Λέρος 1975. Ένα αρματαγωγό του Πολεμικού Ναυτικού προσεγγίζει το λιμάνι του μικρού, ακριτικού νησιού. Μέσα του, δεμένοι χειροπόδαρα, άντρες και γυναίκες, επιβάτες με προορισμό την «Αποικία», όπως αποκαλούν οι ντόπιοι το ίδρυμα, που, παρά την αποστροφή που τους προκαλεί, τους εξασφαλίζει το ψωμί τους. Άνθρωποι ξεγραμμένοι, με το κλειδί της τύχης τους πεταμένο στα αζήτητα, καλούνται να συμβιώσουν σε ένα περιβάλλον εχθρικό και τρομακτικό συνάμα. «Η αποικία της Λήθης» είναι το νέο βιβλίο της Κλαίρης Θεοδώρου (εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ). Ένα βιβλίο που μας «βουτά» στα άδυτα της «Αποικίας Ψυχοπαθών Λέρου» και στη βαριά… δυσοσμία της κοινωνίας της εποχής. Άνθρωποι χωρίς κανένα ψυχιατρικό πρόβλημα, αλλά ανεπιθύμητα στην ίδια τους την οικογένεια γίνονται επιβάτες σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή… Μία συγκλονιστική ιστορία για την οποία μας μιλά η ίδια η συγγραφέας.
Συνέντευξη στη Βιβή Μαργαρίτη
-κ. Θεοδώρου μπορείτε να μου περιγράψετε εν συντομία την υπόθεση του βιβλίου σας;
-Στο επίκεντρο του βιβλίου «Η Αποικία της Λήθης» βρίσκεται το Ψυχιατρείο της Λέρου ή αλλιώς η «Αποικία Ψυχοπαθών Λέρου», όπως ήταν η ονομασία του Θεραπευτηρίου κατά την ίδρυσή του, καθώς και η κοινή πρακτική που υπήρχε να καταλήγουν εκεί άνθρωποι ξεχασμένοι από τους πάντες, άτομα που δεν αντιμετώπιζαν κανένα ψυχιατρικό πρόβλημα, αλλά που ήταν απλά ανεπιθύμητα στην ίδια την οικογένειά τους. Παράλληλα το βιβλίο πραγματεύεται την ιστορία μιας οικογένειας από τη Ρόδο, που η μοίρα και το ριζικό της εμπλέκεται με τον μελανό κόσμο της «Αποικίας». Βαριά οικογενειακά μυστικά και ανίερα ερωτικά πάθη καθιστούν τη σχέση της Έλλης, της πρωταγωνίστριας του βιβλίου, με τον πατέρα της εξαιρετικά δυσλειτουργική. Μετά το θάνατο του δεύτερου ξεκινά λοιπόν για την Έλλη ένα ταξίδι αναζήτησης: της αλήθειας και της πραγματικής οικογενειακής της ιστορίας.
-Τι σας ενέπνευσε για να γράψετε το βιβλίο;
-Η έμπνευση για το βιβλίο αυτό ήρθε μέσω δύο φαινομενικά άσχετων μεταξύ τους συμβάντων. Αρχικά ήταν η πρώτη επίσκεψή μου στη Λέρο το 1993 και η σκοτεινή έλξη που ένιωσα αμέσως για το χώρο του Ψυχιατρείου και στη συνέχεια μια ασπρόμαυρη γαμήλια φωτογραφία που ανακάλυψα στο κατεδαφιστέο λόγω σεισμού πατρικό σπίτι του παππού μου. Η νύφη πόζαρε πανέμορφη και χαμογελαστή στο λευκό της νυφικό κρατώντας αγκαζέ το γαμπρό. Του γαμπρού η μορφή όμως ήταν όλη μουτζουρωμένη με μαύρο ανεξίτηλο μελάνι. Ακόμα θυμάμαι πως είχα ανατριχιάσει, όταν είχα πρωτοδεί αυτήν τη φωτογραφία. Ποιο μίσος θα μπορούσε να σπρώξει έναν άνθρωπο να προβεί σε μια τέτοια κίνηση; Κάπως έτσι άρχισα να πλάθω μέσα μου την ιστορία του βιβλίου αυτού συνθέτοντας αναδυόμενες μνήμες, βιώματα και πλαστές επινοήσεις και εντάσσοντάς τα στο κατάλληλο σκηνικό.
-Γιατί «τοποθετήσατε» την ιστορία στο νησί της Λέρου;
-Γιατί εκεί βρίσκεται ο πυρήνας της όλης ιστορίας, δηλαδή αυτή καθαυτή η «Αποικία της Λήθης»
-Καταπιάνεστε με ένα ιδιαίτερο θέμα. Αυτό του ψυχιατρικού νοσοκομείου της Λέρου…
-Ιδιαίτερο και δύσκολο θέμα παράλληλα. Θέλω όμως να διευκρινίσω ότι λόγω της εκτεταμένης έρευνας που πραγματοποίησα, το χειρίστηκα με το σεβασμό που του αρμόζει, κυρίως καθότι αποτελεί κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας μας και αφορά πλήθος κόσμου του οποίου οι δρόμοι διασταυρώθηκαν για τον έναν ή τον άλλο λόγο με το συγκεκριμένο θεραπευτήριο.
-Η ιστορία είναι αληθινή ή προϊόν μυθοπλασίας;
-Όλοι οι ήρωες του συγκεκριμένου βιβλίου καθώς και οι ιστορίες τους είναι προϊόν μυθοπλασίας. Προσπάθησα όμως το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο να είναι σωστό και ακριβές.
-Είναι πολύ άσχημο να μην έχει κανείς μέλλον, είναι όμως κυριολεκτικά αφόρητο το να μην έχει παρελθόν;
– Όταν κανείς δεν γνωρίζει το παρελθόν του, δεν ξέρει στην ουσία και τι είναι αυτό που τον καθορίζει, πώς έχει φτάσει στο σημείο στο οποίο βρίσκεται. Στην ουσία λοιπόν πρόκειται για έναν άνθρωπο χωρίς ρίζες, που δεν ξέρει πού πατά στο παρόν και πού πηγαίνει στο μέλλον.
