ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Μία ρεαλιστική πρόταση

Γράφει ο Αριστοτέλης Κωλώτης Κερασοβίτης

Παρατηρώντας την σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ πολιτών-κοινωνικών ομάδων-πολιτικών διαπίστωσα ότι η πολιτική είναι μία τέχνη συγκερασμού συμφερόντων. Δηλαδή  όλα τα συμφέροντα μπαίνουν σε μία πολιτική ζυγαριά η οποία καθορίζει τις τελικές αποφάσεις και οι βασικοί παίκτες διεκδικούν να αποκτήσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βάρος σε αυτή την πολιτική ζυγαριά. Μπορούμε να την φανταστούμε σαν πυραμίδα.

Έχουμε λοιπόν στην βάση της τον ψηφοφόρο ο οποίος αγωνιά για την τσέπη του. Θέλει να αποκαταστήσει το παιδί του και να χρεοκοπήσει ο γείτονας μπας και αγοράσει την επιχείρησή του τζάμπα.

Πιο πάνω τις κοινωνικές ομάδες. Τους πλούσιους και τους φτωχούς. Τους νέους και τους γέρους. Τις επαγγελματικές κλίκες και τους άνεργους. Συλλογικά συμφέροντα που μπαίνουν στο τραπέζι.

Πάνω από τις κοινωνικές ομάδες, τα κόμματα. Μηχανισμοί εξουσίας. Υπηρέτες των lobby και των ψηφοφόρων τους και πάνω από τα κόμματα, στην κορυφή οι αρχηγοί.

Οι αποφάσεις λαμβάνονται μέσα σε αυτό τον αχταρμά συμφερόντων έχοντας ως σκοπό να υπηρετήσουν πότε τον μεμονωμένο ψηφοφόρο, πότε τις συγκεκριμένες ομάδες, πότε τα κόμματα, πότε το προσωπικό συμφέρον του ηγέτη, σχεδόν πάντα τα lobby ενώ η πλειοψηφία των αποφάσεων καλύπτεται από ένα ιδεολογικό μανδύα υπέρ της χώρας ή του συλλογικού συμφέροντος. Μέσα από αυτή την διαδρομή γεννιέται η διαφθορά και τελικά η σήψη του πολιτικού συστήματος.

Χαρακτηριστικά συμπτώματα αυτής της σήψης είναι η παταγώδης αποτυχία του πολιτικού συστήματος που οδήγησε στη γενικευμένη χρεοκοπία, ο παρασιτικός γραφειοκρατικός μηχανισμός, το πελατειακό καθεστώς, η αδυναμία παραγωγής πλούτου, η έλλειψη εκπαίδευσης, παιδείας, αγωγής, πολιτισμού και δημοκρατικής παράδοσης. Επίσης η συναίνεση της κοινωνίας επί τέσσερις δεκαετίες στο άθλιο κομματοκρατικό σύστημα και η απάθειά της ενώπιον του σημερινού μεγάλου αδιεξόδου.

Η πολιτική διαφθορά, έχει να κάνει με την αδιαφάνεια των θεσμικών λειτουργιών και γενικότερα με τη διάβρωση της δημοκρατίας. Η διαπλοκή κατέστη μέρος της πολιτικής κουλτούρας. Όποιος δεν το βλέπει μάλλον εθελοτυφλή. Σε κάθε περίπτωση, η διαφθορά καθρεφτίζει τη σύγκρουση αξιών: αξίες δημοκρατίας, αξίες αγοράς. Η εμπορευματοποίηση των αξιών κατισχύει των νόμων και των κανόνων και διαβρώνει την κοινωνία και την Πολιτεία.

Ο Γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ γράφει πως «εκεί όπου υπάρχει έργο δεν υπάρχει τρέλα», πράγμα που μπορεί να σημαίνει πως εκεί όπου δεν υπάρχει έργο υπάρχει τρέλα. Αυτό ισχύει στη νεοελληνική περίπτωση, όπου υπάρχει γενικευμένη τρέλα, ακριβώς επειδή δεν υπάρχει έργο σε όλους σχεδόν τους τομείς που συγκροτούν μία κοινωνία, στον παραγωγικό, στον οικονομικό, στον πολιτικό, στον διοικητικό, στον πολιτισμικό τομέα.

Ούτε βέβαια η ανατροπή των προσώπων λύνει το πρόβλημα διότι μέσα στα πολιτικά πλαίσια που υπάρχουν, οι “πεφωτισμένοι” που αναδεικνύονται από το σύστημα είτε “χωνεύονται” είτε αποβάλλονται ως αποτυχημένοι. Για να λυθεί ο γόρδιος δεσμός χρειάζονται επαναστατικές ανατροπές δομών. Οι μηχανισμοί εξουσίας οι οποίοι έχουν επιβληθεί στην κοινωνία και καθορίζουν τους όρους διαβίωσής μας είναι τόσο διαβρωμένοι και σάπιοι που δεν επισκευάζονται.

Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι το πώς θα υπάρξει διέξοδος από αυτή την γενικευμένη τρέλα και παρακμή.

Είναι επιτακτική η ανάγκη πλέον να δημιουργηθεί κάτι καινούργιο σε νέες βάσεις με αμεσοδημοκρατικές δομές όπου ο πολίτης θα έχει απευθείας πρόσβαση και συμμετοχή στις αποφάσεις που τον αφορούν δρώντας όμως με αλληλεγγύη και αποφασιστικότητα έξω από τις λογικές της κερδοσκοπίας, της “μόχλευσης” λογιστικών κεφαλαίων και των ανεξέλεγκτων χρεών που μας έχουν επιβάλει τα οικονομικά κέντρα και οι πολιτικοί εκφραστές τους.

Η άμεση δημοκρατία είναι το πολίτευμα όπου η εξουσία πηγάζει από τον λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Ουτοπία δεν είναι να πιστεύεις ότι η πραγματικότητα μπορεί να αλλάξει, αλλά το να πιστεύεις ότι δεν θα αλλάξει και θα παραμείνει όπως έχει επ’ άπειρον. Ουτοπία είναι η αναζήτηση μίας ιδανικής, εξιδανικευμένης και τέλειας κοινωνίας, ενώ αληθινή δημοκρατία είναι η προσπάθεια για μία δίκαιη κοινωνία.

Σε κάθε άλλη περίπτωση η ιστορία θα επαναληφθεί “ως φάρσα” εφόσον σταθούμε σε αναμασημένες λογικές και πρακτικές του παρελθόντος πού μας υπόσχονται κάποιοι καινούργιοι σωτήρες, με νέες δήθεν συνταγές αλλά με τα ίδια υλικά…