Οι πρώτοι ιθαγενείς πληθυσμοί της Αυστραλίας, γνωστοί σήμερα ως Αβορίγινες, κατάγονται από τους ίδιους πληθυσμούς της Αφρικής, που εγκατέλειψαν τη «μαύρη ήπειρο» πριν από περίπου 72.000 χρόνια για να εξαπλωθούν σε όλη την Ευρώπη και στην Ασία.
Η συνεχής παρουσία αυτών των πρώτων τολμηρών εξερευνητών στην Αυστραλία, όπου έφθασαν πριν περίπου 50.000 χρόνια διασχίζοντας τον ωκεανό, τους καθιστά τον αρχαιότερο πολιτισμό του πλανήτη. Αυτό αποκαλύπτει η πιο ολοκληρωμένη έως σήμερα γενετική ανάλυση, με επικεφαλής μια Ελληνίδα γενετίστρια της διασποράς.
Η έρευνα, που έγινε σε συνεργασία με τις διάφορες κοινότητες αυτοχθόνων, επιβεβαιώνει ότι όλοι οι σημερινοί Αβορίγινες κατάγονται απευθείας από εκείνους τους πρώτους «Αφρικανούς» μετανάστες που αποίκησαν την Αυστραλία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Άννα-Σαπφώ Μαλασπίνα, επίκουρη καθηγήτρια γενετικής του Ελβετικού Ινστιτούτου Βιοπληροφορικής, του Πανεπιστημίου της Βέρνης και του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, καθώς και τον Δανό καθηγητή γενετικής Έσκε Βίλερσλεβ του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature”, ανέλυσαν το πλήρες γονιδίωμα 83 συγχρόνων Αβοριγίνων, καθώς και 25 κατοίκων της Παπούα Νέας Γουινέα.
«Η έρευνα δείχνει ότι στην πραγματικότητα υπήρξε μόνο ένα κύμα ανθρώπων, από τους οποίους προέρχονται όλοι οι σημερινοί μη-Αφρικανοί συμπεριλαμβανομένων των Αυστραλών» δήλωσε ο Βίλερσλεβ.
«Η μελέτη αυτή που διήρκεσε τρία χρόνια» δήλωσε η Μαλασπίνα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας ανάμεσα σε ομάδες Αυστραλών ιθαγενών και επιστημόνων.
Οριοθετεί την αρχή μιας καινούργιας εποχής, όπου παραδοσιακοί ιδιοκτήτες γης, δηλαδή οι Αυστραλοί ιθαγενείς, και οι επιστήμονες συνεργάζονται στενά προς κοινό τους όφελος. Τα δεδομένα, που αντιστοιχούν στην πρώτη συνολική μελέτη πλήρους γονιδιώματος σε επίπεδο πληθυσμών στην Αυστραλία, αποκαλύπτουν ότι η γενετική ποικιλομορφία της αυστραλιανής ηπείρου είναι αντίστοιχη σε μέγεθος με την ποικιλομορφία ανάμεσα στους Ευρωπαίους και τους κάτοικους της ανατολικής Ασίας, στηρίζοντας έτσι την άποψη ότι οι Αυστραλοί ιθαγενείς κατοικούν σ΄αυτήν την ήπειρο για ένα εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα».
«Η γενετική διαφοροποίηση ανάμεσα στους Αβορίγινες Αυστραλούς είναι εντυπωσιακή. Οι ομάδες τους στη νοτιοδυτική Αυστραλία είναι γενετικά περισσότερο διαφορετικές από εκείνες στη βορειοανατολική Αυστραλία, από όσο διαφέρουν γενετικά μεταξύ τους π.χ. οι αυτόχθονες Αμερικανοί από τους Σιβηριανούς», πρόσθεσε.
Οι ανατομικά σύγχρονοι άνθρωποι (Homo sapiens), που εγκατέλειψαν την Αφρική πριν από 72.000 χρόνια, εξαπλώθηκαν στην Ευρώπη και στην Ασία. Οι πρόγονοι των σημερινών Αβοριγίνων εκτιμάται ότι διαχωρίσθηκαν από τους υπόλοιπους πριν από 58.000 χρόνια. Συγκριτικά, οι πρόγονοι των Ευρωπαίων και των Ασιατών (αμφότεροι αφρικανικής καταγωγής) διαχωρίσθηκαν γενετικά πιο πρόσφατα, πριν από περίπου 42.000 χρόνια.
Οι πρόγονοι των Αβοριγίνων έφθασαν τελικά στην Αυστραλία πριν από περίπου 47.000 έως 50.000 χρόνια, σύμφωνα με τα αρχαιότερα απολιθώματα. Τότε ακόμη η Αυστραλία ήταν ενωμένη με τη Νέα Γουινέα και την Τασμανία. Όταν η στάθμη των υδάτων σταδιακά ανέβηκε, οι περιοχές αυτές, πριν από 10.000 χρόνια, διαχωρίσθηκαν μεταξύ τους γεωγραφικά.
Ενωμένη ή διαχωρισμένη, πάντως, η μακρινή ήπειρος κατοικείται συνεχώς εδώ και τουλάχιστον 50.000 χρόνια από απογόνους εκείνων των πρώτων μεταναστών. Από την άλλη, οι Αβορίγινες της Αυστραλίας και οι Παπούα της Νέας Γουινέα -για άγνωστους λόγους- φαίνεται ότι διαχωρίσθηκαν γενετικά πριν από 37.000 χρόνια, πολύ πριν οι δύο περιοχές διαχωρισθούν από τα νερά.
Οι πρόγονοι των Αβοριγίνων έζησαν σχεδόν τελείως απομονωμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο, μέχρι πριν από λίγες χιλιάδες χρόνια, όταν ήλθαν σε επαφή με μερικούς ασιατικούς πληθυσμούς, ενώ μόλις πρόσφατα, τον 18ο αιώνα, τους «επισκέφθηκαν» (αν αυτή είναι η σωστή λέξη…) οι Ευρωπαίοι.
Η έρευνα -στην οποία συμμετείχε ένας ακόμη ελληνικής καταγωγής επιστήμονας, ο Γιώργος Αθανασιάδης του Κέντρου Ερευνών Βιοπληροφορικής του δανικού Πανεπιστημίου του Ώρχους- αποκαλύπτει επίσης ότι στο εσωτερικό της Αυστραλίας πριν από 31.000 χρόνια οι διάφορες κοινότητες των Αβοριγίνων είχαν ήδη γενετικά απομονωθεί μεταξύ τους, πιθανώς λόγω του δύσβατου και δυσπρόσιτου εδάφους, ιδίως εξαιτίας της ουσιαστικά αδιάβατης ερήμου στο κέντρο της ηπείρου.
Πριν εξάλλου από 4.000 χρόνια, η γενετική ανάλυση δείχνει ότι υπήρξε μια εκτεταμένη εσωτερική μετανάστευση από μια μυστηριώδη ομάδα ανθρώπων στα βορειοανατολικά της ηπείρου προς τις άλλες κατευθύνσεις, επηρεάζοντας καθοριστικά τον τρόπο ομιλίας και την κουλτούρα των κατοπινών Αβοριγίνων. Όμως ξαφνικά αυτοί οι εσωτερικοί μετανάστες εξαφανίστηκαν σαν «φαντάσματα» από το γενετικό αρχείο.
Η Μαλασπίνα γεννήθηκε από Έλληνες γονείς στη Γενεύη, σπούδασε στην ελβετική πόλη και πήρε το διδακτορικό της στη βιολογία από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ το 2011.
Διαβάστε την πρωτότυπη επιστημονική εργασία στο εξής link.
