθηκαν λίθοι από πέτρα της περιοχής, απόχρωσης γκρι και αδροποιημένοι ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος ολισθηρότητας.
Σημειώνεται ότι η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων που εδρεύει στον Βόλο ενέκρινε τη μελέτη της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Τρικκαίων, με έναν όρο:
Όπως αναφερόταν χαρακτηριστικά: Να αρθεί η προγενέστερη επέμβαση στο μνημείο και να καλυφθούν οι δύο οπές στην πλάκα οπλισμένου
Σκυροδέματος, προκειμένου να επανέλθει το μνημείο στην αρχική του μορφή .
Εργασίες που απομένουν
Αναμένεται να καθαριστούν από τα γκράφιτι οι τοίχοι των βάθρων που στηρίζουν τα κιγκλιδώματα και θα γίνει επάλειψη με αντιγραφιστικά υδρόφοβα υλικά, διαφανή, μόνιμης προστασίας, μετά την κατάλληλη προετοιμασία της επιφάνειας εφαρμογής.
Αυτές οι εργασίες θα γίνουν τις επόμενες ημέρες, καθώς η γέφυρα δόθηκε στην κυκλοφορία για να εξυπηρετήσει τους τρικαλινούς και τους χιλιάδες επισκέπτες που ήρθαν στην πόλη μας και φέτος, για τον Μύλο των Ξωτικών.
