Λαογραφικό μουσείο Μετσόβου

Ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας με τους πόρους του Ιδρύματος Μιχάλη Τοσίτσα το 1948 άλλαξε τελείως την εικόνα του Μετσόβου που την δεκαετία του 1950 ήταν αποκαρδιωτική. Φύτεψε εκατοντάδες χιλιάδες έλατα – τότε ο τόπος ήταν άδενδρος -, κατασκεύασε καινούργιο βουστάσιο, ένα υποδειγματικό τυροκομείο στέλνοντας μάλιστα τους τυροκόμους να μάθουν τυροκομία στην Ιταλία, φύτεψε τα πρώτα Cabernet Sauvignon στην Ελλάδα και έκτισε ένα οινοποιείο, ένα πριονιστήριο ξυλείας, ένα μοναδικό στο είδος του εργαστήριο και πρατήριο πώλησης παραδοσιακών υφαντών, ένα χιονοδρομικό κέντρο με τελεφερίκ (στο Καρακόλι), ένα υδραγωγείο, τον Αβερώφειο Κήπο, το συνεδριακό κέντρο «Διάσελο», αποχετευτικό δίκτυο, φωτιστικά στους κεντρικούς δρόμους, μία φοιτητική εστία στην Αθήνα και την Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ και βέβαια το Λαογραφικό Μουσείο Μετσόβου.

Από τα πρώτα βήματα μέσα στο Μουσείο μπαίνει κανείς στην καρδιά του πολιτισμού του Μετσόβου, στον «ζωντανό» μάρτυρα μιας εποχής και ενός τρόπου ζωής, που σήμερα φαντάζει μακρινός και ξεχασμένος. Το Λαογραφικό Μουσείο Μετσόβου στεγάζεται στο τριώροφο Αρχοντικό Τοσίτσα και είναι για την ακρίβεια ένα «μουσείο του εαυτού του».

Tο Αρχοντικό χρονολογείται από τον 17ο αιώνα, ενώ με προσθήκες και επισκευές διατηρήθηκε μέχρι τη 1950, οπότε και ανακατασκευάστηκε εκ βάθρων χάρη στη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα και τις πρωτοβουλίες του Ευάγγελου Αβέρωφ, ο οποίος ανέλαβε τη διαχείρισή του.

Στο Λαογραφικό Μουσείο Μετσόβου οι περιηγήσεις γίνονται από ξεναγούς-επιστήμονες (ο Θόδωρος και η Μαρία) που κάθε πρόταση τους κρύβει πίσω της καντάρια γνώσεων και είναι διαθέσιμοι να απαντήσουν σε κάθε απορία μας.

Η περιήγηση ξεκινά από το ισόγειο, από τον στάβλο όπου σταβλίζονταν τα άλογα της οικογένειας. Τα κύρια εκθέματα ήσαν οι περίτεχνες σέλλες των αλόγων, και πλήθος από κουδούνια, δείγματα της τέχνης της κουδονοποιίας. Κουδούνια με ξεχωριστούς ήχους ώστε να αναγνωρίζονται τα ζώα των κοπαδιών ανάλογα το είδος τους και σε ποια φάση βρίσκονταν (εάν κινδύνευαν, εάν έτρεχαν κλπ.). Δίπλα βρίσκεται η αποθήκη τροφίμων και παραδίπλα η κουζίνα με τον μεγάλο κτιστό φούρνο.

Από τα καθιστικά της οικογένειας (που διαχωρίζονταν σε θερινά και χειμερινά, με τα δεύτερα χωρίς παράθυρα για να διατηρούν τη ζέστη) μέχρι τα μεγάλα σαλόνια του δευτέρου ορόφου για τις γιορτές, μπορεί κανείς να καταλάβει το μέγεθος του πλούτου και της αίγλης που απολάμβανε η οικογένεια Τοσίτσα. Εντυπωσιακή η αίθουσα των κοινωνικών συναθροίσεων (σαλόνι) όπου οι προσκαλεσμένοι ανάλογα με την κοινωνική τους θέση κάθονταν πλησίον του τζακιού για να ζεσταίνονται (από εδώ προέκυψε και το «αυτός είναι από τζάκι»).

Στον τρίτο όροφο του αρχοντικού βρίσκονταν οι προσωπικοί χώροι του Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα (γραφείο, τραπεζαρία, καθιστικό, υπνοδωμάτιο) και εδώ εκτίθενται κάποια προσωπικά του αντικείμενα (τα διαβατήριά του, το περίστροφό του αλλά και η χαρακτηριστική γλίτσα και τα τσαρούχια του), όπως και φωτογραφίες από την μακρά πολιτική του διαδρομή

Σ’ όλο το μουσείο βρίσκονται σε οργανωμένες θέσεις παραδοσιακά ξυλόγλυπτα έπιπλα, υφαντά και κεντήματα, χρυσοκέντητες φορεσιές, διακοσμητικά και χρηστικά αντικείμενα, όπλα, σπαθιά, νομίσματα, αγροτικά σκεύη, εικόνες, και εξαίρετα δείγματα της ηπειρώτικης αργυροχρυσοχοΐας (πόρπες, κοσμήματα, περιδέραια κλπ.).

Χωρίς άλλο, το Λαογραφικό Μουσείο Μετσόβου είναι ό,τι καλύτερο για να κολυμπήσει κανείς στην ιστορία της ένδοξης οικογένειας, αλλά και του Μετσόβου γενικότερα.

Ωράριο λειτουργίας: Καθημερινά εκτός από Πέμπτη
Χειμερινή περίοδος: 09.00 – 13.30, 15.00 – 17.00
Θερινή περίοδος: 09.00 – 13.30, 16.00 – 18.00