Εγκεφαλικό στο μάτι: Πώς συνδέεται με τα καρδιαγγειακά προβλήματα

Σύμφωνα με μια πρόσφατη γερμανική μελέτη, η οποία κράτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα, το ποσοστό των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου είναι υψηλό.

Στη μελέτη βρέθηκε υψηλό ποσοστό ασθενών με στένωση των καρωτίδων, ενώ 5 ασθενείς εμφάνισαν εγκεφαλικό επεισόδιο μέσα σε 4 εβδομάδες μετά από απόφραξη κεντρικής αρτηρίας αμφιβληστροειδούς. Επιπλέον, οι ερευνητές έμειναν έκπληκτοι όταν ανακάλυψαν ότι ενώ οι παράγοντες κινδύνου ήταν παρόντες στο 67% των ασθενών, που στο ιστορικό τους είχαν απόφραξη της κεντρικής αρτηρίας του αμφιβληστροειδούς, η ολοκληρωμένη επεξεργασία της μελέτης εντόπισε τουλάχιστον έναν νέο παράγοντα κινδύνου στο 78% των ασθενών. Ακόμη, 31 ασθενείς (40%) είχαν στένωση καρωτίδας, τουλάχιστον σε ποσοστό 70% και 11 ασθενείς εμφάνισαν εγκεφαλικό επεισόδιο. Αρτηριακή υπέρταση βρέθηκε σε 56 ασθενείς (73%), ενώ σε 12 συμμετέχοντες της μελέτης (16%) διαγνώστηκε για πρώτη φορά. Η συχνότητα εμφάνισης καρδιακών ασθενειών ήταν επίσης διαδεδομένη (22% στεφανιαία νόσο,20% κολπική μαρμαρυγή, 17% βαλβιδική καρδιακή νόσος).

Άλλο σημαντικό εύρημα της μελέτης, είναι ότι οι παράγοντες κινδύνου υπερισχύουν σε ασθενείς με απόφραξη κεντρικής αρτηρίας αμφιβληστροειδούς, όπου ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου είναι 2,7 φορές μεγαλύτερος στους ασθενείς αυτούς σε σχέση με τους υγιείς.

Ο αμφιβληστροειδής είναι ο σπουδαιότερος χιτώνας του ματιού, στον οποίο απεικονίζεται το είδωλο που βλέπουμε. Είναι επίσης υπεύθυνος για τη μετατροπή της φωτεινής ενέργειας (φωτός) σε ηλεκτρικό σήμα, έτσι ώστε να μεταφερθεί η πληροφορία στον εγκέφαλο.

Στις αγγειακές (κυκλοφορικές) παθήσεις του αμφιβληστροειδούς ανήκει η απόφραξη της κεντρικής αρτηρίας του αμφιβληστροειδούς, η οποία αναδύεται από την οπτική θηλή (κεφαλή οπτικού νεύρου). Στη διαταραχή αυτή παρατηρείται παύση της ροής του αίματος προς τις εσωτερικές στιβάδες με αποτέλεσμα ο βυθός να φαίνεται πιο ανοιχτός σε χρώμα σ’ αυτή την περιοχή. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η απότομη μείωση της όρασης από το ένα μάτι, χωρίς πόνο.

Τα “εγκεφαλικά” στο μάτι είναι από τις πιο δύσκολες περιπτώσεις στην οφθαλμολογία λέει ο Ευστράτιος Γκοτζαρίδης, χειρούργος οφθαλμίατρος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Υαλοειδούς – Αμφιβληστροειδούς.

Όπως αναφέρθηκε στο περιοδικό Ophthalmology της Αμερικανικής Ακαδημίας Οφθαλμολογίας, δεν υπάρχει κάποια σίγουρη θεραπεία για την οξεία αντιμετώπιση της κατάστασης, επισημαίνει ο κ. Γκοτζαρίδης. Ωστόσο, έχει αναγνωριστεί ότι υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ των εγκεφαλικών επεισοδίων και καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου. Προσθέτει επίσης, ότι σύμφωνα με την Dr Pielen της Οφθαλμολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου του Ανόβερου της Γερμανίας, μετά τη μη φλεγμονώδη απόφραξη της κεντρικής αρτηρίας αμφιβληστροειδούς, οι θεραπευτικές επιλογές για το μάτι είναι πολύ περιορισμένες, καθώς δεν υπάρχει διαθέσιμη θεραπεία, η οποία θα μπορούσε να αποδειχθεί αποτελεσματική σε μια προοπτική και τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη.

Πώς μπορεί να αποφευχθεί το «εγκεφαλικό»

Για να αποφευχθεί το εγκεφαλικό σε ασθενείς με απόφραξη κεντρικής αρτηρίας αμφιβληστροειδούς, θα πρέπει όλοι οι ασθενείς να υποβάλλονται σε ολοκληρωμένο έλεγχο καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Η Ελληνική Εταιρία Υαλοειδούς-Αμφιβληστροειδούς συστήνει να επεκταθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κινδύνους που παρουσιάζονται δευτεροπαθώς σε οφθαλμικά εγκεφαλικά, αλλά και να υπάρχει συνεργασία από ειδικούς όπως οι οφθαλμίατροι, οι καρδιολόγοι και οι νευρολόγοι για την πρόληψη των ασθενών και την καλύτερη πρόγνωση παρόμοιων σοβαρών καταστάσεων, όπως για παράδειγμα η μερική απόφραξη της αρτηρίας του αμφιβληστροειδούς ή η παροδική αμαύρωση οπτικού πεδίου.