Μπορεί το Περιφερειακό Συμβούλιο Θεσσαλίας να ενέκρινε την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το φράγμα της Μεσοχώρας, διαχωρίζοντας το έργο ουσιαστικά από τη συνολική εκτροπή του Αχελώου, ωστόσο ο ΣΥΡΙΖΑ, με ανακοίνωση του Τμήματος Οικολογίας- Περιβάλλοντος – Χωρικού σχεδιασμού, υπογραμμίζει ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει ως προς τις αρχικές θέσεις.
Επί της ουσίας, η κομματική θέση, είναι ξεκάθαρα αντίθετη με την ολοκλήρωση του φράγματος, κάτι που αναφέρεται και στην ανακοίνωση, η οποία ολόκληρη έχει ως εξής:
«Τον Σεπτέμβριο του 2014 το τμήμα μας ανακοίνωνε: Εκλογές δεν γίνονται χωρίς την “εκτροπή Αχελώου”. Έγιναν έκτοτε δύο εκλογικές αναμετρήσεις στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε την εμπιστοσύνη της μεγάλης πλειοψηφίας του Ελληνικού Λαού με την εντολή να εφαρμόσει το εναλλακτικό του πρόγραμμα για την παραγωγική ανασυγκρότηση της Χώρας. Σε αυτόν τον σχεδιασμό δεν περιλαμβάνονται έργα τεράστιας κλίμακας όπως αυτό της Εκτροπής του Αχελώου αλλά και του Φράγματος Μεσοχώρας. Ενός φράγματος που ενώ ως γνωστόν αποτελεί έργο κεφαλής της εκτροπής του Αχελώου, τα προσφάτως εγκριθέντα Σχέδια διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας – Δυτικής Ελλάδας, προσπαθούν να το απεμπλέξουν και να το χαρακτηρίσουν ως αμιγώς ενεργειακό. Με αφορμή τα παραπάνω αλλά κυρίως αναφορικά με την συζήτηση στο ΠΣ Θεσσαλίας το οποίο γνωμοδότησε θετικά την “νέα” ΜΠΕ για το φράγμα Μεσοχώρας θέλουμε για άλλη μια φορά να τονίσουμε ζητήματα που ακόμη και σήμερα είναι ανοιχτά:
- Η ΜΠΕ δεν κάνει συγκεκριμένες αναφορές στο σχέδιο διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού της ευρύτερης περιοχής, όπως απαιτείται από την οδηγία 2000/60/ΕΚ. Ειδικότερα, δεν λαμβάνεται υπόψη το Πρόγραμμα Μέτρων σχετικά με την αντιμετώπιση των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την κατασκευή του φράγματος. Επιπλέον, τμήματα του εν λόγω έργου βρίσκονται σε προστατευόμενη περιοχή του δικτύου NATURA 2000 και απαιτείται να ακολουθηθεί η διαδικασία της δέουσας εκτίμησης που προβλέπεται από την οδηγία 92/43 για την προστασία των οικοτόπων. Αυτό δεν έγινε με συνέπεια να είναι παράνομη όλη η διαδικασία της επικείμενης περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
- Οι ανακοινώσεις της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της ΔΕΗ, αποσιώπησαν έντεχνα το γεγονός ότι η ΜΠΕ για την οποία δόθηκε θετική γνωμοδότηση από το ΠΣ Θεσσαλίας, ακριβώς επειδή βασίζεται στα σχέδια διαχείρισης υδάτων Θεσσαλίας-Δ. Ελλάδας που υπογράφτηκαν πρόσφατα και από τα οποία προκύπτει ότι ΔΕΝ εγκαταλείπεται η εκτροπή του Αχελώου, μιας και αυτά μιλάνε πλέον για 250 εκ. κυβικά μέτρα εκτρεπόμενης ποσότητας υδάτων το χρόνο για ύδρευση και άρδευση, ταυτόχρονα δε, όλα τα τεχνικά έργα διατηρούν τα τεχνικά χαρακτηριστικά της μεγάλης εκτροπής Αχελώου. . Μήπως τελικά επιχειρείται να μπει η εκτροπή από την πίσω “ενεργειακή” πόρτα, μιας και ο ωφέλιμος όγκος νερού του φράγματος Μεσοχώρας είναι 250 εκ. κυβικά μέτρα περίπου;
- Είναι απολύτως υποκριτικοί οι ισχυρισμοί ότι η ΔΕΗ υφίσταται οικονομική ζημιά από τη μη ολοκλήρωση του φράγματος της Μεσοχώρας. Εάν πράγματι το ζήτημα είναι τα οικονομικά της ΔΕΗ, τότε η μάχη πρέπει να δοθεί στο να μην προχωρήσει το ξεπούλημα, τόσο της ίδιας της Δημόσιας Επιχείρησης, όσο και των ήδη κατασκευασμένων ΥΗΣ και των ταμιευτήρων τους. Να μην χρηματοδοτήσει δηλαδή η σημερινή δημόσια ΔΕΗ την ολοκλήρωση του φράγματος ώστε στη συνέχεια να δοθεί «πεσκέσι» στους ιδιώτες. Με άλλα λόγια, μέχρι να αποφευχθεί τελεσιδίκως η μνημονιακή υποχρέωση για πλήρη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, πρέπει να ενταθεί η προσπάθεια προστασίας τόσο του περιβάλλοντος όσο και της δημόσιας περιουσίας.
- Στην πραγματικότητα η «αυτόνομη» προώθηση του φράγματος της Μεσοχώρας, δεν αναμένεται να λύσει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα πλην ίσως των απαιτήσεων κερδοφορίας των κάθε είδους εργολάβων (αυτών δηλαδή που θα αγοράσουν “κοψοχρονιά” τον ΥΗΣ Μεσοχώρας, όπως και άλλους πέντε που ήδη είναι προς πώληση μαζί με την ΔΕΗ, αν τελικά αυτό δεν αποφευχθεί). Αντίθετα, θα επιφέρει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις, περιβαλλοντικές, κοινωνικές, αλλά και οικονομικές στο παρόν και στο μέλλον, επιπτώσεις που έχουν αναδειχθεί με επάρκεια στο δημόσιο διάλογο τόσων χρόνων με σημαντικότερη αυτή του κατακλυσμού κατοικημένων περιοχών χωρίς να δίνεται από την μελέτη βιώσιμη και αποδεκτή από τους κατοίκους λύση.
- Ο Αχελώος αριθμεί ήδη τα φράγματα Κρεμαστών, Καστρακίου, Στράτου και Ταυρωπού και με τα προσεχώς σχεδιαζόμενα Μεσοχώρας και Συκιάς, παύει να είναι πλέον ποτάμι και μετατρέπεται σε ένα εγκιβωτισμένο σύμπλεγμα τεχνητών λιμνών. Τα φράγματα αυτά είναι συνυφασμένα με αφανισμό χωριών και μνημείων, ερήμωση, εγκατάλειψη, αύξηση σεισμικότητας, που όχι μόνο δεν συμβάλουν στην ανάπτυξη της περιοχής αλλά αντίθετα τις μετατρέπουν βαθμιαία σε ακατοίκητες.
- Η διαχείριση τόσο μεγάλων και σύνθετων έργων πολλαπλού σκοπού πρέπει να γίνεται με έναν κεντρικό σχεδιασμό και ευθύνη και δεν μπορεί να εκχωρείται σε ιδιωτικές εταιρείες που βασικό στόχο έχουν την αέναη αύξηση των κερδών τους και όχι την ασφάλεια των κατοίκων και του ενεργειακού συστήματος και σε καμία περίπτωση βέβαια, την προστασία και την ισορροπία του περιβάλλοντος.
- Τα μεγάλα φράγματα με τους γιγάντιους ταμιευτήρες , εντάσσονται στο άγριο καπιταλιστικό μοντέλο ανάπτυξης , που δεν ενδιαφέρεται ούτε για τη διατήρηση των φυσικών πόρων ούτε για τα δικαιώματα των σημερινών και των μελλοντικών γενεών. Το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι στον αντίποδα αυτής της λογικής. Για τον ΣΥΡΙΖΑ το νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με την τήρηση αυστηρών προϋποθέσεων και ειδικότερα στο πλαίσιο της συνολικής πολιτικής μας για τις Α.Π.Ε., η οποία δεν είναι συμβατή με μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα. Συγκεκριμένα, η κατασκευή υδροηλεκτρικών έργων πρέπει να συναρτάται άμεσα και αποκλειστικά με την ικανοποίηση των ενεργειακών αναγκών της περιοχής έτσι ώστε να συμβάλει στην ανάπτυξη του τόπου και όχι με το καπιταλιστικό κέρδος.
Σε κάθε περίπτωση ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει, στα πλαίσια υλοποίησης του προγράμματος του, να συζητήσει με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, κυρίως με τις τοπικές κοινωνίες και τους χρήστες, τόσο το ενεργειακό μας μοντέλο όσο και το πρόγραμμα παραγωγικής και οικονομικής ανασυγκρότησης που θα μας βγάλει από την οικονομική και κοινωνική κρίση, βάζοντας στο επίκεντρο τις ανάγκες των πολλών, με ταυτόχρονη μέριμνα για την αειφορία και την διατήρηση της περιβαλλοντικής ισορροπίας».
Τι θα γίνει;
Μένει να δούμε φυσικά τι θα γίνει στο εξής και αν θα υπάρξει και κάποια άλλη αντίδραση κατά του έργου. Μένει να γνωστοποιηθεί και η θέση των συναρμόδιων υπουργείων, όπως και των Μεσοχωριτών, οι οποίοι παραμένει άγνωστο αν θα αντιδράσουν ή θα προσφύγουν εκ νέου στα δικαστικά όργανα. Κάποιοι πάντως, έχουν ήδη αναλάβει πρωτοβουλία για συνάντηση την Δευτέρα, προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις επί των νέων δεδομένων.
